چکیده:
بررسی نقش دین و سیر تحول دینداری در جوامع اروپای غربی، به عنوان جوامعی سکولار، همواره مهم بوده است. این مقاله با لحاظکردن بازۀ زمانی 1980 تا 2010، به دنبال پاسخ به این پرسش است که دینداری در جوامع اروپای غربی، بهویژه در دو بُعد باورمندی به دین و عمل به باورهای دینی، با چه تحولاتی مواجه شده است. برای پاسخ به این پرسش از روش پیمایشی و تحلیل دادهها بهره گرفتهایم. در همین رابطه برنامهای پیمایشی با عنوان «مطالعه ارزشهای اروپایی» از سال 1981 و در قالب پنج موج مطالعاتی (1981، 1990، 1999، 2008 و 2017) ایدهها، نگرشها و ارزشهای شهروندان را در زمینههای مختلف، از جمله دین و دینداری، بررسی کرده است که در مقالۀ حاضر برای تبیین و تحلیل بحث خود از دادههای آن بهره بردهایم. با در نظر گرفتن شاخصهایی چون خداباوری، انجامدادن مناسک دینی، میزان رجوع به کلیسا و پایبندی به آیین سنتی دینی در مسائل مهم زندگی (تولد، ازدواج و مرگ) یافتههای این پژوهش نشان میدهد که فرآیند سکولاریزاسیون در کشورهای اروپای غربی، هم در میزان باورمندی به دین و هم در میزان عمل به باورهای دینی، تشدید شده و نقش دین در زندگی جوامع اروپای غربی بیش از پیش رو به زوال است.
Examining the role of religion and the evolution of religiosity in Western European societies, as secular societies, has always been important. Given the period from 1980 to 2010, this article seeks to answer the question of what changes religiosity has undergone in Western European societies, especially in the two dimensions of belief in religion and practice of religious beliefs. To answer this question, we have used the survey method and data analysis. In this regard, a survey program entitled "Study of European Values" examined the ideas, attitudes and values of citizens in various fields including religion and religiosity since 1981 and in the form of five study waves (1981, 1990, 1999, 2008 and 2017). The survey data have been used in this article to explain and analyze the discussion. Considering indicators such as theism, religious rites, church attendance rate and adherence to traditional rituals in important matters of life (birth, marriage and death), the findings of this study show that the process of secularization in Western European countries, both in terms of belief in religion and in terms of practice of religious beliefs, has intensified and the role of religion in the lives of Western European societies is much more declining than before.
خلاصه ماشینی:
با در نظر گرفتن شـاخص هايي چون خداباوري، انجام دادن مناسک ديني، ميزان رجوع به کليســا و پايبندي به آيين سـنتي ديني در مسـائل مهم زندگي (تولد، ازدواج و مرگ ) يافته هاي اين پژوهش نشــان ميدهد که فرآيند ســکولاريزاســيون در کشــورهاي اروپاي غربي، هم در ميزان باورمندي به دين و هم در ميزان عمل به باورهاي ديني، تشديد شده و نقش دين در زندگي جوامع اروپاي غربي بيش از پيش رو به زوال است .
تعلقات ديني براي بررسي اين شاخص دوازده کشور منتخب اروپاي غربي در سه گروه کشورهاي پروتسـتان ، کشورهاي کاتوليک و کشورهاي با مذاهب مختلط در نظر گرفته شده است .
بـا عنـايت به داده هاي هر چهار موج مطالعه ارزش هاي اروپايي و تحليل اين داده ها به نتايج زير ميرسيم : در مجموع حضور در مراسم ديني جمعي و انجام دادن فرايض گروهي در سـه دهه اخير در اغلب کشـورهاي اروپاي غربي سـير نزولي طي کرده است .
اين مراسـم از مراسم هاي بسيار پرطرفدار ديني در ميان مردمان کشورهاي اروپاي غربي (پروتســتان ، کاتوليک و ترکيب مذهبي) اســت که با وجود کاهش شــديد فرايض ديني در کليســاها و نهادهاي ديني رســمي، هنوز بيشــترين حاميان و طرفداران خود را دارند.
يافته هاي اين پژوهش ، که با مطالعه و بررسـي داده هاي ارزش هاي اروپايي در طي چهار موج مطالعاتي انجام شـده در فاصله سال هاي ۱۹۸۱ تا ۲۰۰۸ حاصــل شــده اســت ، نشــان ميدهد در بيشــتر کشــورهاي اروپاي غربي شــکاف فزاينده اي ميان باور و اعمال ديني مســـيحيان وجود ندارد.