چکیده:
جرم و ناامنی، یکی از پایدارترین چالشهای زندگی شهری و مقولهای اولویتدار در کیفیت زندگی در فضاهای شهری است. شهر بزرگ تهران دارای بیشترین سهم نسبت جمعیت به جمعیت شهری کل کشور و جرمخیزترین شهر ایران است. قرائتهای نوین از مکان و تجزیه و تحلیلهای خُردمحور مکانمبنا، یکی از راهکارهای نوین عملیاتی پیشگیری وضعی جرم است که تاکنون به صورت نظری و عملیاتی مورد توجه متولیان و اندیشمندان حوزه امنیت شهری قرار نگرفته است. این مطالعه، مختصات آماری و مکانهای نهایی جرایم در بین سه محله از شهر تهران را بررسی نموده است. رویکرد مطالعه، کمّی و ابزارهای پژوهش، تحلیل محتوای کمّی به کمک گزارههای استنتاجی و شاخصهای تحلیلی مرکب خُرد مقیاس و میانی مقیاس جرم شناختی است. جامعه آماری تحقیق، شامل وقایع خبری روزانه ثبت شده هفت روزنامه سراسری ایران، کیهان، اعتماد، شرق، جام جم، دنیای اقتصاد و رسالت در پایگاه دادههای تمام متن وب سایت «مگ ایران» از ابتدای سال 1390 تا پایان سال 1398 خورشیدی، 1100 پرونده و 290 مورد مکان خالص جرم خیز است. قلمرو مکانی تحقیق، شامل سه محله نارمک، محله نازی آباد و محله پونک در شهر تهران است. جرایم سرقت، زورگیری و قتل به ترتیب بالاترین سطح فراوانی مشترک جرایم را در بین محلات هدف داشتهاند. سرقت در محله نارمک و زورگیری و قتل در محله نازیآباد فراوانی بیشتری داشته است. محله نازیآباد در شاخصهای تطبیقی آماری- موضعی مطالعه به نسبت دو محله دیگر از معضلات ناامنی شهری بیشتری برخوردار است. مکانِ خانه مسکونی در جرم سرقت و شبکه معابر در جرایم زورگیری و قتل اصلیترین مکانهای جرم محلات بوده اند. حریم شخصی شهروندان و نیز فضای مشاع حرکتی همانند خیابانها و میادین در این سه فضای جغرافیایی از ضریب ناامنی بسیار بالاتری به نسبت مکانهای مالکیتی برخوردار بودهاند. در پایان، تجزیه و تحلیلهای مکان مبنایی به تفکیک مختصات آماری و موضعی جرایم ارائه شده و پیشنهاداتی نیز برای هر محله و مطالعات آتی ارائه گردیده است.
Introduction: Cultural diversity, ethnicity, differences in language, and different living crimes are among the most enduring challenges of urban life, and insecurity is a priority category in the quality of life in urban spaces. The big city of Tehran has the highest share of the population to urban population in the whole country and is the most criminal city in Iran. New readings of place and placed-based micro-centered analyses are among the new operational strategies for crime prevention that have not been considered theoretically and operationally by the authorities and thinkers in the field of urban security in Iran. This study examined the statistical and place-based features on final places of crimes in three neighborhoods of Tehran.
Methodology: The study approach is quantitative, and the research tools are quantitative content analysis with the help of inferential propositions and mixed micro-scale and medium-scale analytical-criminological indicators. The statistical population of the research includes daily-police based news events recorded in seven national newspapers of "Iran", "Kayhan", "Etemad", "Shargh", "Jam Jam", "Donya-e-Eqtesad" and "Resalat" in the full-text database of "MagIran" website from the beginning of 1390 to the end of 1398 h, 1100 cases, and 290 crime sites. The research area includes three neighborhoods of Narmak neighborhood, Naziabad neighborhood, and Poonak neighborhood.
