چکیده:
سبک رهبری در شکلگیری، رشد و بقای سازمانها و موسسات مردمنهاد با توجه به اتکای آنها به فعالیت-های داوطلبانه نقش حیاتی دارد. طبق پژوهشهای پیشین، سبک رهبری اغلب این نوع موسسات، سبک رهبری خدمتگزار است. پژوهش حاضر به منظور بررسی پیامدهای بهرهگیری از این سبک رهبری با هدف بازتاب تأثیر رهبری خدمتگزار در موسسات مردمنهاد انجام شده است. در این میان نقش اخلاق کار اسلامی به عنوان متغیر تعدیلگر این تأثیرگذاری نیز آزمون شده است. روش انجام پژوهش حاضر توصیفی همبستگی است. از بین جامعه آماری پژوهش که کارکنان موسسه خیره محک به تعداد 2200 نفر بودند، 327 نفر نمونه به روش نمونهگیری طبقهای تصادفی انتخاب شدند. ابزار گردآوری دادهها، پرسشنامه استاندارد بود و دادهها با استفاده از روش مدلسازی معادلات ساختاری و نرمافزارهای SPSS وSmart PLS تحلیل شد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که رهبری خدمتگزار رابطه مثبت و معناداری با متغیرهای سطح فردی (تاب آوری و عجین شدن با شغل)، تیمی (تبادل تیمی)، سازمانی (هویت سازمانی و افتخار سازمانی) و خانوادگی (غنیشدن خانواده توسط کار) دارد. اما نقش تعدیلگر اخلاق کار اسلامی در رابطه بین رهبری خدمتگزار با پیامدهای مذکور تأیید نشد. به موسسات و سازمانهای غیردولتی و مردم نهاد پیشنهاد میشود که مدیران خود را به استفاده از سبک رهبری خدمتگزار تشویق نموده و بستر آموزش و تجربه ویژگیهای نوع دوستی داوطلبانه، التیام احساسی، معرفت و نقش متقاعدکنندگی برای مدیران و سرپرستان خود فراهم نمایند تا از پیامدهای فردی، تیمی، سازمانی و خانوادگی آن بهرهمند گردند.
Given the nature of non-governmental organizations and their reliance on volunteering, the leadership style plays a vital role in the formation, growth and survival of this type of organizations. The previous researches on this subject, reveal that the dominant leadership style of these types of organizations is servant leadership. This study is aimed at investigating what are reflections of using this type of leadership style in NGOs. In this study we also test the moderating role of Islamic work ethics. This study was conducted in Mahak institution which is a known Iranian NGO with 2200 employees. We selected 327 employees by stratified random sampling and distributed a standard questionnaire to collect data. For analysis of collected data, we used structural equation modeling, SPSS and smart PLS software. The results indicate that servant leadership has a significant positive relationship with four levels variables; individual (resilience and job involvement), team (team member interaction), organization (organizational identification and pride) and family (work family enrichment). Furthermore, we didn’t find a positive relationship between Islamic work ethics (as a moderating variable) and servant leadership. Based on the research findings, the authors may suggest that NGOs board of trustees develop managers who tend practicing servant leadership style and provide them a platform for learning the characteristics of voluntary altruism, emotional healing, knowledge and a convincing role to take advantage of its individual, team, organizational, and family implications.
خلاصه ماشینی:
به موسسات و سازمان هاي غيردولتي و مردم نهاد پيشنهاد مي شود که مديران خـود را بـه استفاده از سبک رهبري خدمتگزار تشويق نموده و بسـتر آمـوزش و تجربـه ويژگـي هـاي نـوع دوستي داوطلبانه ، التيام احساسي ، معرفت و نقش متقاعدکنندگي بـراي مـديران و سرپرسـتان خود فراهم نمايند تا از پيامدهاي فردي ، تيمي ، سازماني و خانوادگي آن بهره مند گردند.
بنـابراين سـوالي کـه محققان در پژوهش حاضر به دنبال پاسخگويي به آن هستند اين است که آيا موسسه خيريـه محک نيز به عنوان يک موسسه غيردولتي مردم نهاد با اسـتفاده از سـبک رهبـري خـدمتگزار توانسته از پيامدهاي مثبت اين نوع رهبري بهره مند شود؟ مطابق پژوهش هـاي انجـام شـده ، برخورداري از سبک رهبري خـدمتگزار پيامـدهاي متنـوع و متعـددي دارد کـه در پـژوهش حاضر پيامدهاي فردي تاب آوري ٧ و عجين شدن بـا شـغل ٨، پيامـد گروهـي تبـادل تيمـي ، 9 پيامدهاي سازماني هويت ١٠ و افتخار سازماني ١١ و پيامد خانوادگي غني سازي خانواده توسـط کار١٢ به عنوان پيامدهاي اصلي رهبري خدمتگزار در نظرگرفته شده است .
بر اين اساس فرضـيه اول پژوهش به شکل زير در نظر گرفته مي شود: فرضيه ١-١: بين رهبري خدمتگزار و عجين شدن بـا شـغل کارکنـان رابطـه معنـاداري وجود دارد.
پژوهش هاي صورت گرفته در اين حوزه نيز ايـن موضـوع را تاييـد کـرده و اخلاق کار اسلامي همواره پيامدهاي مثبت زيادي از جملـه رضـايت شـغلي ( & ,Ajmal ٢٠١٤ ,Irfan)، تعهد سازماني (٢٠١٦ ,Athar et al؛٢٠١٨ ,Pardiman)، بروز رفتار شـهروندي ســازماني (٢٠١٥ ,Nadeem &Haider ) و نتــايج شــغلي مطلــوب (٢٠١٠ ,Rokhman ؛٢٠١٦ ,Khan &Durkhanai, ) در بر داشته است .