چکیده:
پرداختن به موقعیت، جایگاه و اهمیت منصب وزرات همیشه مورد توجه صاحبان علم و سیاست و اخلاق و مورخان و اندیشمندان در ایران و اسلام بوده است. در این میان بعضی مؤلفان و مورخان آثار خویش را تنها به اهمیت و اعتبار جایگاه وزارت در حکومت و نقش وزرا در مبادلات سیاسی_اجتماعی در حکومت های ایرانی و اسلامی را با اختصاص یک اثر به زندگی وزرا به منصه ظهور رسانده اند. در بسیاری از آثار مورخان و اندیشمندان سیاسی از یحیی برمکی از وزرای معروف بنی عباس با عنوان یک وزیر برجسته و تمام عیار یاد شده است. وی در دوره خلافت هارون دارای جایگاه ممتازی بود که دولت عباسیان را از هر نظر به اوج قدرت خویش رساند. این پژوهش درصدد است با روش توصیفی – تحلیلی و بر مبنای مطالعات کتابخانه ای به بررسی موضوع بپردازد.
خلاصه ماشینی:
علاوه بر آثار تاريخي که در خلال مسائل سياسي به زندگي وزرا اشاره دارند، کتاب هايي با عناوين مختلفي مانند سياست نامه ها، آداب الملوکها، نصيحۀالملوکها، دستورالوزراها که به زندگي سياسي و اخلاقي وزرا اشاراتي دارند، کتاب ها و مقاله هاي جديد تحقيقاتي در رابطه با فرهنگ و تمدن اسلامي_ايراني و خدمات ايرانيان به جهان اسلام ، به مقام و جايگاه وزراي ايراني در دربارهاي خلفاي عباسي و حکومت هاي محلي ايراني و همچنين به وزارت و زندگي سياسي و اخلاقي وزراي بزرگ پرداخته اند اما هيچ کدام از اين آثار به شورت تخصصي و با در نظر گرفتن همه جوانب درباره جايگاه وزيري مانند يحيي برمکي و خصوصيات اخلاقي و سياسي او نپرداخته است .
چگونه توجيه شده است ؟ به نظر ميرسد که اين آثار با اشاره به زندگي سياسي و اخلاقي بسياري از وزرا در تاريخ ايران و اسلام از عهد > ١٩ باستان به بعد اخلاق سياسي و جايگاه و منزلت همه وزراي نام آشنا در خلافت و حکومت هاي مستقل و نيمه مستقل در ايران بعد از اسلام را مد نظر قرار داده است اما در اين ميان جايگاه يحيي برمکي داراي برجستگي خاصي است که با وجود درايت خود و پسرانش توانست خلافت عباسي و دستگاه ديوانسالاري آن را به اوج مقام و منزلت خويش برساند.
(سجادي: ١١٤) نتيجه گيري در بسياري از آثار مورخان و انديشمندان سياسي از يحيي برمکي از وزراي معروف بني عباس با عنوان يک وزير برجسته و تمام عيار ياد شده که در دوره خلافت هارون داراي جايگاه ممتازي بود که دولت عباسي را به اوج قدرت خويش رساند.