چکیده:
از جمله واژگان پربسامد در قرآن کریم دو واژه «نعمت و رزق» است که متجلی دو صفت «رزّاق و منعم» از اوصاف خداوندی است. خداوند در ایجاد این ارتباط پیشقدم است. این جستار درصدد است با استفاده از روش توصیفی –تحلیلی و آماری از دو الگوی ارتباطی زبان-شناختی دیوید برلو و رومن یاکوبسن برای تحلیل آیاتی که در آن دو واژه «نعمت و رزق» اشاره شده است، مورد بررسی قرار دهد. پس از بررسی و تحلیل دو الگو ذیل آیات، این نتیجه حاصل شد که خداوند در این آیات به عنوان منبع و فرستنده پیام به گیرنده آن در الگوی ارتباطی برلو از طریق کانل حواس ظاهری –و حواس باطنی- درصدد است تا خالقیت، رازقیت و منعم بودن خود را به گیرنده پیام تذکر دهد و پست فرستی که گیرنده بعد از برقراری ارتباط آیات باید به سمت خداوند ارسال کند، از سویی عدم فراموشی خالقیت الله است و از سوی دیگر عدم کفران نعمت و شکرگزاری نعماتی است که خداوند به او ارزانی داشته است، این ارتباط دارای اختلالات درونی و بیرونی است که هر کدام مانع پست فرست گیرنده و ارتباط بین منبع و گیرنده است. در الگوی ارتباطی یاکوبسن فرستنده از طریق کانال رمزی وحی بر اساس کارکرد عاطفی(قاعده لطف پروردگاری) درصدد است تا پیام آیات را که در بردارنده رازّقیت و ناعمیت خداوند است، به گیرنده با کارکرد ترغیبی از جمله، نزول امداد غیبی، وفور نعمات و دیگر نعمت و رزقهای ظاهری و باطنی، توحید و خالقیت خود را به گیرنده آن متذکر شود. .
Among the most frequent words in the Holy Quran are the two words "blessing and sustenance" which manifest the two attributes of "sustenance and blessing" from the attributes of God. God is at the forefront of this connection. This paper seeks to analyze the verses in which the two words "blessing and sustenance" are mentioned, using descriptive-analytical and statistical methods of two linguistic-cognitive communication models of David Berlo and Roman Jacobsen. After examining and analyzing the following two patterns of verses, it was concluded that in these verses, God, as the source and sender of the message to its recipient in the Berlow communication pattern through the channel of external senses - and inner senses - seeks to create, enjoy and bless. Remind the recipient of his / her presence and the post that the recipient should send to God after communicating the verses. On the one hand, non-forgetfulness is the creation of God, and on the other hand, non-disbelief is a blessing and thanksgiving for the blessings that God has bestowed upon him. Is. In Jacobsen's communication model, the sender through the symbolic channel of revelation, based on emotional function (the rule of God's grace), seeks to convey the message of the verses, which contain God's pleasure and displeasure, to the recipient with a persuasive function, such as unseen relief, abundance of blessings and others. Remind the recipient of his outward and inward blessings and sustenance, his monotheism and creation. .
خلاصه ماشینی:
در این خصوص آثار فراوانی نگاشته شده است ؛ همچنین در خصوص الگـوی ارتباطی زبان شناختی دیوید برلو و یاکوبسن میتوان بـه آثـاری چـون تحلیـل زبـان شـناختی واژه هـای «حمد» و «شکر» در آیات قرآن کریم بر پایه الگوب ارتباطی یاکوبسن و رده بندی کولماس از روح الله یعقوبی و عالیه کرد زعفرانلـو (١٣٩٧) اشـاره کـرد کـه در ایـن پـژوهش نویسـندگان ر از دو الگـوی زبانشناختی برای تحلیل آیاتی که به عمل شکرگزاری اشاره شده است ، استفاده کرده انـد.
(طباطبایی، ١٤١٧: ١٧/ ١٧) در الگوی ارتباطی مدل برلـو بـین نـاعم و مـنعم ؛ رازق و مرزوق ، هم رمزهای کلامی وجود دارد و هم غیر کلامی؛ مثلا خداوند با رمـزهـای کلامـی کـه همـان کلمات و جملات آیات قرآن است ، پیام را بین بنده و خدا رد و بدل میکند و پیام را از طریق وحی با کانال گوش و چشم ؛ قلب و حس به گیرنده که انسان است ، منتقل میکند و غیر کلامی در آیـات تنهـا با برانگیختن هواس و توجه گیرنده به دنیایی که در آن زندگی میکنـد، خـود گویـای پیـام وسـیعی از سوی منبع به گیرنده است ؛ کانال ارتباطی این نوع مدل رمزهای کلامی و غیر کلامی است ؛ بـه عبـارتی دیگر منبع یا فرستنده خداوند است که با پیام رمزگونه خود، پیام یکتایی و خالقیت و رازقیـت خـود را با تذکر در واژه «اذکروا نعمت الله » در قالب ارتباط کلامی(شفاهی) همین آیه « یـا أیهـا النّـاسُ اذْکُـرُوا نعْمت اللّه علیکُمْ هلْ منْ خالقٍ غیرُ اللّه یرْزُقُکُمْ من السّـماء و اْلـأرْض لا لـه إلاّ هُـو فـأّنی تؤْفکُـون »: درصدد است تا پیام خالقیت و رازقیت خود را در قالب کلمـات و هیمنـه ای کـه در پشـت ایـن آیـه وجود دارد، برای انسان ها ارسال کند.