چکیده:
شرایط و مقتضیات سیاسی - اجتماعی هر عصری ایجاب مینماید تا اندیشمندان جامعه، در صدد پاسخگویی به مسائل و مشکلات زمانه خود برآیند. شرایط عصر حکومت علوی، اقتضا نمود تا امام (ع) اندیشههای مدیریتی را به حسب نیاز جامعه، تبیین نماید. آن حضرت در سختترین شرایط سیاسی عصر خود، به درمان یکی از مهمترین بحرانهای حکومتی یعنی دنیازدگی مدیران، توجه خاصّی نمود؛ چرا که در آموزههای دینی، دنیازدگی سرمنشأ هر انحراف و کلید هر گناهی است. فهم اندیشههای علوی، چارچوبی نظری و کاربردی ارائه میدهد که به کمک آن میتوان جامعه بحرانزده را خواه در زمینه سیاست، اقتصاد، اجتماع، تربیت و اخلاق نجات داد. روش مطالعه در این پژوهش، توصیفی - تحلیلی بر اساس رویکرد کتابخانهای بوده است. در این پژوهش، تنها متغیّر تأثیرگذار بر تمام حوزههای مختلف جامعه یعنی؛ دنیازدگی مدیران و شاخصههای اصلی آن در حوزه اقتصاد از جمله؛ تجمّلگرائی، رشوهخواری و اختلاس از منظر نهجالبلاغه و با استفاده از یک الگو و مدل اندیشه سیاسی، مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. بر اساس بررسیهای انجام شده، میتوان به این نتیجه رسید که دنیازدگی مدیران، از یک سو مؤلفههای رشد و توسعه اقتصادی و رفاه عمومی را در معرض خطر قرار میدهد و از سوی دیگر بستر لازم برای رشد معنوی و سعادت ابدی انسان را نیز، دچار مشکل میکند.
خلاصه ماشینی:
امام علي(ع ) در زماني حکومت را در دست گرفت که آرمانهاي حکومت اسلامي از جمله زهد و ساده زيستي کارگزاران و مبارزه با فساد مالي ، رخت بربسـته و جـاي خـود را بـه انباشت ثروت هاي کلان و هنگفت داده بود به همين دليل ، امام علي (ع ) براي بازگردانـدن جامعه به مسير اصلي ، توجه خاص به دنيازدگي مديران داشـته و بـارهـا در نهـج البلاغـه ، گرفتار شدن آنان را در دام دنياطلبي ، هشدار داده است : «إّتق الله في کُـلّ صـباحٍ و مسـاءٍ، وخف علي نفسک الدُّنيا الغرور» (سيدرضي ، نامه ، ٥٦).
پژوهش حاضر، تقريبا از لحاظ ساختاري با اين مقاله ، هم راستا بـوده ولـي از لحاظ محتوايي ، تفاوت معناداري با آن دارد و هم چنين يک پايان نامه نيز بـا عنـوان : «آسـيب شناسـي دنيـازدگي از ديدگاه نهج البلاغه » نوشته زينب رياض عبدالصاحب (١٣٩٠) به صورت کلي تدوين گشته که ايشان در اين پژوهش بـه توصيف دنياي ممدوح و دنياي مذموم پرداخته و عوامل دنيازدگي و آسيب هـاي آن را در انسـان هـا بيـان داشـته و در خاتمه راه هاي درمان دنيازدگي را نيز مورد بررسي قرار داده است و يـک پژوهشـي ديگـر در ايـن زمينـه بـا عنـوان : «آسيب شناسي اخلاق اقتصادي در انديشه و سيره امـام علـي (ع )» نوشـته پهلـوان فـر (١٣٩٥) کـه در پـژوهش خـود، آسيب هاي اقتصادي جامعه در مرحله توليد، توزيع و مصرف از منظـر امـام (ع ) را مـورد تجزيـه و تحليـل قـرار داده و ريشه هاي آسيب هاي اخلاق اقتصادي و راهکارهاي رفع آنها را نيز، در هر سه مورد بيان نموده اسـت .