چکیده:
در پژوهش حاضر به مطالعه داده های سه ساعته سمت و سرعت باد ایستگاه فرودگاهی تبریز در دو دوره آماری 1990-1951 و 2017-1991 پرداخته شده است و با استفاده از نرم افزار WRPLOT برای هر یک از این دوره ها، در ساعات همدید 00، 03، 06، 09، 12، 15، 18 و 21 گلبادهای شانزده جهتی ترسیم گردید. با بررسی این گلبادها؛ ویژگی های باد غالب در هر یک از ساعات همدید، مشخص گردید و با مقایسه نتایج دو دوره مزبور، میزان تغییرات باد غالب بدست آمد. نتایج این تحقیق نشان می دهد که سمت وزش باد غالب فرودگاه تبریز در این دو دوره، به استثناء ساعت همدید 09، فاقد تغییرات است و شرقی محسوب می شود. ولی از میزان وزش آن حدود 9/ 0% کاسته شده است. از طرفی، سرعت وزش باد غالب این فرودگاه در محدوده ی سرعت 13-5 نات با 5/ 1% افزایش و در محدوده ی سرعت های 5-1 نات، 20-13 نات ، 25-20 نات و بیش از 25 نات به ترتیب با 3/ 0%، 8/ 1%، 2/ 0% و 1/ 0% کاهش مواجه شده است. تغییرات موصوف، باعث افزایش 66/ 0 درصدی ضریب استفاده از باند موجود این فرودگاه(باند30-12) شده است. با توجه به این که ضریب مزبور در دوره آماری 2017-1991 برابر با 56/ 94% و در دوره آماری 1990-1951 برابر با 9/ 93% است و در هر دو دوره از حداقل مورد نیاز(95%)، کمتر است؛ در نتیجه ساخت باند جدید در امتداد 25-07 در جهت باد نائب غالب، برای فرودگاه تبریز پیشنهاد می گردد. در صورت ساخت باند مزبور، ضریب استفاده از باندهای این فرودگاه به 68/ 98% افزایش خواهد یافت.
The study of air accidents recorded 2007-2016 for all variety of present aircraft shows that 29.2% of all aviation accidents occurred due to unfavorable climate. between the climatic elements, wind conditions have the greatest impact on the safety of airplanes, especially during takeoff and landing. So that unfavorable wind conditions for flying, the main cause or at least a contributing factor in 47% of all aviation accidents related to climate. Also the contribution of various wind conditions in aviation accidents caused by this element are respectively: crosswind: 55%, tailwind: 22%, gusty wind(Sudden change in wind speed): 8%, wind shear(Sudden change in wind direction and speed): 8%, variable wind(Sudden change in wind direction): 5% and dust devil or whirl wind: 2%. generally, it can be said that various climatic elements have impact on aviation safety, and between these elements the greatest impact is the wind conditions and in particular the crosswind effects on aviation safety. As a result of changes in winds, it can be considered a hazard to the aircraft and it can increase the status of the aircraft in-flight loss of balance. As we know, runways are made in the prevailing wind direction of the area; as a result, a change in the prevailing wind direction of an airport can increase the amount of crosswind relative to the runway, thereby negatively affecting during takeoff and landing. Therefore, the impact of change on wind conditions and in particular on the direction or speed of prevailing winds are important and in this study the impact of their changes at the usability factor of the current runway of Tabriz airport, is discussed.
خلاصه ماشینی:
محمد خلیل نژاد١ 2 *رضا برنا 3 منوچهر فرج زاده اصل ارزیابی تغییرات سمت و سرعت باد غالب سطح زمین موثر بر ایمنی هوانوردی (مطالعه موردی : فرودگاه تبریز) تاریخ دریافت : ١٣٩٨/١٠/١٦ تاریخ پذیرش : ١٣٩٩/٠٧/٢٣ چکیده در پژوهش حاضر به مطالعه داده های سه ساعته سمت و سرعت باد ایستگاه فرودگاهی تبریز در دو دوره آماری ١٩٩٠-١٩٥١ و ٢٠١٧-١٩٩١ پرداخته شده است و با استفاده از نرم افزار WRPLOT برای هر یک از این دوره ها، در ساعات همدید ٠٠، ٠٣، ٠٦، ٠٩، ١٢، ١٥، ١٨ و ٢١ گلبادهای شانزده جهتی ترسیم گردید.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل ٢: سوانح هوانوردی ناشی از وضعیت های مختلف باد ٢٠٠٧ تا ٢٠١٦ (استخراج شده از NTSB، ٢٠١٧) Figure 2: Aviation accidents caused by different wind conditions from 2007 to 2016 )extracted from NTSB, 2017) بنابراین امتداد یا جهت گیری باند فرودگاه ، بایستی به نحوی طراحی شود که هواپیما هنگام نشست وبرخاست با سر وارد جریان باد، شود.
باید توجه نمود که در طراحی باند فرودگاه ، داده های سمت و سرعت باد حداقل برای یک دوره پنج ساله مورد مطالعه قرار می گیرد )٣٧ :١٩٩٧ ,Behbahani and Imani) و معمولا از گلبادهای ١٦ جهتی استفاده می شود ,Oveysi and Hakimi) ٢٨٨ :٢٠١٥) که در این صورت سمت باد دیده بانی شده ، بر اساس جدول (٤) گرد شده (تقریب ) و در ترسیم گلباد به کار برده می شود.