چکیده:
در جهان معاصر موجودیت حقوق بینالملل، چرائی و چگونگی آن، همواره از سوی برخی اندیشمندان علم حقوق به چالش کشیده میشود. از این جهت پاسخ به این مسائل و بررسی مواضع فلاسفه علم حقوق در این خصوص از اهمیت به سزائی برخوردار میباشد. هربرت هارت به عنوان حقوقدان معاصر غربی که نظریات فلسفی حقوقی به ویژه در خصوص ماهیت حقوق بینالملل ارائه داده است، در زمره فلاسفه علم حقوق میباشد که دیدگاه های او در جوامع غربی مورد اقبال بسیاری قرار گرفته است. در این مقاله که از طریق مطالعات کتابخانهای نگاشته شده است، به روش توصیفی- تحلیلی نظریات ایشان در این خصوص مورد واکاوی قرار گرفته است. در نتیجه این بررسیها این نتیجه به دست آمده است که هربرت هارت در اثبات وجود حقوق بینالملل به عنوان پدیدهای اجتماعی، در مقایسه با دیگر نظریه پردازان مکتب اثباتگرایی که به طور کلی نافی وجود چنین نظام حقوقی بودهاند نقش موثری ایفاء نموده است. او برخی خصوصیات یک نظام حقوقی کامل را برای حقوق بینالملل نیز محرز میداند و همچنین شباهتهایی را میان حقوق داخلی و حقوق بینالملل به عنوان یک نظم شکل گرفته، شمارش نموده است.
In the contemporary world the existence of international law, its purpose and nature has been challenged by some of legal thinkers. Therefore bringing a justification to these doubts and analyzing the attitude of the philosophers of jurisprudence carries great value at this point. H. L. A. Hart is considered as a prominent contemporary legal thinker and has rendered a set of philosophical views, especially regarding the nature of international law and his approach towards this matter has been largely praised in the west. This article is base on qualitative research nature with descriptive-analytical approach methodology and tries to analyze his philosophical theory on the nature of international law. Finally, it has been concluded that as one of the results of this research we will end up at this point that Hart has played an important part in proving the existence of international law as a social structure compared to other legal positivists who often have denied the existence of such a legal system. Hart also has ascertained some features of a through legal system for international law as well and has explained some similarities between domestic law and international law as a real (existing) set.
خلاصه ماشینی:
هربرت هارت به عنوان حقوقدان معاصر غربی که نظریات فلسفی حقوقی به ویژه در خصوص ماهیت حقوق بینالملل ارائه داده است، در زمره فلاسفه علم حقوق میباشد که دیدگاه های او در جوامع غربی مورد اقبال بسیاری قرار گرفته است.
در نتیجه این بررسیها این نتیجه به دست آمده است که هربرت هارت در اثبات وجود حقوق بینالملل به عنوان پدیدهای اجتماعی، در مقایسه با دیگر نظریه پردازان مکتب اثباتگرایی که به طور کلی نافی وجود چنین نظام حقوقی بودهاند نقش موثری ایفاء نموده است.
تاکنون معدود مقالاتی به زبان فارسی در بررسی فلسفه حقوق هارت نگاشته شده است؛ از جمله میتوان به مقاله «تأثیر نظریه حقوقی هارت در تحلیل فلسفی حقوق بینالملل» نوشته خسروی و زمانهقدیم - Herbert Lionel Adolphus Hart - Ronald Myles Dworkin - Leslie Green - Brian Leiter اشاره نمود، که به مسائل مهمی در خصوص نظریه حقوقی هارت پرداخته است؛ ولیکن در این مقاله به نظریات «هانس کلسن» که مورد انتقاد هارت بوده پرداخته نشده و همچنین برخی دیدگاههای فلاسفه منتقد رویکرد فلسفی هارت، چون «دان پریل» نیز مغفول واقع شده است.
به عبارت دیگر میتوان استدلال هارت نسبت به نظام حقوق بینالملل را این چنین تعبیر کرد که این نظام حقوقی، جزایر پراکنده قواعد اولیه است که نمیتوان قائل به وجود قواعد ثانویه در آن شد و به همین دلیل آن را نظامی منحصر به فرد تلقی میکند(خسروی و زمانه قدیم، 1396، 587).