چکیده:
باتوجه به محوریت نگاه به خرده فرهنگ ها، شعر فارسی از نظر گونه های زبانی، ساختار، صور ذهنی و افق های معنایی دستخوش تحولات گسترده ای شده و مخاطبان زیادی را به خود جلب کرده است . بخشی از این تحولات در شعر معاصر مازندران قابل ملاحظه بوده و در عنصر لحن نمود محسوس تری داشته است . لحن واژه ای شناور، چندساحتی و گسترده است و هریک از پژوهشگران متناسب با دریافت خود در بافت متن تعابیر متفاوتی از آن ارائه دادند. درواقع لحن ، پژواک قلم نویسنده یا شاعر است که از لابه لای واژه ها و سطرهای جمله ها گوش نوازی میکند. لحن در مقام کلان عنصر به خرده لحن های متعددی بخش میشود که در این جستار خرده لحن عامیانه در همۀ گرایش های سبکی، قالب ها و ژانرهای موجود در شعر امروز مازندران تبیین شده است . نگارندگان در این پژوهش تکنیک های پردازش لحن عامیانه را در سروده های چهل شاعر فارسیسرا از سال ١٣٥٠ تا ١٤٠٠ دسته بندی، معرفی و تحلیل کرده اند. ١. دانش آموختۀ دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه مازندران ، بابلسر، ایران (نویسنده مسئول ) a.shirdast47@yahoo.com ٢. استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه مازندران ، بابلسر، ایران . یافته های این پژوهش نشان میدهد، شاعران مازندران برای عامیانه سازی لحن از پنج کلان - شگرد (قالب ، آوا، موسیقی، زبان و بلاغت ) و ٢٥ خردشگرد در لایه ها سود بردند. باتوجه به داده های پژوهش در بین شگردها، شاخصه های موسیقایی با چهار خرده شگرد تکرار چشمگیری داشته است و در شگردهای زبانی، لحن واژگان بومی ـ اقلیمی و طنز بسامد معناداری نشان میدهد. روش پژوهش تلفیقی از نوع کمی و تحلیل محتوا با استفاده از منابع اسنادی و سایت های معتبر اینترنتی است
Tone is an inclusive term with manifold definitions. Each researcher, therefore, interprets it differently depending on how he/she approaches it in the text. In fact, tone is the echo of the writer or poet’s voice communicating with those who are willing to hear such mesmerizing songs. As a principal element, tone is divided into many minor (local) tones. In this research, colloquial tone has been examined in various stylistic tendencies and genres of present-day Mazandaran poetry. To this purpose, researchers have introduced, classified, and analyzed the processing techniques of tone in the poetry of forty Persian poets from 1972-2021. Findings indicate that in order to achieve colloquial tone, Mazandarani poets have benefitted from five main techniques (framework, sound, music, language, and rhetoric) and 25 minor techniques in their poetry. Given the research data, the musical features and four minor techniques have had significant frequencies. Moreover, regarding linguistic techniques, local-ethnic and humorous tones are found to be significantly frequent. Research methodology used in this study is mixed method (qualitative and quantitative) which makes use of reference documents and reliable Internet sites.
خلاصه ماشینی:
لحن عاميانه و شگردهاي آن در شعر فارسي امروز مازندران از ١٣٥٠ تا ١٤٠٠ عبدالرضا شيردست ١، غلامرضا پيروز 2 (دريافت : ١٣٩٩/٠٥/٢٨ پذيرش : ١٣٩٩/١١/٠٧) چکيده باتوجه به محوريت نگاه به خرده فرهنگ ها، شعر فارسي از نظر گونه هاي زباني، ساختار، صور ذهني و افق هاي معنايي دستخوش تحولات گسترده اي شده و مخاطبان زيادي را به خود جلب کرده است .
يافته هاي اين پژوهش نشان ميدهد، شاعران مازندران براي عاميانه سازي لحن از پنج کلان - شگرد (قالب ، آوا، موسيقي، زبان و بلاغت ) و ٢٥ خردشگرد در لايه ها سود بردند.
٢. پيشينۀ پژوهش دربارة لحن سروده هاي شاعران مازندران تاکنون پژوهشي صورت نگرفته است ، اما تعدادي از نويسندگان در حوزة شعر و ادب معاصر و مازندران پژوهش هايي انجام دادند.
محمد زهري (١٣٠٥ـ١٣٧٣)، متولد عباس آباد تنکابن ، داراي دکتري زبان و ادبيات فارسي از دانشگاه تهران و صاحب شش مجموعه شعر و يک مجموعه اشعار کامل «براي هر ستاره » است .
ابوالقاسم اسماعيل پور (١٣٣٣)، اسطوره شناس و استاد فرهنگ و زبان هاي باستاني دانشگاه شهيد بهشتي ، متولد بابل و صاحب پنج مجموعه در قالب منثور است .
ايرج قنبري (١٣٣٩) متولد منطقۀ دوهزار تنکابن ، کارشناس زبان و ادبيات فارسي و دبير بازنشسته ، وي داراي هفت مجموعه شعر در قالب منثور و کلاسيک و يک گزيده اشعار است .
ناصر پيرزاد (١٣٤٩) متولد روستاي خردونکلاي بابل ، دبير زبان و ادبيات فارسي تهران ، کارشناسي ارشد زبان شناسي و صاحب چهار مجموعه در قالب منثور است .