Results: The crimes of robbery, extortion, and murder had the highest expected crime rates among the target neighborhoods, respectively. Robbery in the Narmak neighborhood and extortion and murder in the Naziabad neighborhood have been more frequent. With the comparative statistical-place-based indicators, the Naziabad neighborhood has more urban insecurity problems than the other two neighborhoods. The place of residential houses in the crime of robbery and the network of roads in the crimes of extortion and murder have been the main crime sites..
Conclusion: The privacy of citizens and the public space of movement such as streets and squares in these three geographical spaces had a much higher coefficient of insecurity than property places. Finally, place-oriented analyzes are presented separately for statistical and place-based features of crimes. Suggestions like implementing place management techniques on housing plots and network street and square places are provided for each neighborhood and future studies.
خلاصه ماشینی:
تحليل محتواي جرايم مکان محور شهر تهران در بازه زماني ١٣٩٠-١٣٩٨ خورشيدي مطالعه موردي : محله هاي نارمک ، نازي آباد و پونک ١ ميترا کلانتري **، اسماعيل شيعه ***، مجتبي رفيعيان **** تاريخ دريافت مقاله : ١٣٩٩/٧/٤ تاريخ پذيرش مقاله : ١٣٩٩/١٢/٢ چکيده جرم و ناامني ، يکي از پايدارترين چالش هاي زندگي شهري و مقوله اي اولويت دار در کيفيت زندگي در فضاهاي شهري است .
در تحليل هاي جديد، ويژگي هايي هماننـد جـرم و محـيط بلافصـل آن ١٩، علت رخداد جرم ٢٠، تنظيمات جرم ٢١ و شـناخت «مکـان هـاي معـين جـرم »٢٢ مـورد توجـه اسـت (٢٠٠٢:٦٢١ ,Wiles &Bottoms ) (٢٠٠٩:١٣٨ ,Carrabine) (١٧٥-٢٠١٦:١٥٧ ,Wortley &Sidebottom ) (٢٠١٧:٧٤ ,Boba Santos) اسـتناد بـه مکـان هـاي پرتکـرار جـرم تحـت عنـوان «مکـان هـاي داغ »٢٣ از نخسـتين دسـتاوردهاي پيشـگام در ايـن حـوزه اسـت (٢٠٠٥:٤٠ ,Eck &Clark ) 24 (٢٠١٣:٣٣ ,Fennelly &Crowe ) که به تدريج سبب ساز تداوم تحقيقات بيشتر در جهت شناخت بيشتري همانند ويژگـي هـاي مکـان ، خوشه ها در مکان ٢٥ (١٩٩٥:٨, See, Eck and Weisburd)، تمرکزپذيري جـرم در مکـان (٢٠١٤:٢٨٢٧ ,Telep &Weisburd ) و تجمع جرم در حول تاسيساتي با عنوان «تاسيسات ريسکي »٢٦(٢٣٤-٢٠٠٧:٢٢٦ ,Eck, Clarke, Guerette) مي گردد.
در خصوص پيشينه عملي تحقيق نيز جهت گيري هاي نوين از مکان بيشترين سطح از تجلي عيني و نمـود خود را در فنون نوين پيشگيري از جرم همانند مديريت مکان و يا اشکال ديگري از پيشگيري موقعيتي همانند گاردهاي گشت زني ٤٤، نظـارت بر محله ٤٥ و يا شيوه هاي نوين استقرار امنيت شهري همانند پليس بخش سوم ٤٦ در کشورهاي مختلف جهان همانند هلند، انگلستان ، اسـتراليا و آمريکـا داشـته اسـت (٢٠٠٥:٤٧ ,Clarke) (٢٠٠٦:١٩١ ,Ransley &Mazerolle ) (١٢-١١ :٢٠١٠ ,Welsh, Farrington, O’Dell) (١٧٠-١٦٦ :٢٠١٢ ,Guerette &See, Eck ) (٢٠١٥ ,See, Schneider).