چکیده:
آنچه در این جستار مطرح خواهد گردید، بررسی حکم تولید نوشتار و هرگونه رسانه جمعی دیگر اعم از دیداری و شنیداری که مشتمل بر مضامین منحرفکننده باشد، خواهد بود و بررسی اینکه ایجاد چه گمراهی و انحرافی موجب حرمت میشود؛ آیا هرگونه انحرافی حرام میباشد و یا فقط انحرافات خاصی مثلا انحراف در اصول اعتقادات و یا... حرام است؟ تولید هرگونه محصولی که سبب گمراهی مردم در امور دینی اعم از اصول دین یا فروع آن گردد، حرام بوده و مقتضای ادّله این است که در این حرمت، قصد تولیدکننده نقشی نداشته باشد. بنابراین کتاب ضلال کتابی است که نتیجه آن گمراه شدن است و شانیت گمراه کردن دارد ولو اینکه مولف به قصد اضلال آن را ننوشته باشد. اما کسی که آن را میخواند، گمراه شود و همچنین است فیلم ضلال و یا هر محصول فرهنگی دیگر. بنابراین دفع خطر اضلال و منحرف ساختن مردم از اموری است که شارع مقدس بسیار به آن اهتمام دارد و هرگز راضی به سستی و کاهلی در این امر نمیباشد و یکی از وظایف مهم حاکمیت اسلامی، محافظت بر عقائد حقّه مردم و حفظ دین آنهاست. بنابراین با توجه به ادّله یعنی آیات و روایات میتوان نتیجه گرفت تولید هرگونه محصولی که سبب گمراهی مردم شود حرام است و قصد تولیدکننده هیچ نقشی در این حرمت ندارد.
خلاصه ماشینی:
الزامهای فقهی در مولدهای فرهنگی (تاریخ دریافت 15/03/1399، تاریخ تصویب 12/09/1399) دکتر داود حسنپور استادیار دانشگاه شهید مطهری (ره) چکیده آنچه در این جستار مطرح خواهد گردید، بررسی حکم تولید نوشتار و هرگونه رسانه جمعی دیگر اعم از دیداری و شنیداری که مشتمل بر مضامین منحرفکننده باشد، خواهد بود و بررسی اینکه ایجاد چه گمراهی و انحرافی موجب حرمت میشود؛ آیا هرگونه انحرافی حرام میباشد و یا فقط انحرافات خاصی مثلاً انحراف در اصول اعتقادات و یا...
بخش پنجم: ادله حرمت (محصولات فرهنگی باطل) دلیل اول: حکم عقل مرحوم شیخ این دلیل را برای حرمت حفظ کتب ضلال مطرح کرده و میفرماید حکم عقل به وجوب قطع ماده و ریشه فساد دارد و چون کتب ضلال باعث گمراهی و مفسده برای مردم است، اتلاف آنها واجب و حفظ آنها حرام است.
حال چه با خریدن کتب لهو و اباطیل و سپس بازگو نمودن مضامین آنها برای مردم سبب گمراهی شود و چه با تألیف و انتشار یک محصول فرهنگی گمراهکننده مردم را از سبیل الله گمراه نماید (که محل بحث ما است) بلکه اساساً آیه نسبت به همه انحاء اضلال شمول دارد؛ زیرا آنچه مستفاد از آیه شریفه است این است که تمامالموضوع و تمامالملاک برای استحقاق این عذاب مهین، «اضلال عن سبیل الله» است و خصوصیتی برای «لهو الحدیث» و اینکه آن امرِ مضلّ از مقوله کلام و سخن یا نوشته باشد، محتمل نمیباشد.