چکیده:
در آثار غنایی با استفاده از من شخصی (بیشتر) و اجتماعی (کمتر)، دغدغههای درونی صاحب اثر یا شخصیتهای مخلوق او روایت میشود. عنصر احساس در این گونۀ ادبی اهمیت ویژهای دارد. بدیهی است که عواطف بشری در قالب یک گونۀ ادبی خاص نمیگنجد و در همۀ آثار خلقشده، کم و بیش نمود دارد. متون حماسی نیز، از این قاعده مستثنی نیستند. در روایتهای حماسی، شاهد پیوند مسائل درونی شخصیتها با دغدغههای بیرونی آنها هستیم. هر کدام از پهلوانان از ویژگیهای انسانی برخوردارند و عاطفه و احساس در تار و پور کردار، اندیشه و گفتار آنها جای گرفته است. به این اعتبار، در مقالۀ حاضر، مؤلفههای غنایی پرتکرار در سرودۀ حماسی بانوگشسبنامه بررسی شده است. به نظر میرسد شاعر با ذکر ماجراهای عاشقانه، توصیف، هجو و نکوهش، نیایش و مناجات، تقاضا، خمریهسرایی، مفاخره و رجزخوانی، و طنز، ضمن کاستن از خشونت ماهوی داستانهای حماسی، با استفاده از عنصر عاطفه، باعث باورپذیری بیشتر شخصیتها شده و به دغدغههای انتزاعی و ذهنی پهلوانان، عینیت بخشیده و مخاطبان را در جریان آن قرار داده است. همچنین، بخشی از آیینهای پهلوانی و رسوم ایرانیان باستان با طرح موضوعات غنایی نشان داده شده است.
In the lyric works, using personal I (more) and social (less), the inner concerns of the owner of the work or creature's characters are narrated. The element of feeling in this literary form is especially important. Obviously, human emotions do not fit into a particular literary form, and they are more or less created in all works created. Epic texts are no exception to this rule. In epic narratives, we see the linkage of the inner issues of the characters with their exterior concerns. Each of the champions has human features and emotions and feelings are in the tune of their thoughts and speeches. Accordingly, in the present article, the frequent lyric components in the epic poem of Banoogoshasbname are investigated. It seems that the poet with mention of romantic adventures, descriptions, satire, prayers and supplications, demand, khayriyah-naraee, bastard and rebelliousness, and humor has visualized to abstract and mental concerns of the wizards by using element of affection caused to more believability of characters and placed the audience in it while reducing the violent nature of epic stories. Also, part of the ancient aristocratic rituals and customs of the ancient Iranian have been shown with the lyric topics.
خلاصه ماشینی:
بررسی مؤلفه های غنایی و کارکرد آن در منظومه ی بانو گشسب نامه رقیه مهمان دوست کتلر١ دانشجوي دکتري زبان و ادبيات فارسي دانشگاه آزاد اسلامي- واحد نيشابور بتول فخر اسلام2 عضو هيأت علمي دانشگاه آزاد اسلامي –واحد نيشابور(نويسنده اول) صزهخ ع مهخ زفشآ٨/٩/١٠، صزهخ ع يفخ ق يآ١/،/٨، چکیده در آثار غنايي با استفاده از من شخصي (بيشتر) و اجتماعي (کمتر)، دغدغه هاي دروني صاحب اثر يا شخصيت هاي مخلوق او روايت ميشود.
به نظر ميرسد شاعر با ذکر ماجراهاي عاشقانه ، توصيف ، هجو و نکوهش ، نيايش و مناجات، تقاضا، خمريه سرايي، مفاخره و رجزخواني، و طنز، ضمن کاستن از خشونت ماهوي داستانهاي حماسي، با استفاده از عنصر عاطفه ، باعث باورپذيري بيشتر شخصيت ها شده و به دغدغه هاي انتزاعي و ذهني پهلوانان، عينيت بخشيده و مخاطبان را در جريان آن قرار داده است .
با وجود اينکه بانوگشسب نامه يکي از منظومه هاي حماسي برجسته در گسترة ادب فارسي به شمار ميرود و مفاهيم غنايي در خوانش درست تر آن نقش مؤثري دارد، تاکنون پژوهشي جامع و مستقل پيرامون اين شاخصه ها انجام نشده است .
در اين بين ، تنها آرخي، عباسي و اويسيکهخا (١٣٩٥)، در مقالۀ خود به يکي از مؤلفه هاي غنايي (عاشقانه ها) در منظومۀ مذکور اشاره کردهاند و به اين نتيجه رسيدهاند که موضوعاتي مانند عاشقي از راه شنيدن و نقش ميانجيها در عشق به صورت بينامتني در غالب سرودههاي حماسي از جمله بانوگشسب نامه ديده ميشود.