چکیده:
هدف پژوهش حاضر طراحی و اعتباربخشی الگوی مدیریت
دانش کارکنان دانشگاهها است. پژوهش حاضر از نظر
هدف کاربردی، از نظر دادهها آمیخته (کیفی- کمی) از نظر
ماهیت و نوع مطالعه نیز در بعد کیفی داده بنیاد است و در
بعد کمی پیمایشی- مقطعی است. جامعه آماری پژوهش
حاضر را در بعد کیفی کلیه متخصصان حوزه علوم تربیتی
و در بعد کمیکلیه کارکنان دانشگاه شاهد که شامل ۳۱۹
نفر (۲۴۷ مرد و ۷۲ زن) تشکیل میدهد. بر این اساس در
بعد کیفی به روش نمونهگیری هدفمند از نوع گلوله برفی،
حجم نمونه پژوهش ۳۰ نفر خبره در این حوزه و در بعد کمی
به کمک روش نمونهگیری تصادفی طبقهای تعداد ۱۵۰ نفر
(۱۱۶ مرد، ۳۴ نفر زن) حجم نمونه پژوهش حاضر را تشکیل
میدهد. ابزار سنجش پژوهش حاضر در بعد کیفی یک فرم
مصاحبه نیمه ساختاریافته است که به روش کدگذاری باز و
کدگذاری محوری تدوین شده بود. تشکیل فرم مذکور به
کمک مصاحبه و فن دلفی از خبرگان از طریق کدگذاری
انتخابی نهایی گردید. اعتبار و روایی این مهم به کمک
خبرگان تائید شد. در بعد کمی شامل یک پرسشنامه ۱۱۱
سوالی است که پرسشنامه از تبدیل فرم مصاحبه اشباع شده
توسط خبرگان و از طریق دادن وزن به شاخصها تدوین شده
است. اعتبار پرسشنامه از طریق آلفای کرونباخ محاسبه و
برابر ۰/۸۳۱ به دست آمد. روایی آن به مدد روایی محتوایی و
تائیدی به دست آمد که مقدار آن نسبتا بالا بود. روش تجزیه
و تحلیل دادهها در بعد کیفی مشتمل بر روش کدگذاری
باز و کدگذاری محوری انجام شد که پس از اشباع نظری
خبرگان الگوی مدیریت دانش مبتنی بر ۴ بعده ۱۰ شاخص
نهایی شده است. در بعد کمی به کمک آزمون تحلیل عاملی
تاییدی انجام شد که مشتمل بر ۴ بعدء ۱۰ شاخص و مدل
نهایی الگوی مدیریت دانش مورد تایید قرار گرفته است؛ که
ابعاد آن به ترتیب شاملء ساخت دانش شامل سه شاخص
(اهداف دانش، شناسایی دانش، کسب دانش، توسعه دانش،
سازماندهی دانش شامل دو شاخص (تدوین و پردازش دانش؛
ذخیره و نگهداری دانش، بکارگیری دانش شامل دو شاخص
(کاربرد دانش» اشتراک/ تسهیم دانش) بازتولید دانش شامل
دو شاخص (ارزیابی
دانش، تولید و خلق دانش جدید) است.
خلاصه ماشینی:
در بعد کمی به کمک آزمون تحلیل عاملی تاییدی انجام شد که مشتمل بر 4 بعد، 10 شاخص و مدل نهایی الگوی مدیریت دانش مورد تایید قرار گرفته است؛ که ابعاد آن به ترتیب شامل، ساخت دانش شامل سه شاخص (اهداف دانش، شناسایی دانش، کسب دانش، توسعه دانش)، سازماندهی دانش شامل دو شاخص (تدوین و پردازش دانش، ذخیره و نگهداری دانش)، بکارگیری دانش شامل دو شاخص (کاربرد دانش، اشتراک/ تسهیم دانش)، بازتولید دانش شامل دو شاخص (ارزیابی دانش، تولید و خلق دانش جدید) است.
به عبارت دیگر تنها در محیط مبتنی بر دانش است که دانشگاهها و موسسات آموزش عالی میتوانند مزیتهای رقابتی و برتریهای علمی خود را همچنان حفظ کنند و با استفاده مثبت از دانش، به ابداع، اشاعه دانش و افزایش ارزش افزوده اطلاعات دست یابند (نعمتی، از آنجائی که دانشگاهها خود مخازن دانش هستند، تاکنون توجه کافی به سرمایههای فکری و دانش تولید شده بوسیله جامعه دانشگاهی مبذول نشده است (رحیمیو نجفی، 1386) در حالیکه بهبود کارکرد اصلی دانشگاهها، یعنی آموزش و پژوهش، مستلزم بهرهبرداری صحیح و اصولی از اطلاعات و دانش موجود است، در این راه، دانشگاه میبایست از منبع نیروهای فکری و منابع انسانی خود، بهرهوری لازم را بنماید (حاضری و صراف زاده، 1385).
به عبارت دیگر میت Amit, and Schoemaker Re- engineering Total Quality Management(TQM) Knowledge management Bonfield Alleh, Told , chito & gally Miller, Xu & Mehrotra Lidner Education Research Services sun مدیریت دانش ناظر بر مجموعهای از فرآیندها است که در طی آن، جریان دانایی در یک سازمان (داده، اطلاعات، دانش و خرد)، به صورت مستمر و فزاینده هدایت شده و از دانش کارکنان (سرمایه انسانی) به دارایی مشترک سازمانی (سرمایه فکری و ساختاری) تبدیل میشود(گاندی، 1 2014).