چکیده:
کشورهای جهان سوم، بهویژه ایران و عراق، با وجود داشتن منابع غنی نفتی در دنیا، توجه کمتری به آلودگیهای ناشی از این منابع داشتهاند. به نظر میرسد مشکلات پیشآمده در دنیا و تحریمها علیه ایران باعث شده بود که تنها بر کشف، حفاری و استخراج تمرکز شود. البته بهتازگی ایران و دیگر کشورهای جهان سوم، نیز به این مهم توجه و تأکید دارند؛ زیرا با مشکل آلودگی، پیامدها و هزینۀ سنگین آن برای کشور و شهروندان روبهرو شدهاند؛ اما معضلات آلودگی ناشی از استخراج معادن، تنها به انسانها بازنمیگردد. آلودگی نفتی، زندگی آبزیان و چرخۀ اکوسیستم را با خطر جدی روبهرو کرده است. این پژوهش، با بیان ملاحظات قانونی و قراردادی حفاظت از محیط زیست در قراردادهای مختلف نفتی ایران، به بررسی قواعد و الزامات محیط زیستی در برخی کشورهای نفتخیز جهان همچون نروژ، تایلند، اندونزی و کردستان عراق پرداخته و با واکاوی قراردادهای منعقده و قوانین و مقررات الزامآور زیستمحیطی، مطالعهای تطبیقی دربارۀ رعایت یا عدم رعایت الزامات قانونی و قراردادی در زمینۀ مقابله با آلودگی در صنعت نفتوگاز آن کشورها و ایران داشته و به این نتیجه دست یافته است که در طول زمان، مقررات و قواعد محیط زیستی بهتر و بیشتری از جانب دولتهای میزبان برای شرکتهای فعال در زمینۀ اکتشاف، استخراج و حمل مواد هیدروکربنی وضع و اجرا شده است.
Oil is of great importance in many industries and is regarded as the main source of energy around the world. It accounts for 32 percent of energy supply in Europe and Asia and over 53 percent in the Middle East. The industry's highest volume of products include fuel oil and diesel. Oil is used as a raw material in manufacturing many chemical products such as medicines, solvents, fertilizers, pesticides, and so on. Given the position of the petrochemical industry in modern world, its adverse effects on human life and environment should not be neglected. Thus, new solutions for reducing these damages should be considered. Nowadays, refineries release millions of pounds of pollutants, including volatile organic compounds, So2, suspended particles of H2S, and HAPs into the air, posing a serious threat to human health and the environment notably in industrial societies. These pollutants dramatically affect various parts of the ecosystem, environment and organisms. Therefore, this study aims to investigate the clauses on environmental protection in oil contracts of different countries.
خلاصه ماشینی:
اين پژوهش ، با بيان ملاحظات قانوني و قراردادي حفاظت از محيط زيست در قراردادهاي مختلف نفتي ايران ، به بررسي قواعد و الزامات محيط زيستي در برخي کشورهاي نفت خيز جهان همچون نروژ، تايلند، اندونزي و کردستان عراق پرداخته و با واکاوي قراردادهاي منعقده و قوانين و مقررات الزام آور زيست محيطي، مطالعه اي تطبيقي دربارٔە رعايت يا عدم رعايت الزامات قانوني و قراردادي در زمينۀ مقابله با آلودگي در صنعت نفت وگاز آن کشورها و ايران داشته و به اين نتيجه دست يافته است که در طول زمان ، مقررات و قواعد محيط زيستي بهتر و بيشتري از جانب دولت هاي ميزبان براي شرکت هاي فعال در زمينۀ اکتشاف ، استخراج و حمل مواد هيدروکربني وضع و اجرا شده است .
به منظور پيشنهاد و ارائۀ طرح ESHIA به شرکت ملي نفت ايران ، پيمانکار موظف است شرايط حاکم را دربارٔە مسائل محيط زيستي ، اجتماعي ، انساني ، ايمني و امنيتي جامعۀ محلي مستقر در ناحيۀ قرارداد و مناطق اطراف آن ، انجام دهد و آثار مربوطه را به همراه روش هاي مربوط به کاهش اين آثار و فعاليت هاي مرتبط با بازسازي محيط زيست منطقه در طرح مربوطه درج کند و تمامي اقدامات و تلاش هاي لازم براي جلوگيري از آسيب بر محيط زيست و کاستن آسيب ها و آثار آن بر اموال و افراد را انجام دهد.
براساس اين بند، پيمانکار متعهد شده است در صورت ترک چاه و ميدان ، اقدامات مناسبي را براي کاهش ١ آلودگي محيط زيست انجام دهد.