چکیده:
امروزه دفاع از حقوق بشر به عنوان یکی از فاکتورهای کشورهای مدرن در ارتباط با نحوه اداره و سیاستگذاری های داخلی و حتی روابط بین المللی و سیاست خارجی می باشد. به عبارتی دفاع از حقوق بشــر و تقویت آن در عرصه بین المللی و سیاســت خارجی نقش مهمی ایفا می کند، زیرا اغلب نقض سیســتماتیک حقوق بشر اولین گام در راستای ایجاد منازعه و بحران اســت. کشــور فرانســه به عنوان مهدآزادی و دموکراسی نقش بسزائی در شــکل گیری اعلامیه جهانی حقوق بشــردارد و یکی از کشورهایی است که همواره سایرکشورها را حتی با دلایل واهی به نقض حقوق بشر متهم می نماید. این در حالی است که به نظر می رسد، کشــور مزبور در ارتباط با سیاست گذاری های خارجی و بین المللی خودکمتر به این مقوله توجه دارد.
اصول حاکم بر سیاســت خارجی فرانسه ، با وجود هزینه های گزافی که برای این کشور در برداشــته تحت عنوان «گلیسم» متاثر از پنج دهه ایده های «دو گل» و مبتنی بر شرایط خاص ژئوپولوتیک، تاریخ و فرهنگ این کشور است. هر چند تغییرات رویکرد تاکتیکی در سیاست خارجی فرانســه در دوره های مختلف دیده می شود، با وجود این همواره از نظر استراتژیک اصول حاکم بر سیاست خارجی این کشور ثابت بوده است. عدم توجه به فاکتورهای حقوق بشری در سیاست خارجی فرانسه به ویژه در دوره پس از 1991 کاملا مشهود می باشد. این کشور با اتخاذ رویکرد مستقلانه در ارتباط با آمریکا بویژه در جنگ عراق موضع خود را در ارتباط با سیاســت خارجی این کشور اعلام نمود. فرانسه سعی در تقویت نقش خود در عرصه بین المللی داشته و در این راه نگران قوانین حقوق بشری نیز نبوده اســت و صرفا تحت تاثیر عوامل اقتصــادی، نظامی و امنیتی قرار دارد. تقاضای حمله نظامی به لیبی توســط فرانسه و فروش تسلیحات نظامی به دولت ها، حضور مجدد این کشور در خاور میانه با تاسیس پایگاه های نظامی، حمایت مالی و معنوی از گروه های معارض منطقه و تلاش برای دست یابی به جایگاهی تثبیت شده در خاورمیانه، اظهارات مداخله جویانه در سیاســت گذاری های کشورهای منطقه خاورمیانه و سایر موارد، دلیل این مدعا می باشند. این مقاله با روش تحقیق تحلیلی-توصیفی، سعی در بررسی جایگاه حقوق بشر در سیاســت خارجی فرانسه و بررسی مصادیق اقدامات مداخله جویانه این کشور با طرح مباحث حقوق بشری دارد.
خلاصه ماشینی:
فرانسه سعي در تقويت نقش خود در عرصه بين المللي داشته و در اين راه نگران قوانين حقوق بشري نيز نبوده اســت و صرفا تحت تاثير عوامل اقتصــادي ، نظامي و امنيتي قرار دارد.
حقوق بشــر، سياســت خارجي فرانســه ، اعلاميه ، مدل رفتاري ، روابط بين الملل 622 مقدمه امروزه «حقوق بشــر» علي رغم وجود برخي نارســايي هاي مفهومي و اختلاف نظرهاي مبنايي و اجرايي ، که در خصوص آن وجود دارد به عنوان يکي از مهم ترين عناصرگفتمان حقوقي و سياســي دولت ها و جوامع بشري مطرح اســت ، و ناديده گرفتن آن در سطح داخلي علاوه بر ايجاد بحران هاي متعدد، منجر به به چالش کشــيده شــدن کارآمدي و مشروعيت (= مقبوليت ) نظام سياسي مي شود، و در عرصه بين المللي نيز محدوديت ها و موانع متعددي را به دنبال خواهد داشت .
اعلاميه حقوق بشر و ايجاد نهادهاي دموکراتيک از جمله ميراث هاي اين انقلاب به شمار مي آيد که همين امر باعث شده فرانسه «مأموريتي متمدن ساز» به ويژه در قبال کشورهاي جهان سوم و نيز در 630 اروپاي مرکزي و اورآســيا براي خود قائل باشد و در پي ترويج ارزش ها و شيوه زندگي فرانسوي در سراسر جهان برآيد.
در ميان کشــورهايي که با اين نظام فکري اداره مي شوند؛ کشور فرانسه به عنوان مهد آزادي و دموکراســي نقش بسزايي در شــکل گيري اعلاميه جهاني حقوق بشر داشته است .
Role Theory and Foreign Policy Analysis Durham, NC: Duke University Press.
International Studies Association Compendium Project, Foreign Policy Analysis Section, http://www.