چکیده:
در محیطهای متلاطم که سازمانها با تهدیداتی برای بقاء و عملکرد موفق مواجهند، رویکردهای مبتنی بر مدیریت ریسک میتواند در بسیاری موارد اثربخش باشد. در آمریکا بسیاری از پروژهها و طرحهای فناوری اطلاعات به دلایل تغییر در اهداف، انحراف از هزینههای پیشبینیشده، تاخیر در زمان تحویل و پیچیدگی این پروژهها و طرحها مجددا برنامهریزی و یا با شکست مواجه شدهاند. در ایران نیزچندین طرح کلان فناوری اطلاعات از جمله طرح سامانه نظارت الکترونیک (سنا)، طرح جامع امور مالیاتی کشور، طرح توسعه گمرک نوین و طرح کارت هوشمند ملی در حال پیاده سازی میباشد، برای هر یک از این طرحها میلیاردها تومان هزینه شده است که هنوز غالب این طرحها در حال تکمیل میباشند. علیرغم طرح مباحث متعددی در خصوص مدیریت پروژه و مدیریت ریسک هیچکدام به بررسی مدیریت ریسک به عنوان یکی از عوامل حیاتی دخیل در نتایج و عملکرد طرحهای کلان فناوری اطلاعات نپرداخته است. در این تحقیق ابتدا با بررسی ادبیات در زمینه ریسکهای پروژههای فناوری اطلاعات, ریسکهای عمومی طرحهای کلان , تفاوتهای مدیریت طرح و پروژه و استفاده از روش متاسنتز و در نظر گرفتن شباهتهای ظاهری و محتوایی , 48 ریسک در حوزه طرحهای کلان فناوری اطلاعات شناسایی گردید. سپس با استفاده از نظرات خبرگان این ریسکها اعتبار سنجی شد و پس از آن با روش فریدمن مشخص گردید که اولویت عوامل متفاوت است. شاخصهای شناسایی شده در شش حوزه اصلی براساس تقسیم بندی موسسه مدیریت پروژه دسته بندی گردیدو در انتها براساس روش تحلیل سلسله مراتبی مشخص گردید که ریسکهای منافع, محیط , طرح, عملیاتی, پروژه و پورتفلیو در اولویتهای اول تا ششم قرار دارند.
In the challenging environment, organizations are facing the threats to survival and success requires using the approaches of risk management. Although the literature on project management and risk management are abound but none of them has paid much attention to risk management as a critical factor which contributes to the performance of the information technology strategic plan. In this paper the authors reviewed the literature on information technology project risks, general risks of the program, difference of program management and project management. By using meta synthesis approach and considering face and content’s similarities, 48 major risks in the area of information technology projects were identified. The priority of different factors were determined by experts and indicators in six main areas were categorized based on the Project Management Institute’s standards. Based on hierarchy clustering the result shows that the risks of benefits, environment, design, program, operation, project and portfolio are in periority respectively
خلاصه ماشینی:
در اين تحقيق ابتدا با بررسي ادبيات در زمينه ريسک هاي پروژه هاي فناوري اطلاعات , ريسک هاي عمومي طرح هاي کلان , تفاوت هاي مديريت طرح و پروژه و استفاده از روش متاسنتز و در نظر گرفتن شباهتهاي ظاهري و محتوايي , ٤٨ريسک در حوزه طرح هاي کلان فناوري اطلاعات شناسايي گرديد.
شاخص هاي شناسايي شده در شش حوزه اصلي براساس تقسيم بندي موسسه مديريت پروژه دسته بندي گرديدو در انتها براساس روش تحليل سلسله مراتبي مشخص گرديد که ريسک هاي منافع , محيط , طرح , عملياتي, پروژه و پورتفليو در اولويت هاي اول تا ششم قرار دارند .
جهت شناسايي ريسک هاي طرح هاي کلان فناوري اطلاعات از روش متاسنتز و براي تحليل داده هاي گرد آوري شده از آزمون فريدمن ، ميانگين يک جامعه و همبستگي و البته براي مقايسه زوجي ريسک ها جهت اولويت بندي آنها از تکنيک تحليل سلسله مراتبي استفاده گرديده است .
ادبيات پژوهش در ارتباط با مديريت ريسک هاي طرح هاي کلان ، در سال ٢٠٠٨ موسسه مديريت پروژه براي نخستين بار دسته بندي شش سطحي را در مورد ريسک هاي طرح هاي کلان فناوري اطلاعات ارائه نمود که اين گروه بندي شامل ريسک هاي سطح طرح ، پروژه ، مرتبط منافع ، پورتفليو، محيط و ريسک هاي سطح عملياتي ميباشد که مبناي تقسيم بندي ريسک هاي سطح صفر اين تحقيق همين گروه بندي ميباشد .
120 جدول ٣: ريسک هاي شناسايي شده براي طرح هاي کلان فناوري اطلاعات و دسته بندي آنها (رجوع شود به تصویر صفحه ) گام هفتم : انتشار نتايج تحقيق .