چکیده:
باروری یکی از بزرگترین اهداف خلقتء برای حفظ بقای نسل استء اما شیوع زیاد ناباروری در جهان از جهتی» و رواج راههایی برای درمان آن؛ باعث نگرانی میان مسلمانان به جهت سردرگمی از شناخت حکم شرعی این راههای درمانی است. ازاینرو در این بحثء با روش تحلیلی - توصیفی» بعد از مشاهده و بررسی تعاریف یادشده در رابطه با نازایی(عقم) و انتخاب تعریف برگزیده پزشکان متخصص در این زمینه؛ به بررسی انواع عقم میپردازد. در ادامه» در مبحث دوم به بررسی اسباب عقم و شیوههای درمان آن پرداخته که به دو دسته درمانهای عمومی و درمانهای پزشکی. تقسیم میشوند. سپس در مبحث سومء به بررسی مشروعیت این راههای درمان میپردازد. این راهها به دو دسته راههای مشروع و راههای نامشروع (درمان با محرمات) تقسیم میشوند. در جواز و عدم جواز استفاده کردن هر یک از این راههاء فقهای اسلامی دیدگاههایی دارند: در زمینه حکم درمان مشروعء با سه دیدگاه مواجه هستیم: دیدگاه اول که منسوب به امام «احمد بن حنبل» است. ترک دارو را بهتر از درمان میداند. دیدگاه دوم که دیدگاه صوفیان غالی است. درمان را بههیچوجه جواز نمیدهند. دیدگاه سومء» جواز درمان با داروست» اما در نامگذاری حکم شرعی آن بر سه حکم اختلاف است؛ اباحیت(دیدگاه مذاهب حنفیه وف مالکیه)؛ استحباب(دیدگاه شوافع و برخی از حنابله) قف وجوب(دیدگاه در زمینه حکم درمان نامشروع(با محرمات)» با سه دیدگاه موجه میشویم: دیدگاه اول که دیدگاه جمهور مالکیهء حنابله» شافعیه بنا بر یکی از دو قول امام» و دستهای از احناف است. قائل به عدم جواز بدان میباشند. دیدگاه دوم» قائل بر جواز درمان بدون هیچ قید و شرطی است. این دیدگاه اصح مذهب شافعیه و ظاهریه است. دیدگاه سومء قائل بر جواز درمان با محرمات با شرایطی است. این دیدگاه برخی از شوافع و برخی از مالکیه و گروهی از شیعیان امامی است. بعد از مشاهده, بررسی و تحلیل دیدگاههای موجود» دیدگاه برگزیده را همان دیدگاه سوم میدانیم که قائل به درمان با محرمات» در صورت یقین به عنوان تنها راه بهبودی بیمار و عدم وجود داروی جایگزین است. این در حالی است که به نظر میرسد با این دو قید میتوان میان نصوصی که به نهی از استفاده از محرماتء برای درمان دستور داده و نصوصی که به جواز انجام فعل حرام در هنگام صرورت وارد شده» به جمعبندی و مطابقتی مناسب و معقول رسید