چکیده:
یکی از چالشهای شرکتهای دولتی در ایران، بروز و شیوع رفتارهای غیراخلاقی است. اخیراً نوع جدیدی از این رفتارها تحت عنوان رفتار غیراخلاقی سازمانیار مطرح شده است که با هدف انتفاع سازمان و کارکنان آن انجام میشود. پیرامون رفتارهای غیراخلاقی، نظریات و مدلهای گوناگونی وجود دارد، اما اینگونه بهنظر میرسد از پیشرانها، مؤلفهها و راهکارهای مقابله با رفتار غیراخلاقی سازمانیار در شرکتهای دولتی کمتر بحث شده است. هدف غایی پژوهش، ارائه مدل تبیین رفتار غیراخلاقی سازمانیار در شرکتهای دولتی میباشد. پژوهش صبغه کیفی دارد. با بهرهگیری از روش تحلیل مضمون کدها شناسایی و متعاقب آن، مضامین پایه و سازنده مفهوم پژوهش دستهبندی شد. پرسششوندگان از میان مدیران شرکتهای دولتی و متخصصان آکادمیک رفتار سازمانی میباشند که با استفاده از روش نمونهگیری هدفمند قضاوتی و گلوله برفی و ابزار مصاحبه دادههای پژوهش جمعآوری شد. بهاینمنظور، 15 مصاحبه انجام شد و اشباع نظری از مصاحبه چهازدهم بود. یافتههای پژوهش حاکی از شناسایی 1259 کد اولیه ، 124 مضمون پایه و 32 مضمون سازنده و 6 مضمون فراگیر بود. نتایج تحقیق نشان داد رفتار غیراخلاقی سازمانیار از 3 مؤلفه شامل سوءاستفاده جانی، سوءاستفاده مالی و سوءاستفاده اطلاعاتی تشکیل شده و عوامل کلیدی تأثیرگذار درقالب سه دسته عوامل تأثیرگذار مستقیم، میانجی و تعدیلگر میباشند. همچنین پیامدهای ناشی از بروز این رفتار شناسایی و راهبرهای مقابله با آن نیز ارائه شد که درقالب مدل تبیین رفتار غیراخلاقی سازمانیار در شرکتهای دولتی ارائه شد.
One of the challenges of state-owned companies in Iran is the emergence and spread of immoral behaviors. Recently, a new type of unethical behaviors has emerged as the unethical pro organizational behavior that its intention is benefitting the organization and/or its employees. There are various theories, and models about ethical behaviors, but this seems to be less discussed about antecedents, components, and strategies to deal with unethical pro organizational behavior in public companies. The ultimate goal of this research is designing unethical pro-Organizational behavior model in public companies. Research has used qualitative approach. Primary codes, basic and organizing themes were identified with applying thematic analysis and then research concept were categorized. The respondents were among the managers of state-owned companies and academics of organizational behavior. Interviewed data were collected through purposeful judgmental and snowball sampling method. For this purpose, 15 interviews were conducted and the theoretical saturation was reached at the 12th interview. The research findings identified 1350 primary codes, 124 basic themes, 32 organizing themes and 6 global themes. The results showed that unethical pro-organizational behavior consists of 3 components including life abuse, financial abuse and information abuse and the key influencing factors are in three categories of direct, mediating and moderating factors. The consequences of this behavior were also identified and the coping strategies were presented in the form of a model of explaining unethical pro-organizational behavior in public companies.
خلاصه ماشینی:
استاد علوم اجتماعي، مؤسسه عالي آموزش و پژوهش مديريت و برنامه ريزي، تهران ، ايران مقدمه ارزش هاي اخلاقي، رفتارهاي اخلاقي، رفتارهاي غيراخلاقي و لـزوم پـايبنـدي بـه اصـول اخلاقـي در ادبيات تحقيق به صورت گسترده اي مورد بحث قرار گرفته اند (گورچيک ١، ٢٠٠٦)، لـيکن اخيـرا نـوعي از رفتارهاي غيراخلاقي با عنوان رفتار غيراخلاقي سازمان يار٢ مطرح شده است که هدف آن انتفاع سازمان يـا کارکنان آن است (آمفرس و همکاران ٣، ٢٠١٠).
6. Kalshoven 190 شرکت هاي دولتي تمرکز کرده و به دنبال ارائه مدلي براي تبيين و شناسـايي مؤلفـه هـاي رفتـار غيراخلاقـي سازمان يار و راهکارهاي مقابله با آن (که تاکنون در ادبيات تحقيق مورد بررسي قرار نگرفته اند)، شناسـايي عوامل مؤثر بر اين رفتار به صورت سطح بنديشـده و ارائـه پيامـدهاي بـروز ايـن رفتـار در سـطوح مختلـف فردي، سازماني و اجتماعي است .
در اين پـژوهش بـا هـدف پرکـردن خـلأ تحقيقـات پيشـين ، بـا استفاده از رويکرد کيفي تحليل مضمون ، به تدوين مدل تبيين رفتار غيراخلاقي سازمان يار در شـرکت هـاي دولتي ايران پرداخته شده که در نتيجه مصاحبه با مديران شرکت هاي دولتي و متخصصان آکادميک رفتـار سازماني و رجوع به مباني نظري در اين حوزه حاصل شده است .
Investigating When and Why Psychological Entitlement Predicts Unethical Pro-organizational Behavior.
The relationship between ethical leadership and unethical pro-organizational behavior: Linear or curvilinear effects?
Unethical Pro-Organizational Behavior (UBP): Concept and Studies Evolution, Science Journal of Business and Management, 4(2): 34-41.