چکیده:
در دنیای مدرن امروزی واژه آزادی در عین ساده بودن بسیار مناقشهبرانگیز است، بهطوریکه نمیتوان تعریف واحدی از آن ارائه نمود. در مکاتب مختلف اسلامی و غیراسلامی برداشتهای متنوعی از آن شده و هر مکتب به فراخور نگرش خود محدودیتهایی برای آن قائل است. بعضی از مکاتب در مبانی نظری خویش آزادی را مطلق انگاشته و برخی دیگر آن را مقیّد به شروطی میدانند. این پژوهش با هدف بررسی تطبیقی مفهوم آزادی و مصادیق آن در منشور حقوق شهروندی جمهوری اسلامی ایران و اعلامیه جهانی حقوق بشر بهدنبال پاسخ به این پرسشهاست، آیا مفهوم آزادی و مصادیق آن در هردو سند حقوقی بهطور یکسان بهکار رفته است؟ در هرکدام از این دو سند، آزادی به یک شکل به رسمیت شناخته شده است؟ عوامل محدودکنندة آزادی در این دو سند حقوقی چیست؟ پاسخ به این سؤالات در قالب این فرضیهها اثبات میگردد که مفهوم و مصادیق آزادی در هردو سند متفاوت است هرچند که در هردو سند آزادی را حق مسلّم بشر میدانند اما در منشور، آزادی مشروع و مقیّد پذیرفته شده است درصورتیکه در اعلامیه جهانی حقوق بشر، آزادی مقیّد شناخته شده است. عوامل محدودکننده آزادی در اعلامیه حقوق بشر را قانون و رعایت حقوق سایرین مشخص میکند و در منشور علاوهبر دو مورد مذکور عواملی نظیر لزوم رعایت و حفظ مبانی اسلامی، لزوم رعایت شرع و اخلاق حسنه، مشخص میکند.
In today's modern world, the term freedom is very controversial while simple, so that no single definition of it can be presented. Different Islamic and non-Islamic schools have different perceptions about it, each school restricting it based on its own attitude.Some schools regard freedom as absolute, and others consider it to be conditional.The purpose of this study is to investigate the concept of freedom comparative and its implications in the Charter of Citizenship Rights of the Islamic Republic of Iran and the Universal Declaration of Human Rights, to answer these questions; is the concept of freedom and its implications applied equally in both documents? Is freedom recognized in one form in both documents? What are the limiting factors of freedom in documents? Answering these questions in the form of these hypotheses proves that the concept and implication of freedom is different in both documents, although in both documents freedom is considered as the absolute right of mankind. In the Charter of Civil Rights, a legitimate and binding freedom is accepted, while in the Universal Declaration of Human Rights, it is recognized only as binding.The limiting factors of freedom in the Declaration of Human Rights are specified by the law and respect to the rights of others, while in Citizen Rights Charter, in addition to these two, factors such as the need to observe and preserve Islamic principles, the need for religious observance, good morals are specified.
خلاصه ماشینی:
باتوجه به گستردگی معنا و مفهوم آزادی در این مقاله سعی شده است تا پس از بررسی لغوی و اصطلاحی واژه آزادی ، مصادیق آن در دو سند حقوقی تحت عناوین منشور حقوق شهروندی جمهوری اسلامی ایران و اعلامیه جهانی حقوق بشر مشخص ، موردبررسی و تطبیق قرار گیرد.
2. David Post and Sanjay Agarwal, “How-To Notes Citizen Charters: Enhancing Service Delivery through Accountability )English(”, )World Bank’s Social Development Department, Report Number: 63890, 2011), 1-11.
٩ تاکنون تعاریف گوناگونی برای مفهوم «آزادی » توسط نسل هایی از فیلسوفان ، اندیشمندان ، متکلّمان ، جامعه شناسان و روانشناسان و سیاست گذاران ارائه شده که امکان نقل و بررسی همۀ این دیدگاه ها و نظریه ها در این نوشتار ممکن نیست ؛ بنابراین باید عنوان نمود که در مباحث جاری و معاصر دربارٔە آزادی بیشتر تأکید بر آزادی حقوقی و سیاسی است ؛ مثل آزادی بیان ، آزادی عقیده و اندیشه ، سکونت ، تجارت ، مسافرت ، رفتار، شیؤە زندگی ، لباس پوشیدن ، غذا خوردن ، تحصیل ، ازدواج ، انتخاب شغل ، انتخاب دین ، آزادی مطبوعات و رسانه ها، اجتماعات و تشّکل ها و احزاب و ...
همچنین درمورد مسئله توقف باید عنوان نمود که توقف ، نتیجه هر عبور و مرور بوده و یک نوع حق می باشد که در هردو سند حقوقی ، این آزادی توقف دارای محدودیت هایی شده است ازجمله : «دولت ها می توانند در راستای امنیت و تسهیل رفت وآمد، آن را در برخی خیابان ها و کوچه ها یا بخش هایی از آنها ممنوع نماید.