چکیده:
جریان چپ به عنوان جریانی عمده در عرصه سیاسی اجتماعی ایران از دوران مشروطه تا پیروزی انقلاب اسلامی همواره یکی از جریانهای سیاسی مطرح در صحنه مبارزات فکری سیاسی علیه نظام سیاسی اجتماعی حاکم بوده است که در این جریانهای چپ نهضت خداپرستان سوسیالیست در فضای نسبتا باز سیاسی پس از سقوط رضا شاه توسط محمد نخشب شکل گرفت و جوانان همفکرش نیز متاثر از اوضاع نابسامان سیاسی و اقتصادی و رنجها و فلاکت هموطنان و آرمانهای ملی و باورهای دینیشان به فکر چاره جویی و تلاش برای رهایی مردم از این وضعیت بر آمدند. از آنجایی که در این پژوهش از دو گفتمان اندیشه چپ و جریان مذهبی سخن به میان میآید، چارچوب نظری تحلیل گفتمان، به دلیل قابلیت بالای آن جهت تبیین موضوع پژوهشانتخاب گردید. این پژوهش در پی آن است که برای پرسش ذیل، پاسخی مناسب بیابد: جایگاه اندیشه چپ مذهبی در ایران چیست؟ برای پاسخ به پرسش مذکور، به بررسی جریانهای چپ و تاثیر مذهب در این جریانها و نقش آن در جامعه پرداخته است. همچنین دموکراسی را از دیدگاه محمد نخشب به عنوان پایه گذار نهضت خداپرستان سوسیالیست بررسی میکند.
Democracy in the Views of Religious SocialismDr.Abolghasem TaheriKhorshid Najafi JouybariAbstract:The Left movement has been a main political and social force since Constitutional Revolution. Since then, it has been engaged struggle with dominant social and political system. After the fall of Reza Shah, Muhammed Nakhshab formed the Movement of God-Worshipping Socialists. The youths, influenced by him, tried to free people from misery and suppression. The authors have chosen the theoretical framework of discourse analysis to explain the subject of research. The main question of the article is: what is the status of religious left thought in Iran? In order to answer the question, the authors would analyze the Left movements, the impact of religion on them and its role in the society. Moreover, the authors would analyze Muhammed Nakhshab’s point of view as a founder of Movement of God-Worshipping Socialists.Key Words: Democracy, Muhammed Nakhshab, the Left Thought, Religious Movement, Islamic Revolution
خلاصه ماشینی:
دموکراسی در آرا سوسیالیسم مذهبی دکتر ابوالقاسم طاهری 1 خورشید نجفی جویباری 2 چکیده: جریان چپ به عنوان جریانی عمده در عرصه سیاسی اجتماعی ایران از دوران مشروطه تا پیروزی انقلاب اسلامی همواره یکی از جریانهای سیاسی مطرح در صحنه مبارزات فکری سیاسی علیه نظام سیاسی اجتماعی حاکم بوده است که در این جریانهای چپ نهضت خداپرستان سوسیالیست در فضای نسبتا باز سیاسی پس از سقوط رضا شاه توسط محمد نخشب شکل گرفت و جوانان همفکرش نیز متاثر از اوضاع نابسامان سیاسی و اقتصادی و رنجها و فلاکت هموطنان و آرمانهای ملی و باورهای دینیشان به فکر چاره جویی و تلاش برای رهایی مردم از این وضعیت بر آمدند.
(بشیریه،1380: 146) حزب سياسي مانند ديگر مقالات علم سياست- چنانكه ذكر شد- از تعريف ثابت و پايدار برخوردار نبوده و در تعاريف ارائه شده هم هر كدام تنها جنبهاي از مفهوم و ماهيت واقعي آن مورد تأكيد قرار گرفته است كه به عنوان مثال ميتوان به برداشتهاي ماركسيستها، نخبهگراها و برداشتهاي ماكس وبر و موريس دوورژه و ...
(بهرامی، 94:1383) بطور کلی از دیدگاه دکتر محمد نخشب برای آنکه در جامعهای عدالت وجود داشته باشد و نمایندگان بتوانند به عنوان سنگری مدافع حقوق اقشار مختلف جامعه باشند باید دموکراسی سیاسی و اقتصادی در جامعه حاکم باشد که در رسیدن به این دموکراسیها دین و مذهب نقش تعیین کنندهای را ایفا میکند و بر سرنوشت جامعه تاثیر گذار است.
در این زمان نهضت خداپرستان سوسیالیست توسط دکتر محمد نخشب و جمعی از هم فکرانش به وجود آمد که نقطه عطفی در حوزه نواندیشی دینی در ایران بود.