چکیده:
این تحقیق برای بررسی مزیت نسبی تولید محصول لوبیا در استان زنجان اجرا شد. دادههای مورد نیاز از طریق تحقیق پیمایشی و انجام مصاحبه با 54 کشاورز تولیدکنندهی لوبیا در مناطق مهم تولید این محصول در استان در سال زراعی 83-1382 و تکمیل پرسشنامههای طراحی شده، جمعآوری شد. دادههای گردآوری شده توسط نرمافزارهای EXCEL و SPSSWIN تجزیهوتحلیل شد. مزیت نسبی تولید لوبیا با استفاده از شاخصهای هزینهی منابع داخلی ((DRC، نسبت منفعت به هزینهی اجتماعی ((SCB و سود خالص اجتماعی (NSP) در دو سناریوی قدرت برابری خرید (PPP) نسبی و مطلق محاسبه شد. در هر دو سناریو مقادیر معیارهای هزینهی منابع داخلی و نسبت منفعت به هزینهی اجتماعی، کمتر از یک (1) و شاخص مقدار سود خالص اجتماعی، مثبت محاسبه شد. نتایج تحقیق نشان داد که استان زنجان در تولید محصول لوبیا دارای مزیت نسبی است. بنابراین، پیشنهاد میشود تولید محصول لوبیا در استان زنجان به صورت هدفمند مورد حمایت قرار گیرد تا در برنامهریزی برای پیوستن به سازمان تجارت جهانی، تولیدکنندگان این محصول در استان قادر به رقابت جهانی باشند.
This research was carried out in Zanjan province in order to study the comparative advantage of bean production. Required data were obtained through a survey research by interviewing 54 bean producers in the main regions of bean production in the province and completing pre-structured questionnaires during 2002-2003 crop years. Comparative advantage was calculated using Domestic Resource Cost (DRC), Social Cost Benefit (SCB) and Net Social Profitability (NSP) indicators using two absolute and relative Power Purchasing Parity (PPP) scenarios. In both scenarios, values of the DRC and SCB were calculated to be less than one and NSP to be greater than zero. Results indicated that Zanjan province has comparative advantage in bean production. Therefore, it is suggested that bean production in Zanjan province should be targeted to support so that the bean producers be able to compete worldwide in planning to join the World Trade Organization (WTO).
خلاصه ماشینی:
دادههای مورد نیاز از طریق تحقیق پیمایشی و انجام مصاحبه با ٥٤ کشاورز تولیدکننده ی لوبیا در مناطق مهم تولید این محصول در اسـتان در سال زراعی ٨٣-١٣٨٢ و تکمیل پرسش نامه های طراحی شده ، جمع آوری شد.
مزیت نسبی تولید لوبیا با استفاده از شاخص های هزینه ی منابع داخلی (DRC)، نسبت منفعت به هزینه ی اجتماعی (SCB) و سود خالص اجتمـاعی (NSP)در دو سناریوی قدرت برابری خرید (PPP) نسبی و مطلق محاسبه شـد.
نتایج این 1- Bel Hassen 2- Social- Cost Benefit (SCB) 3- Masters and Nelson ١٤٢ بررسی نشان داد اگر قیمت جهانی سیب درختی در سال مورد بررسی (١٣٧٣) از ٣٠٠ دلار (FOB) به ازای هر تن به ٢٥٠ دلار کاهش یابد این استان هم چنان در تولید سیب درختی مزیت نسبی خواهد داشت .
محمدی (١٣٨٣) نیز مزیت نسبی تولید دانه های روغنی را در استان فارس با استفاده از معیارهای هزینه ی منابع داخلی، نسبت هزینه به سود اجتماعی و سود خالص اجتماعی بررسی و گزارش کرد که محصولات کلزا، آفتابگردان و کنجد دارای مزیت نسبی و محصول گلرنگ بدون مزیت نسبی است .
تعیین مزیت نسبی تولید لوبیا در استان زنجان بر اساس PPP نسبی در سال زراعی (به تصویر صفحه رجوع شود) 0/89 0/93 SCB ماخذ: محاسبات تحقیق ارقام جدول (٧) نشانگر آن است که بر اساس PPP نسبی نیز کشاورزان شهرستان خرمدره نسبت به شهرستان ابهر درآمد ناخالص و سود خالص بیش تری از یک هکتار زراعت لوبیا به دست میآورند.