چکیده:
ازآن روز که بشر پا در عرصه وجود گذاشت، برای ادامه حیات اجتماعی، به ملاکها و معیارهای مقدس نیاز پیدا کرد تا در پرتو آن تلاش خود را برای زنده ماندن توجیه کند که صیانت و حفظ حرمت آن را لازم میدید هتک وبی احترامی به آن را گناه نابخشودنی میدانست. در دین مبین اسلام نیز برخی از امور مانند: ذات بار تعالی، نبوت، معاد... بهعنوان مقدسات دینی شناخته میشوند که از احترام ویژه ای برخوردارند و ازاینرو هتک حرمت به آنها را اسلام جایز نمیداند؛ گفتنی است که اهانت به مقدسات در اسلام از موضوعات مهم فقهی بوده و دارای ابواب مختلفی است که در محورهای: وجوب تعظیم شعائر وحرمت هتک محترمات مورد کنکاش قرارگرفته است که در فقه و روایات به هرکدام از آنها اشارهشده. مقدسات که هتک آنها مورد نکوهش قرارگرفته است را بهطورکلی میتوان اینگونه برشمرد: اهانت به اصول دین، خدای سبحان که مقدسترین مقدسات نزد مسلمانان است که از منظر همه مذاهب اسلام واجب القتل است . تمام پیامبران الهی بهویژه نبی مکرم اسلام. ائمه اثنی عشری و حضرت فاطمه. اهانت به فروع دین؛ مکانهای مقدس؛ زمانهای مقدس؛ کتب مقدس؛ عوامل هتک حرمت ، مستثنیات ومصادیق هتک حرمت...که به تبین هرکدام پرداخته شده است.در این نوشتار به این موضوع پرداختهشده است که ازنظر همه فرق و مذاهب بخصوص امامیه، احترام به مقدسات لازم و ضروری است که در اثبات آن ادله عقلی_ نقلی زیادی وجود دارد که مصادیق محترمات اسلامی را معین مینماید.واژگان کلیدی: مقدسات، هتک، تعظیم، ادله، لعن، مصادیق ...
ABSTRACTBelieving in the holy things has a long history and is the twin with the human societies. From the founding of the primitive societies, believing in the holy things has been available and has appeared in the forms of Fetishism and Toteism. In The Islam there are also some affairs that they are respected the religious holy things because of their purity and closeness to God. In this case it is not allowable to violate them. Profanation and violation in Islam are the important matters in religious jurisprudence and they have different chapters which can be categorized under these two subtitles: (a) obligation of respecting the rites, and (b) prohibition of violating the holy things. These topics were discussed in Makaseb, Moharrame, Taharat, Salat (pray), Soum (fast), Haj, Nekah(marriage), and Talaq (divorce). These religious holy things that are the subject of violation and profanation could be divided into the following overall categorization: 1. The profanation to the religious principles,2. The profanation to the religious subordinates,3. The profanation to the sacred places,4. The profanation to the holy times, and5. The profanation to the holy books.
خلاصه ماشینی:
اقسام مقدسات : از کنکاش در حوزه فقه به دست مي آيد که مقدسات وجه مشترک دارنـد کـه مي توان آن ها را به دو نوع ذيل تقسيم کرد: الف : ذاتي خداوند از مقدس ترين مقدسات و مبدأ و منشأ تمـام مقدسـات بـه حسـاب مـي آيـدواز ايـن رو از هرگونه نقص منزه و داراي طهارت مطلق است و ديگر محرمات از منشأ لايزال او نشأت مي گيـرد و اوست که مي تواند به کسي يا کساني ازطهارت ذاتش اعطاء نمايد: «إنمـا يريـد الله ليـذهپ عـنکم الـرحس أهـل البـيـت ويطهـرکم تطهـيرا» (احزاب (٣٣)/ ٣٣) روي خطاب اين آيه به رسول اکرم (ص )، علـي (ع )، فاطمه (ع )، حسن (ع ) و حسين (ع ) هست که به هر يک طهارت ذاتـي ارزانـي فرمـوده و آنـان را اهل بيت طهارت معرفي نموده است .
رسول خدا فرمود: سب و ناروا گفتن به مؤمن فسق و هرزگـي و تباهي است و جنگ با او کفر است ، غيبتش را کردن معصيت و نافرماني خداست و حرمت مـالش مانند حرمت خون اوست (قمي، صدوق ، ـ ج ٤، ١٣٨٥ش ) علاوه بر روايات که در ايـن بـاب ذکـر شد، در کتب فقهي بابي تحت عنوان باب قذف به چشم مي خورد که به ذکر چند مورد اکتفـا مـي کنيم : در کتاب شريف الروضه البهيه ؛ و النهايه و همچنين کتـاب المهـذب آمـده : «مشـهور نـزد مـا [اماميه ] اين است که زندان ، تعزير براي کسي است که به ديگر دشنام دهد، بـه شـرطي کـه قـذف نباشد که موجب حد ميشود».