چکیده:
یکی از مهم ترین مسائل فقهی مورد اختلاف میان عالمان شیعه و اهل سنّت، مسأله ازدواج موقّت است. عالمان شیعی بنا بر آن چه در تفسیر آیة 24 سورة نساء آمده و ائمه اهل بیت (ع) و برخی از صحابه ذکر کرده و سیره نویسان در کتاب های تاریخی آورده اند، معتقدند که نکاح متعه هیچگاه نسخ نشده است، بلکه خلیفه دوم بنا بر اجتهاد شخصی خود به خاطر اقتضای سیاست وقت از انجام آن منع کرده است، نه رسول خدا (ص). در مقابل این دیدگاه، بسیاری از عالمان اهل سنّت با تکیه بر برخی روایات، مدّعی هستند که حلّیّت متعه مدتی پس از آن که تشریع شد، به دستور رسول خدا (ص) نسخ گردید. این پژوهش با بررسی و نقد ادلّه نسخ، روایات مورد استناد را مضطرب و نامعتبر تلقّی کرده و با تکیه بر تتبّع مزبور و روایات معتبر فریقین و اصل عدم نسخ، استمرار حلیّت ازدواج موقّت را به اثبات می رساند.
One of the main areas of disagreement between Shi'ite and Sunni scholars is the issue of temporary marriage (mut'ah). Following the views of historians in the historical books and exegetes in interpretation of Ayah 24 of Surah An-Nisa (4:24), the Shia believe that marriage has always been in legal and keeping with Sharia law, and it was never abolished; and that it was second caliph who prohibited it, not Prophet Mohammad (PBUH). In contrast to this view, relying on reports, the Sunnis claim that mut'ah marriage was abolished by Prophet Mohammad (PBUH) himself shortly after its legitimation. But, taking into account all the information and in light of the Principle of Istishab (Presumption of Continuity), the latter view is rejected.
خلاصه ماشینی:
عالمان شيعي بنا بر آن چه در تفسير آيۀ ٢٤ سورٔە نساء آمده و ائمه اهل بيت (ع ) و برخي از صحابه ذکر کرده و سيره نويسان در کتاب هاي تاريخي آورده اند، معتقدند که نکاح متعه هيچگاه نسخ نشده است ، بلکه خليفه دوم بنا بر اجتهاد شخصي خود به خاطر اقتضاي سياست وقت از انجام آن منع کرده است ، نه رسول خدا (ص ).
از شهاب زهري از عبد الله و حسن پسران محمد بن علي از پدرشان روايت کنند که او از علي بن ابي طالب (ع ) شنيده که به ابن عباس مي گفت : رسول خدا(ص ) در فتح خيبر از ازدواج موقت و از خوردن گوشت الاغ اهلي، نهي فرمود (نيشابوري، بي تا: ١٠٢٧/٢؛ بخاري، ١٤٢٢: ١٢/٧).
(498/1 :1407 همچنين عطاء از ابن عباس نقل مي کند که گفت خدا رحم کند بر عمر، ازدواج موقت جز رحمت و مهرباني از سوي خداوند (عزوجل ) نيست ، که به وسيلۀ آن به امت محمد(ص ) ترحم نموده است ، و اگر عمر مردم را از اين حکم نهي نمي کرد کسي جز شقي محتاج زنا نمي شد (سيوطي، ١٤٠٤: ١٤١/٢).
سوم : عطاء به نقل از ابن عباس مي گويد: خدا رحم کند بر عمر، ازدواج موقت جز رحمت و مهرباني از سوي خداوند عزوجل نيست که به وسيلۀ آن به امت محمد(ص ) ترحم نموده است ، و اگر عمر مردم را از اين حکم نهي نمي کرد کسي جز شقي محتاج زنا نمي شد (سيوطي، ١٤٠٤: ١٤١/٢؛ قرطبي، ١٣٦٤: ١٣٠/٥؛ ابن نافع ، ١٤٠٣: .