چکیده:
رسیدن به شادی یا شادکامی همواره یکی از اهداف جوامع بشری بوده است که توجه بسیاری از حکمرانان، اندیشمندان و پژوهشگران را به خود جلب کرده است. در این میان ارتباط درآمدهای نفت و شادی در کشورهای صادرکننده نفت موضوع مهمی است که کمتر مورد توجه بوده است. در بسیاری از مطالعات داخلی و خارجی ارتباط رانت حاصل از درآمدهای نفتی با بسیاری از متغیرهای مهم اقتصادی همچون رشد اقتصادی در چارچوب فرضیه نفرین منابع بررسی شده است اما تاکنون تاثیر رانت نفت بر شادی در چارچوب فرضیه نفرین منابع مورد مطالعه قرار نگرفته است بنابراین هدف این مقاله بررسی نحوه اثرگذاری رانت حاصل از درآمدهای نفت بر شادی و آزمون نمودن فرضیه نفرین منابع و تاثیر آستانهای رانت نفت بر شادی در کشورهای منتخب اوپک در بازه زمانی 2005-2016 است. بدین منظور با استفاده از ادبیات نظری و بکارگیری روش پانل آستانهای، عوامل موثر بر شادی مدلسازی شده است. نتایج برآورد مدلهای پژوهش نشان داده است که تاثیر نفت بر شادی غیرخطی و آستانهای است بدین معنا که تا قبل از حد آستانه 43% از نسبت رانت نفت به تولید ناخالص داخلی، این متغیر تاثیری مثبت و معنیدار بر شادی داشته است اما پس از عبور از این حد آستانه، نسبت رانت نفت به تولید ناخالص داخلی تاثیری منفی و معنی دار بر شادی در کشورهای اوپک داشته است.
Achieving happiness has always been one of the goals of human societies, attracting the attention of many governors, scholars and researchers. In this regard, the link between oil revenues and happiness in oil-exporting countries is an important issue that has been little considered. In many internal and external studies, the relationship between the rents of oil revenues and many important economic variables, such as economic growth, has been investigated within the context of the resource curse hypothesis, but so far, the impact of oil rents on happiness has not been studied within the framework of the resource curse hypothesis. Therefore, the purpose of this paper is to examine that how oil revenue rents affect happiness and is to test the resource curse hypothesis and the threshold impact of the oil rents on happiness in selected OPEC countries over the period of 2005-2016. For this purpose, using theoretical literature and applying the Threshold Panel method, the factors influencing happiness have been modeled. The results of the estimation of the research models have shown that the effect of oil on happiness is non-linear and threshold effect which it means that before the threshold of 43% of the ratio of oil rents to GDP, this variable has a significant positive impact on happiness, but so bypassing this threshold, the ratio of oil rents to GDP has had a significant negative impact on happiness in the OPEC countries.
خلاصه ماشینی:
در بسياري از مطالعات داخلي و خارجي ارتباط رانت حاصل از درآمدهاي نفتي با بسياري از متغيرهاي مهم اقتصادي همچون رشد اقتصادي در چارچوب فرضيه نفرين منابع بررسي شده است اما تاکنون تاثير رانت نفت بر شادي در چارچوب فرضيه نفرين منابع مورد مطالعه قرار نگرفته است بنابراين هدف اين مقاله بررسي نحوه اثرگذاري رانت حاصل از درآمدهاي نفت بر شادي و آزمون نمودن فرضيه نفرين منابع و تاثير آستانه اي رانت نفت بر شادي در کشورهاي منتخب اوپک در بازه زماني ٢٠٠٥-٢٠١٦ است .
در مطالعه اوپالي و نواچونکو (٢٠١٩) با بررسي تاثير رانت نفت بر شادي در برخي کشورهاي آفريقايي نشان داده اند رانت نفت نتوانسته به شکل معنيداري موجب افزايش شادي در اين کشورها شود اگرچه افزايش قيمت نفت تاثير مثبتي بر شادي داشته است .
در مطالعه علي و همکاران (٢٠٢٠) نيز با بررسي جامع تري از کشورهاي داراي منابع طبيعي به اين نتيجه دست يافته اند که رانت نفت تاثيري منفي بر شادي داشته است .
4. Alesina, Alberto, Rafael Di Tella, and Robert MacCulloch.
به نظر ميرسد که تاثير وفور منابع طبيعي همچون نفت بر شادي جامعه نه در مطالعات خارجي و نه در مطالعات داخلي مورد بررسي و آزمون قرار نگرفته است لذا اين مطالعه براي نخستين بار رابطه نفت و شادي در کشورهاي نفتي را مورد بررسي قرار ميدهد لذا ميتواند از اين منظر نکات جديدي به فرضيه نفرين منابع اضافه نمايد و اين خلا مطالعاتي را به سهم خود تا حدودي پر نمايد و راه را براي مطالعات بيشتر در اين زمينه نيز باز نمايد.