چکیده:
جهانیشدن فرآیندی اقتصادی، سیاسی و فرهنگی است که بر وجوه گوناگون زندگی تاثیرگذار بوده است. این پدیده در کنار برخی تاثیرات مثبت، منجر به آسیبهای اجتماعی در جوامع مختلف شده است. این امر نشانگر ضرورت بررسی خانواده بهعنوان زیرساخت اصلی جامعه است؛ زیرا هر نوع آسیب به آن، کل ساختار جامعه را به مخاطره میاندازد. بنابراین این نوشتار با روش فراتحیل کیفی، تأثیر جهانیشدن بر نهاد خانواده را در ابعاد ساختاری، فرهنگی و تربیتی مورد واکاوی قرار داده است تا از این منظر مهمترین چالشهای فرآیند جهانیشدن بر تحکیم خانواده را آشکار سازد. در این راستا مقالات و پایاننامههای انجام شده از سال 1388- 1398، که در مجموع 15 اثر با بیشترین ارتباط موضوعی بودند، انتخاب و و با روش فراتحلیل کیفی بررسی شد و در گام دوم با روش توصیفی- تحلیلی راهکارهای برونرفت از آن بر اساس آموزههای اسلامی تبیین شد. دستآورد پژوهش حاضر نشانگر آن بود که جهانیشدن نه تنها کارکردهای خانواده، بلکه اصل و تمامیت آن را به چالش کشیده است که برخی از آنها از این قرار است؛ روند نزولی کیفیت روابط، فردگرایی، مصرفگرایی، تضعیف فرهنگ بومی، تضعیف انسجام و وحدت خانواده، نسبیتگرایی در ارزشهای انسانی و خانوادگی، گسترش نگرش و ارزشهای مجازی، آزادی جنسی، بیبندوباری، تنزل جایگاه انسانی زنان، اختلال در جامعهپذیری و فرایند تربیت فرزندان مخاطرات پیش روی نظام خانواده میباشد. راهکارهای کاهش آثار نامطلوب جهانیشدن بر تحکیم خانواده عبارتند از تقویت باورهای دینی در خانواده، آگاهیبخشی خانوادهها، تأکید بر استمرار و حفظ خانواده طبیعی، تحکیم روابط خویشاوندی، رعایت مرزهای رفتاری و عاطفی درون خانواده و بیرون آن، مدیریت استفاده از رسانهها در خانواده، تقویت ارزشهای بومی و دینی خانواده، ارتقاء مهارتهای فرزندپروری در خانواده و تقویت عفاف و خویشتنداری در جامعه، ارتقاء عزتنفس فردی و ملی.