چکیده:
هدف مقالة حاضر، سنجش عوامل ساختاری الحاق ایران به سازمان تجارت جهانی در بخش تعاون و ارائة مدلی جهت مدیریت بر چالشهای موجود آن برای ایران به صورت عام و در بخش تعاونیهای تولیدی استان مازندران به صورت خاص بوده است. ضمن مروری مختصر و مستند بر ادبیات موضوعی مربوط و تایید خبرگان، عوامل ساختاری و شاخصها و معیارهای ارزیابی ساختار بخش تعاون استخراج گردید. در ادامه از میان جامعة آماری 935 موردی، تعداد 164 شرکت به عنوان نمونه، که 87 شرکت در بخش تعاونیهای تولیدی کشاورزی و تعداد 77 شرکت در بخش تعاونیهای تولیدی صنعتی بودهاند که به روش تصادفی طبقهبندیشده انتخاب، و دادههای مورد نیاز با استفاده از پرسشنامه جمعآوری شدهاند. آزمونهای آماری مورد استفاده شامل آزمونهای دوجملهای و نیز رگریسون خطی متعامل در قالب مدلهای معادلات ساختاری (SEM) با استفاده از نرم افزارهایSPSS و Lisrel بوده است. نتیجة پژوهش نشان داده است که شرکتهای تعاونی تولیدی استان مازندران از لحاظ متغیرهای شناسایی و تاییدشده به وسیلة خبرگان، در کلیه عوامل ساختاری (محیط داخلی) از شرایط مطلوبی برای الحاق به سازمان تجارت جهانی برخوردار نیستند. آزمونهای مدل معادلات ساختاری نتایج پژوهش نیز نشان داده است که از بین عوامل ساختاری، متغیر بازاریابی با 44% در تعاونیهای صنعتی و متغیر تولید در تعاونیهای کشاورزی با 32% بیشترین میزان تبیینکنندگی را داشتهاند. این در حالی است که در مجموع، رابطة کلی، یکپارچه و تعاملی میان آنها مورد تایید قرار گرفته است که در مقالة حاضر به صورت مدل بومی به منظور سنجش عوامل ساختاری بخش تعاونی ج. ا. ا. (مورد خاص شرکتهای تعاونی تولیدی) ارائه شده است. در پایان مقاله نیز در قالب جمعبندی، بحث، نتیجهگیری، پیشنهادهایی چند در رابطه با کاربردهای نتایج مذکور در دنیای واقعی و نیز ادامه و پیگیری پژوهشهای مشابه در آینده ارائه شده است.
The purpose of this paper is to examinee and assess structural factors affecting Iran’s accession of cooperative Sector to world trade organization. To this end a sample survey was conducted to study 164 cooperative societies in Mazandaran province from which 87 were agricultural and 77 inelustrial societies. Several statistical tests including binomial and linier regression were used to reach the research conclusions. The results show that cooperative societies of magnetron province do not hold the appropriate conditions needed for gaining to world trade organization. The tests of structural equations model show that among structural features studied marketing variable with 44% and production variable with 32% have the most remarkable impact on the above-mentioned conclusions.