چکیده:
بروز بلایای طبیعی از جمله زلزله موجب به وجود آوردن هزینههای مالی و انسانی سنگینی برای دولتها و جوامع میشود. یکی از مهم-ترین عواملی که در افزایش یا کاهش میزان خسارات و تعداد تلفات انسانی در هنگام بروز زلزله تأثیرگذار است، وجود سیستم مدیریت بحران کارا است. با توجه به موقعیت ویژه شهر تهران و احتمال وقوع زلزله در این شهر و با توجه به خسارات برآوردی بالای مالی و جانی متعاقب آن، در این پژوهش یک مدل پویای مدیریت بحران با استفاده از روششناسی پویاییشناسی سیستم (SD) توسعه یافته است تا با شبیهسازی فعالیتها بعد از وقوع بحران زلزله، به کارایی بهتر و موثر مدیریت بحران کمک کند. بدینمنظور پس از مدلسازی سیستم و تعیین اعتبار مدل ارایه شده، رفتار متغیرهای تعداد افراد محبوس و تعداد تلفات ناشی از زلزله تا مدت 5 روز پس از وقوع بحران، با حفظ روند فعلی و با توجه به راهکارهای پیشنهادی سازمان مدیریت بحران شبیهسازی شدهاند. راهکارهای پیشنهادی عبارتند از نوسازی بافت-های فرسوده، آموزش امداد و نجات، و آموزش نحوه مواجه با زلزله از طریق رسانهها و فضای مجازی با کمک کمپینها. یافتههای پژوهش نشان میدهد که با توجه به هزینههای برآوردی اجرای سه پروژه فوق، آموزش پیش از وقوع بحران علیرغم هزینه اولیه کمتر آن نسبت به سایر راهکارهای مدیریت بحران تأثیر بسزایی در کاهش بحران پس از وقوع زلزله خواهد داشت و در صورت تامین سرمایه حدود 1000 میلیارد ریال در سال به منظور اجرای سیاستهای دوم و سوم، تلفات جانی در صورت اتفاق زلزله 10 مرکالی از 1,541,000 وضعیت فعلی به 689,000 نفر کاهش خواهد یافت.
Natural disasters, such as earthquakes, create substantial financial and human costs for governments and communities. One of the most important factors in increasing or decreasing the losses and the number of human casualties during and after an earthquake is the existence of an efficient crisis management system. Considering the special location of Tehran city and the probability of occurrence of an earthquake in this city, and as to the high estimated financial and consequential damages, a dynamic crisis management model using system dynamics methodology is presented in this study to facilitate more efficiently managing the crisis by simulating activities after an earthquake crisis. Therefore, after modeling and validating the proposed model, the behavior of the main variables of interest, such as the number of people imprisoned and the number of casualties caused by the earthquake, are simulated up to 5 days after the crisis, considering continuance of the current trend as well as the adoption of the proposed policies presented by the Crisis Management organization. Suggested solutions include refurbishing worn out buildings, rescue training, and training how to deal with earthquakes through media and cyberspace with the help of campaigns. The research findings show that as for the estimated costs of implementing the three policies, a combination of the second and the third will work best to reduce the number of people imprisoned by the earthquake and the number of casualties. The findings show that considering the estimated costs of implementing the above three projects, pre-crisis training, despite its lower initial cost than other crisis management strategies, has a significant impact on reducing post-earthquake disaster. It will reduce the death toll from the current 10-point earthquake from 1,541,000 to 689,000 if the capital is provided around 1,000 billion Rials per year to implement the second and third policies.
خلاصه ماشینی:
بدین منظور پس از مدلسازی سیستم و تعیین اعتبار مدل ارایه شده ، رفتار متغیرهای تعداد افراد محبوس و تعداد تلفات ناشی از زلزله تا مدت ٥ روز پس از وقوع بحران ، با حفظ روند فعلی و با توجه به راه کارهای پیشنهادی سازمان مدیریت بحران شبیه سازی شده اند.
جدول ١: خلاصه ای از پژوهش های انجام شده در زمینه کاربرد SD در شبیه سازی سیستم های مدیریت بحران (به تصویر صفحه رجوع شود) 1 System dynamics (SD) 2 Remida 3 Peng et al.
(به تصویر صفحه رجوع شود) شکل ١: نمودار زیرسیستم های اصلی سیستم مدیریت بحران پس از وقوع زلزله در تهران مدلسازی زیرسیستم های مدل پویای مدیریت بحران زلزله در تهران جمعیت کل شهر تهران : با توجه به این که شهر تهران در روز حدود ١٣ میلیون و در شب حدود ٨/٥ میلیون جمعیت دارد و میزان رشد جمعیت در شهر تهران سالانه ١/٧٩صدم درصد است .
, Vatin (به تصویر صفحه رجوع شود)شکل ٧: بلوک میزان تخریب ساختمان ها ارسال مواد خوراکی: در این بلوک تأثیر ارسال کمک های مردمی به ویژه مواد خوراکی بر تلفات زلزله مورد بررسی قرار گرفته است که به دو دسته کلی ارسال مواد خوراکی از طریق زمینی و هوایی تقسیم بندی شده است .
(به تصویر صفحه رجوع شود) شکل ١٣: رفتار متغیر"مرگ بیماران " و "جمعیت کل " در بازه زمانی ١٢٠ ساعته بر مبنای نتایج شبیه سازی اولیه مدل سیستم مدیریت بحران در شهر تهران در مواجه با زلزله ای با شدت تخریب ١٠ مرکالی با مشکلی جدی روبه رو خواهد شد.
Capacity Building for Earthquake Risk Reduction and Disaster Management in Tehran, Available from https://www.