چکیده:
فهم دلالت و تشخیص گستره دلالت عبارات قرآنی، تحت تأثیر عوامل گوناگون گاه امری دشوار و پیچیده می نماید. آیه «و قرن فی بیوتکن» از جمله آیاتی است که فهم دلالت و گستره مخاطب آن مورد اختلاف واقع شده و پارادایمها و گفتمانهای زمانه کنونی بر این اختلافات دامن زده است. نظر به اختلافات موجود در مورد آیه مذکور، این مقاله آهنگ آن کرده تا دلالت و گستره دلالت آن را با بهکارگیری قاعده «جری و تطبیق» به بررسی بنشیند. این بررسی و مطالعه با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی انجام شده و امکان و ضرورت جری و تطبیق آیه مذکور و تعمیم آن بر همه زنان از دیدگاه مفسران، قرآنپژوهان و فقها به اثبات رسیده است. فهم دلالت و تشخیص گستره دلالت عبارات قرآنی، تحت تأثیر عوامل گوناگون گاه امری دشوار و پیچیده می نماید. آیه «و قرن فی بیوتکن» از جمله آیاتی است که فهم دلالت و گستره مخاطب آن مورد اختلاف واقع شده و پارادایمها و گفتمانهای زمانه کنونی بر این اختلافات دامن زده است. نظر به اختلافات موجود در مورد آیه مذکور، این مقاله آهنگ آن کرده تا دلالت و گستره دلالت آن را با بهکارگیری قاعده «جری و تطبیق» به بررسی بنشیند. این بررسی و مطالعه با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی انجام شده و امکان و ضرورت جری و تطبیق آیه مذکور و تعمیم آن بر همه زنان از دیدگاه مفسران، قرآنپژوهان و فقها به اثبات رسیده است.
Abstract Understanding the meaning and Diagnosis of domain of Quranic expressions is sometimes difficult and complicated under the influence of various factors. The verse "Wakurna Fi Biotechanna" is one of the verses whose understanding of the meaning and domain of the audience has been disputed and the paradigms and discourses of the present time have fueled these differences. In view of the differences in the verse mentioned above, this article has attempted to examine its implications and domain by applying the "Jarry and Tattbigh" rule. This study has been done by using descriptive-analytical method and has proved the possibility and necessity of "Jarry and Tattbigh" in this verse and its application to all women from the point of view of commentators, Quranic scholars and jurists has proved. Abstract Understanding the meaning and Diagnosis of domain of Quranic expressions is sometimes difficult and complicated under the influence of various factors. The verse "Wakurna Fi Biotechanna" is one of the verses whose understanding of the meaning and domain of the audience has been disputed and the paradigms and discourses of the present time have fueled these differences. In view of the differences in the verse mentioned above, this article has attempted to examine its implications and domain by applying the "Jarry and Tattbigh" rule. .
خلاصه ماشینی:
اهمیت این مسئله بدان است که نخست قواعد جری آیات قرآن مشخص میشود و کیفیت بهکارگیری این قواعد بهصورت کاربردی روی آیه «وَ قَرْنَ فِي بُيُوتِكُنَّ» بهصورت کاربردی نمایش داده میشود؛ و آن چه اهمیت این پژوهش را دوچندان میسازد، برخی پژوهشهای اخیر همچون طرح پژوهشی «حضور زنان در ورزشگاه» است که در اثبات مدعای خویش، بیشترین استفاده را از آیه مورد بحث برده است، بی آن که قابلیت جری آیه را بررسی کرده باشد و دریغ از این که دستکم نظر مفسران گوناگون در باره آیه مذکور را مورد مطالعه قرار داده باشد.
پیشینه در میان پژوهشهای پیشین، تاکنون موردی در زمینه جری آیه مذکور پیدا نشد، جز مطالعاتی نظری درباره جری و تطبیق که مهمترین آنها عبارتاند از: «بررسی قاعده تفسیری جری و تطبیق با تأکید بر بهکارگیری آن در سیره اهلبیت علیهمالسلام» (نورائی، 1390)؛ «جایگاه روایات جری و تطبیق در فرآیند تفسیر قرآن» (سلیمی، 1392)؛ «مبانی جری و تطبیق از دیدگاه علّامه طباطبائی» (نفیسی، 1392)؛ «جری و تطبیق روشها و مبانی آن» (یزدان پناه، 1391)؛ «مبانی کاربرد جری و تطبیق در تفسیر قرآن» (مسعودی صدر - بستانی و محفوظی، 1397).
ناگفته نماند که این قاعده در همه آیات قرآن اعمال نمیشود و ندرتا برخی آيات هستند که جنبه اختصاصى دارند و دلالت آنها به مورد نزول محدود است.
مناسبت موارد بعدی با مورد نزول (شاکر، 1376: 164) پس از این که غیرانحصاری بودن موضوع ثابت شد و زمینه تسری موضوع و حکم به دیگر موارد فراهم گردید؛ ضابطه دوم جری و تطبیق این است که موارد و مصادیق بعدی با مورد یا موارد نزول، مناسبت، همانندی و تشابه داشته باشند.