چکیده:
اوضاع خاصّ سیاسی و اجتماعی عصر مشروطه، سبب ظهور شاعرانی شد که مهم-ترین مضامین شعری آنها، اشعار وطنی و مهمترین دغدغهشان، مبارزه با نیروهای مستبد داخلی و خارجیی بود که استقلال و آزادی کشور را به مخاطره میافکندند. یکی از این شاعران بنام آزادیخواه، سیّد اشرف الدّین حسینی ملقّب به نسیم شمال است که اشعارش آکنده از اندیشههای وطنپرستانه است. این پژوهش بر آن است تا با روش توصیفی- تحلیلی به ترسیم و بررسی جلوههای گوناگون ادبیّات پایداری دراشعار نسیم شمال بپردازد. از مهمترین یافتههای این پژوهش آن است که دیوان نسیم شمال را مضامینی چون: بیان دردها و رنجهای مردم ستمدیده و ترسیم چهرة واقعی آنها، یادکرد از قهرمانان ملّی و مذهبی، وطن پرستی، دعوت به مبارزه و ایستادگی در برابر استبداد و استعمار، القای امید به آیندة روشن، دعوت به اتّحاد وستایش آزادی و آزادگی تشکیل می دهد که هر یک از این موارد نشاندهندة جلوههای ادب پایداری در اشعار نسیم شمال می باشد که با زبان صریح و آشکار به آنها پرداخته است.
خلاصه ماشینی:
با توجّه به این حس عدالتخواهی و آزادیطلبی در این دوران، پرسش پیش روی این مقاله آن است که آیا ادب پایداری در آثار نسیم شمال نمود داشتهاست؟ و در صورت وجود، چه شاخصههایی از این نوع ادبیّات را در اشعار خود گنجانده است؟ پیشینة تحقیق مقالات و پژوهشهای فراوانی دربارة شخصیّت و شعر سیّد اشرف الدّین حسینی در ایران صورت گرفتهاست که مهمترین آنها چنین است: مقالة «بازتاب مشروطیّت در اشعار نسیم شمال و احمد شوقی»، قاسم صحرایی و علی نظری، مجلة پژوهش زبان وادبیّات فارسی، بهار وتابستان1386، ش8، صص143-123، مشروطهخواهی را در شعر این دو شاعر بررسی نمودهاند.
ضرورت و اهمیّت تحقیق از آنجا که ادبیّات پایداری، بسته به ویژگیهای تاریخی، اجتماعی، سیاسی هر دوره و در هر برهه از زمان، مطابق شرایط و احوال همان زمان و در قالبهای گوناگون در شعر و نثر بزرگان ادبیّات جلوهگر شده، این پژوهش با هدف نمایاندن جلوههای ادبیّات پایداری در اشعار سیّد اشرف الدّین گیلانی ملقّب به نسیم شمال صورت گرفته است؛ زیرا مطالعة اشعار نسیم شمال از دیدگاه ادبیّات پایداری میتواند در برانگیختن روح ادب پایداری و نیز آشناساختن مخاطبان، به ویژه ادبپژوهان و نسل جوان با پیام آن، نقش بسیار مهمّی را ایفا نماید و زمینههای وحدت و همدلی را در میان جامعه بیش از پیش آشکار سازد و الگوهای ایثار، ایمان، شهامت و شجاعت را برای نسل کنونی معرّفی نماید.