چکیده:
هدف پژوهش حاضر بررسی مفهوم خبره و خبرگی در اندیشۀ اسلامی است. در این راستا و با روش توصیفی – تحلیلی ضمن تبیین جایگاه مفهوم خبرگی در ادبیات سیاسی اسلامی، نشان داده شد که مسلمانان چه درکی از مفهوم خبرگی داشتهاند و این درک، چگونه بهمثابۀ یکی از معیارهای تعیین حدود و مختصات مفهوم سیاست در اسلام عمل کرده است. شریعت بهمثابه یک متن، نیاز به خوانش و تفسیر دارد که این امر مستلزم وجود افرادی نخبه، خبره و فقیه در دین است. سیاست در مفهوم اسلامی به طرزی بنیادین با مفهوم خبرگی گره خورده و غالباً منظور از خبره یا اهل خبره، حکام و مسئولین هستند.
The purpose of the current study is to analyze the concept of expert and expertise in Islamic ideology. To this aim, the method of descriptive analysis was used to explain the concept of expertise in Islamic politics. The results revealed the perception of Muslims from the concept of expertise and how it has performed as a criterion to determine the political boundaries in Islam. Shari’ta, like a text, needs to be interpreted and it requires elites, experts and jurists in religion. Politics in Islamic sense is fundamentally bound up with the concept of expertise, and the term “experts” often refers to the rulers and officials.
خلاصه ماشینی:
در ايـن راسـتا و بـا روش توصيفي – تحليلي ضمن تبيين جايگاه مفهـوم خبرگـي در ادبيـات سياسـي اسـلامي، نشـان داده شـد کـه مسلمانان چه درکي از مفهوم خبرگي داشته اند و اين درک، چگونه به مثابۀ يکي از معيارهاي تعيين حدود و مختصات مفهوم سياست در اسلام عمل کرده است .
امروزه اگرچه اين دو مفهوم غالباً به جاي يکديگر به کار ميروند، اما عرفاً مفهوم متخصص را براي کسـي به کار ميبرند که در فنّ مهارت دارد و مفهوم خبره براي کسي به کار ميرود کـه از دو ويژگـي برخـوردار است : نخست ، خبرويت خبره صرفاً مربوط به فنّ نيست ، بلکه ميتواند حوزه هاي مختلـف دانـش و علـوم انساني را نيز در برگيرد.
شيخ مرتضي انصاري پس از نقل حجّيت قول اهـل خبـره بـه عنـوان مبنايي براي اعتبار قول اهل لغت ميگويد: «قدر متيقّن از اّتفاق بر رجوع به قول اهل خبره ، جايي است کـه شرايط شهادت ، يعني تعدّد و عدالت و مانند آن وجود داشته باشد» (انصـاري،١٤٢٨ق ، ص ١٢٣).
34 ٦- خبرويت در حکمت سياسي اسلامي در حوزه هاي مختلف دانش در تمدن اسلامي، خبرويت تنها مختص فقه نيست ، بلکه فلاسفه و حکمـا نيـز در تداوم سنت فلاسفۀ يوناني و فرهنگ ايراني، بر ضرورت رجوع به خبره و اهل دانش تأکيد کرده اند.