چکیده:
مقاله حاضر به نقد ترجمه کتاب «بهداشت زبان» (1395) نوشته دبورا کمرون (2012) اختصاص دارد. کار بررسی و نقد ترجمه این کتاب برمبنای مدل نقد ترجمه خانم کاتارینا رایس (Reiss, 2000) و در سطوح مختلف معنایی، دستوری، واژگانی، و سبکی به انجام خواهد رسید. در این مقاله همچنین اصل کتاب کمرون و اهم مباحث مطرحشده در آن معرفی خواهد شد. کمرون در این کتاب دیدگاههای حامیان پاکی زبان و گروه مقابل آنها یعنی زبانشناسان را بررسی و نقد میکند. وی همچنین یکرشته گفتمانها، سیرهها، اعمال و اقداماتی را معرفی میکند که حول محور کنترل تغییر در زبان قرار میگیرند و به این فعالیتها و اقدامات نام کلی «بهداشت زبان» را اطلاق میکند. یافتههای این بررسی نشان میدهند که متن ترجمه این کتاب در هیچ یک از سطوح مورد بررسی در مدل رایس به تعادل دست نیافته است. بدفهمی و انتقال نادرست معانی و مفاهیم، گرتهبرداری دستوری، ناروانی متن، برابریابیهای نامناسب، آمیختن سبک گفتاری با نوشتار از جمله اشکالاتی است که در متن ترجمه به وفور مشاهده میشود. در نتیجه میتوان گفت که کیفیت متن ترجمه به هیچ روی در خور زبان مشترک ایرانیان نیست.
The present paper aims at introducing “Verbal Hygiene” by Deborah Cameron (1995, 2012) and assessing the quality of its translation into the Persian Language. In her book, Cameron discusses long-standing debates among proponents of two competing perspectives on language use. On the one hand, there are the traditionalist grammarians who contend that any change is undesirable. Accordingly, they seek to prescribe standards for using language. On the other hand, there are the linguists who argue that language is naturally in a state of flux. “Verbal Hygiene” is a term coined by Cameron to refer to all discourses, practices, and measures directed at regulating language. In this paper, the quality of the Persian translation of the book was assessed based on the model proposed by Katharina Reiss for translation criticism (Reiss, 2000), and it was shown that the translation is poor and quite unsatisfactory. Misinterpretation of the source text, incorrect rendering of the concepts and meanings, grammatical calques, lack of fluency, inappropriate equivalents, and intermingling spoken and written styles of language use are among the deviations in the target text.
خلاصه ماشینی:
در مقاله حاضر پـس از معرفـی کتـاب «بهداشـت زبـان » ( Verbal hygiene) نوشته دبورا کمرون (١٩٩٥ ,Cameron)، میکوشیم ترجمه آن را به زبان فارسـی بـر اساس یکی از مدل های نقد ترجمه بررسی و ارزیابی کنیم ، اما پیش از آن کتاب را به اجمـال معرفی میکنیم .
در سرتاسر کتاب جمله بسـیار مهـم «!leave your language alone» کـه کمـرون آن را چکیده دیدگاه زبان شناسان در برابر دیدگاه فعالان عرصه بهداشت زبان مـیدانـد، بـه «زبـان خود را تنها بگذارید» ترجمه شده است که در همان نگاه اول میتوان فهمید که ایـن ترجمـه تحت اللفظی به هیچ روی دیدگاه زبان شناسان را بازتاب نمیدهد.
٤. در صفحه ٥٥ در فصل اول کتاب و در جمله آغازین بند دوم که بـا عبـارت «یکـی از موضوعاتی که در این بحث در معرض خطـر قـرار دارد» ( One of the issues at stake in this argument) آغاز میشود و در برخی از دیگر مواردی که نویسنده عبارت at stake را بـه کـار برده است (از جمله در صفحات ٦٥، ٨٠ و١٥٢) مترجم آن را به «در معـرض خطـر» یـا بـه «در مخاطره بودن » ترجمه کرده است که نادرست است و باید به «مطرح شده است » ترجمـه شود.
بررسی کتاب بهداشت زبان نشـان مـیدهـد کـه در ایـن سطح نیز ترجمه کاستیهای فراوان دارد و به هیچ روی سـاخت دسـتوری زبـان مقصـد در اولویت قرار نگرفته است .
٤. نتیجه گیری در این مقاله کتاب بهداشت زبان نوشته دبورا کمرون معرفی شد و متن ترجمـه آن بـه زبـان فارسی براساس مدل نقد ترجمه خانم کاتارینا رایس بررسی گردید.