چکیده:
نظام نیمه آزادی یکی از نوآوری های قانون مجازات اسلامی است که به پیروی
از دگرگونی های علوم جنایی در کشورهای غربی به نظام کیفری کشورمان راه
یافته است . این شیوه از اجرای مجازات در پاسخ به ناکارآمدی های زندان پدید
آمده است. نظام نیمه آزادی به حالتی گفته می شود که فرد در آن نه از آزادی
کامل برخوردار است و نه مجازات های سالب آزادی به گونه ای مطلق بر او
می شود. در این نظام ، فرد محکوم اوقاتی از محکومیت خود را با هدف
شتاب بخشی به روندهای بازپروری و اصلاح و نیز کاستن از پیامدهای ناگوار
تحمل مجازات حبس ، در خارج از محیط آسیب زای زندان سپری می نمایند .
گذشت شاکی ، سپردن تامین مناسب و تعهد به انجام یک فعالیت شغلی ،
حرفهای، آموزشی، حرفهآموزی، مشارکت در تداوم زندگی خانوادگی ، درمان
اعتیاد یا بیماری و نیز رضایت محکوم در شمار شرایط صدور حکم به نظام
نیمه آزادی است . این مجازات به تسریع بازپروری محکوم انجامیده و با کرامت
انسانی او سازگار است . کمبود نیروی انسانی و امکانات اجرایی لازم و نیز
فرهنگ قضایی حاکم در شمار مهم ترین چالش های فراروی این نظام است. این
مجازات در بستر اجرای کیفر حبس اجر ا می شود . از آنجا که از دیرباز اجرای
مجازات زندان صرف نظر از نمایش واکنش سرکوبگر آن نسبت به بز ه کار ، برای
خود او ، خانواده و پیرامونیان و حتی اجتماع نیز پیامدهای نامطلوبی داشته است ،
اجرای مجازت نظام نیمه آزادی به عنوان پاسخی مناسب در راستای تعدیل این
وضعیت تلقی می شود.
خلاصه ماشینی:
از آنجـا کـه از ديربـاز اجـراي مجازات زندان صرف نظر از نمايش واکنش سرکوبگر آن نسبت به بزه کـار، بـراي خود او، خانواده و پيرامونيان و حتي اجتماع نيز پيامدهاي نامطلوبي داشـته اسـت ، اجراي مجازت نظام نيمه آزادي به عنوان پاسخي مناسـب در راسـتاي تعـديل ايـن وضعيت تلقي مي شود.
مانند ايـن کـه قانونگـذار مـي خواسـته تأکيد نمايد که نيمه آزادي يک نهاد کيفري مستقل اسـت و تنهـا روشـي بـراي اجـراي مجازات حبس مانند زندان باز، نيمه باز و بسته تلقي نمي شود.
بديهيست که اين باور که نظـام نيمـه آزادي تنهـا بـراي گريـز از چالش هاي ياد شده به وجود آمده است ، منجر به پيامدهاي منفي گوناگوني از جمله بـه چالش کشيده شدن امنيت جامعه ، بي اعتمادي مردم نسبت به نظام عدالت کيفري و نيـز مواردي مانند ترس از جرم مي شود.
تفاوت ديگري نيز که ميان تعليق اجراي مجازات و نظـام نيمـه آزادي وجـود دارد ايـن است که در تعليق مجازات با صدور حکم توسـط دادگـاه خـروج محکـوم از زنـدان و حضور او در جامعه تا هنگامي که موارد و دستورات دادگاه را رعايت نمايد و جـرايم پيش بيني شده در قانون را انجام ندهد تداوم دارد و با رعايـت آن مـي توانـد بازگـشت خود را به زندان و تحمل دوباره مجازات منتفي سازد.
از آنجا کـه از ديربـاز اجـراي مجازات زندان صرف نظر از نمايش واکنش سرکوبگر آن نسبت به بزه کار، بـراي خـود او، خانواده و پيرامونيان و حتي اجتماع نيز پيامدهاي نامطلوبي داشته است ، اجراي مجازت نظام نيمه آزادي به عنوان پاسخي مناسب در راستاي تعديل اين وضعيت تلقي مي شود.