چکیده:
امکان متوقف ساختن فعالیتهای متضمن ارتکاب اعمال مجرمانه و مضر به منافع عمومی، در تمامی امور تولیدی، خدماتی و تجارتی از طریق کاربست تدابیر پیشگیرانه، برای نخستین بار در قالب مادۀ 114 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ تحقق یافت. تدابیری با این رویکرد تا پیش از این، تنها به صورت موردی و در قوانین و مقررات پراکنده یافت میشد تا اینکه با تصویب مادۀ پیشگفته، نگاه جدیتری صورت گرفت. با وجود این اقدام مثبت، برخی چالشها موجب گردیده تا از قابلیتها و ظرفیتهای مطلوب آن بهنحو کامل و بایسته، استفاده نشود. هدف مقاله، طراحی مدل مفهومی از چالشهای موجود و آسیبشناسی مادۀ 114 قانون آیین دادرسی کیفری است. رویکرد این تحقیق، کیفی ـ اکتشافی است. مقاله، نتیجه میگیرد در سه مقولۀ تقنینی، قضایی و اجرایی چالشهای اساسی وجود دارد. در مقولۀ تقنینی، زیرمقولههای کاستیهای اصول دادرسی عادلانه (مشتمل بر ابهام در ماهیت تدابیر، فقدان نظارت قضایی مؤثر، مشخص نبودن دایرۀ شمول تدابیر، عدم تکلیف بازبینیهای دورهای)، مفاهیم بنیادی مبهم، نبود شاخصههای اساسی در احراز خطرناکی و فقدان سازوکارهای لازم؛ در مقولۀ قضایی، زیرمقولههای برداشتهای حداکثری و حداقلی، تعارض حقوق و آزادیهای فعالیتها با منافع عمومی؛ و در مقولۀ اجرایی، زیرمقولههای عدم پیشبینی راهکارهای اجرایی مؤثر و تبعات اقتصادی، قابل بررسی است. مدل مفهومی آسیبشناسی مادۀ 114 قانون آیین دادرسی کیفری نیز بر این اساس طراحی و ارائه شده است.
for the first time, , The ability of activities stopping that Containing criminal activity and Harmful to the public interest, in all matters of production, service, and trade, through the use of preventive measures, Came off in Article 114 of Criminal Procedure Code adopted 1392. Measures with this approach have previously been taken only on a case-by-case basis in scattered laws and regulations, until a more serious look was taken with the passage of the aforementioned article. Despite this positive action, some challenges have led to a lack of full utilization of its capabilities and capabilities. The purpose of this paper is to design a conceptual model of the existing challenges and pathologies of Article 114 of the Criminal procedure code. The approach of this research is qualitative-exploratory. The paper concludes that there are fundamental challenges in the three categories of legislative, judicial, and executive. In the legislative category, the sub-categories of Deficiencies in the principles of a fair trial (Includes Measures nature ambiguity, lack of effective judicial Supervision, the uncertainty of the scope of the measures, Non-assignment of periodic reviews), ambiguous basic concepts, the lack of basic characteristics in dangerous attainment. In the judiciary category, the sub-categories of maximum-minimum perceptions, the conflict of rights and freedoms of activities with the public interest;, and In the Executive category, the sub-categories of the lack of necessary mechanisms; The unpredictability of effective implementation strategies and economic consequences can be examined. The conceptual model of the pathology of Article 114 of Criminal procedure code is also designed and presented on this basis.
خلاصه ماشینی:
» از جمله وظایف دادستان طبق این دستورالعمل عبارت است از: تذکر یا اخطار به مسئول دستگاه اجرایی و سایر اشخاص حقیقی یا حقوقی جهت انجام وظایف قانونی آنها برای رفع خطر در خصوص وضعیتهای خطرساز از قبیل نگاهداری و توزیع کالای فاسد یا تاریخ گذشته، عدم توجه به بهداشت و سلامت عمومی، آسیبهای وارده به محیط زیست، گودبرداریهای فاقد ایمنی در معابر و جادهها و بناهای فرسوده، عدم رعایت مقررات ایمنی در امور حمل و نقل و اجرای طرحها و پروژههای عمرانی و اقدام لازم قانونی(مادۀ 2و 5)؛ اتخاذ تدابیر پیشگیرانه در صورت عدم اجرا یا نقض حقوق عامه یا قریبالوقوع بودن آن (مادۀ 2)؛ صدور دستور توقف اقدامات در چارچوب مادۀ ١١۴ قانون آیین دادرسی کیفری (مادۀ 2).
بنابراین سؤالی که نگارندگان در پی پاسخ به آن هستند، این است که مهمترین چالشهایی که در کاربست تدابیر پیشگیرانه در برابر فعالیتهای مضر به منافع عمومی (با استناد به مادۀ 114 قانون آیین دادرسی کیفری) وجود دارد، کدامند؟ به این منظور، مقالۀ حاضر ابتدا روششناسی تحقیق را بیان نموده و سپس با تحلیل دادهها، یافتهها مدل مفهومی مستخرج را به عنوان پاسخ به پرسش تحقیق ارائه میدهد.
یافتهها یافتههای حاصل از تحلیل محتوای استقرایی مصاحبهها نشان میدهد، چالشهای موجود در کاربست تدابیر پیشگیرانه در برابر فعالیتهای مخاطرهآمیز نسبت به منافع عمومی با استناد به مادۀ 114 قانون آیین دادرسی کیفری، در سه مقولۀ تقنینی، قضایی و اجرایی قابل تقسیمبندی است.