چکیده:
بخشی از تاریخ ملتها بر پایهی داستانهای نقلی و شفاهی است که از آن با عنوان فرهنگ عامیانه نامبرده میشود. مردم از فضای خیالی این حکایتها لذت برده و بر ماندگاریشان همت میگمارند. پویانمایی توانایی به تصویر کشیدن تخیلات را داشته و میتواند با اقتباس از داستانهای عامیانهی ایران، در بازتاب هویت ملی نقش بسزایی داشته باشد. پژوهش حاضر باهدفی کاربردی در پی پاسداشت، شناساندن و استفاده از بسترهای فرهنگی وطنی در پویانماییهای ایرانی و دوری از آثار نامانوس کشورهای بیگانه است. مسالهی اصلی تحقیق واکاوی مولفههای فانتزی در ادبیات عامیانه و نقش آن در هویتسازی ملی است. روش تحقیق کیفی است و اطلاعات براساس منابع کتابخانهای، شنیداری و تصویری جمعآوری شده است. بدینسان با گزینش هدفمند سه قصهی عامیانهی: «لاکپشت و دوستانش»، «عادت ملک کرمان» و «ماهی آدمخوار دریای پارس»، تاثیر این متنها بر جامعهی پیرامون خود بررسی میشود. نتیجهی حاصله رهنمون میسازد، تمایزآفرینی و نشانگرهای خاص فانتزی قصههای عامیانه ایرانی ظرفیت فراوانی در بازتاب هویت ملی از طریق پویانمایی دارد.
Some part of history of nations includes narrative and oral stories that are called folklore (vernacular culture). People may enjoy fantastic climate in anecdotes and try to make it viable. Animation can draw image of fantasy and play significant role in reflection of national identity by excerption from Persian vernacular stories. The present research aims to protect from unfamiliar works of foreign countries using a functional objective. The main problem of this study is to inquire advantages of fantasy in vernacular literature and their role in national identity-building. The qualitative methodology has been used in this study and based librarian and audiovisual sources. As a result, the reflective effect of these texts on their surrounding community has been investigated by purposive selection of three vernacular tales i.e. "Turtle and its friends", "The Habit of King Kerman" and "The cannibal fish of Persian Sea". The given finding suggests that distinction and special characteristics of fantasy in Persian vernacular tales possess a lot of potential for reflection of national identity by animation.
خلاصه ماشینی:
میتوان سؤالات زیر را برای روشن شدن مسألهی اصلی پژوهش برشمرد: نقش ادبیات عامیانه در هویتسازی پویانمایی ملی چیست؟ به چه دلیل پویانمایی شیوهی مناسبی برای بازنمایی فرهنگ و هویت ملی است؟ چگونه فانتزی بهمنزلهی مؤلفۀ مشترک ادبیات عامیانه و پویانمایی عمل میکند؟ پیشینه تحقیق بهمنی چاهستانی (1390) در پایاننامه ارشد خود با عنوان «فانتزی در قصههای عامیانهی هرمزگان»، بررسی نموده است که چگونه عنصر اصلی فانتزی، یعنی نیروی تخیل، تصویری رؤیایی و شگفتانگیز به وجود میآورد که ناآشنا امّا قانونمند است.
«متل» یکی از ژانرهای ادبیات شفاهی است که مخاطب آن را اغلب کودکان تشکیل میدهند؛ اما مواردی هم هست که شخصیت اصلی قصه حرکتی کودکانه میکند و زبانی کودکانه را به کار میگیرد اگرچه بزرگسال است، در آن صورت نیز میتوان، با توجه به رعایت مختصات قالبی و محتوایی قصه، آن را در شمار متل قلمداد کرد؛ اما همچنان مهمترین مشخصهی متل قصهگویی برای کودکان، به زبان کودکان، بهمنظور آموزش کودکان از طریق شوخی و بازی با کلمات است؛ بنابراین شوخی و زبان کودکانه در ساختار متل نقشی مهم دارد؛ علاوه بر آن بسیار اهمیت دارد که شخصیت اصلی متل که مشخصاتی کودکانه دارد، پیرزن، حشره، حیوان یا پرندهای بسیار کوچک است، در بیان مطالب از ترجیعهای آهنگین و تکراری استفاده کند.
جدول شمارهی 8: مؤلفههای عامیانه {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} ایجاد گردابی مهیب و ویژگیهای ماهی آدمخوار و رفتاری که او برای شکار کردن سرنشینان کشتی از خود به نمایش میگذارد، عملکردی غیرواقعی گمان میشود و این داستان را در طبقهبندی فانتزی قرار میدهد.