چکیده:
توجه به تفاوتهای فردی فراگیران و شخصیسازی فرآیند آموزش متناسب با آن از مهمترین بحثهای آموزشی در قرن حاضر است. بنابراین هدف پژوهش حاضر شناسایی روشهای یاددهی – یادگیری است که امام رضا(ع) در زمینه شخصیسازی فرآیند یادگیری مورد استفاده قرار میدادهاند. پژوهش حاضر از روش تحلیل محتوای کیفی براساس رویکرد گال و همکاران(1994) جهت مشخص کردن روشهای تربیتی امام رضا(ع) در فرآیند شخصی سازی یادگیری استفاده کرده است. جامعه آماری در این پژوهش شامل کلیه پژوهشها و اسناد در این زمینه بوده است با توجه به هدف پژوهش نمونهگیری انجام نشده و کلیه اسناد جامعه آماری مورد تحلیل قرار گرفتهاند. بدین منظور واحد تحلیل؛ تمامی جملات، پژوهشها و اسناد مکتوب در این زمینه میباشد. ابزار پژوهش فیش، چک لیستها و فرمهای محقق ساخته بوده است. برای تفسیر و تحلیل دادهها از روش تحلیل – توصیفی استفاده شده است. بر اساس یافتهها روش-های شخصیسازی فرآیند یاددهی- یادگیری فراگیران را میتوان در 3 بُعد کلی شامل؛ رویکرد-شناختی(مشتمل بر روشهایی چون؛ پرسش و پاسخ، تسامح، جدال احسن، امر به معروف و نهی از منکر، مناظره با توجه به منطق، روش بصیرت دهی، روش استدلالی و آموزش انفرادی)؛ رویکرد عاطفی(مشتمل بر روشهایی چون؛ محبت و مهرورزی، تشویق و تبشیر و موعظه) و رویکرد رفتاری( مشتمل بر روشهایی چون؛ روش الگودهی) تقسیم کرد. توجه به این روشها در آموزش افراد و فراهم کردن زمینههایی برای متناسبسازی هر کدام از این روشها با استعدادهای فراگیران میتواند زمینه بهبود فرآیند یادگیری را فراهم آورد.
Attention to individual differences of learners and personalization of the appropriate educational process is one of the most important educational discussions in the current century. Therefore, the aim of this study is to identify the teaching-learning methods that Imam Reza has used in the field of personalization of the learning process. The present study has used qualitative content analysis method based on the approach of Gal et al (1994) to determine the educational methods of Imam Reza in the process of personalization of learning. The statistical population in this study included all research and documents in this field, according to the purpose of the research, sampling was not performed and all documents of the statistical community were analyzed. For this purpose, the analysis unit; All sentences, research and written documents are in this field. Fish research tools, checklists, and researcher-made forms have been developed. Analytical-descriptive method has been used to interpret and analyze the data. Based on the findings, the personalization methods of the learning-learning process of learners can be included in 3 general dimensions; Cognitive approach (including methods such as question and answer, tolerance, good judgment, enjoining what is good and forbidding what is evil, debating according to logic, the method of insight, the method of reasoning and individual education); Emotional approach (including methods such as love and affection, encouragement, evangelism, and preaching); And divided the behavioral approach (including methods such as the modeling method).
خلاصه ماشینی:
پژوهش حاضر از روش تحلیل محتوای کیفی بر اساس رویکرد گال و همکاران (1994)، برای مشخص کردن روشهای تربیتی امام رضا (ع) در فرایند شخصیسازی یادگیری بهره گرفته است.
از سویی، با بررسی قرآن کریم نیز میتوان به این مهم دست یافت که در آن، توجه به ویژگیهای فراگیران در تربیت اهمیت فزایندهای دارد، بهگونهای که در تعریف تربیت با توجه به سخن خداوند و مجموعه آموزههاي اسلامي ميتوان تربيت را اینگونه تعريف كرد: پرورش و به ظهور رساندن استعدادهاي بالقوه و كمالي انسان و رشد و هدايت او با توجه به فطرت الهي وي، در Garrido, Morales & Serina Sen Grof Walkington & Bernacki Speretta & Gauch Burskey Özarslan خداوند از راه آياتش در اختيار او قرار داده است (نک: بقره: 256؛ کهف: 10).
مرحلهی اول، مطالعهی اسناد مورد تحلیل: در این مرحله، از پژوهشهای یادشده بهطور دقیق مطالعه شدند و همهی گزارههایی استخراج شدند که انتظار میرفت بتوان از آن، کدهایی برای تدوین روشهای شخصیسازی یادگیری در سیرهی تربیتی امام رضا (ع) استفاده کرد.
نتیجهگیری این پژوهش با هدف تبیین روشهای شخصیسازی فرایند یاددهی- یادگیری با توجه به سیرهی تربیتی امام رضا (ع) انجام گرفت.
مهمترین روشهای امام رضا (ع) در این رویکرد برای شخصیسازی فرایند یاددهی-یادگیری شامل پرسش و پاسخ، تسامح، جدال احسن، امربهمعروف و نهی از منکر، مناظره با توجه به منطق، روش بصیرت دهی، روش استدلالی و آموزش انفرادی است.
روش الگویی از مهمترین روشهای امام رضا (ع) در این رویکرد برای شخصیسازی فرایند یاددهی- یادگیری است.