چکیده:
هدف پژوهش حاضر بررسی و مقایسه میزان همخوانی عبارتهای جستجوی موضوعی دانشجویان با سرعنوانهای موضوعی فارسی (بهلحاظ واژگان و شکل) در دو حوزه موضوعی کشاورزی (علوم کاربردی) و علوم تربیتی، روانشناسی و کتابداری (علوم انسانی) است. دادهها با استفاده از روش ثبت داد و گرفت (فیلمبرداری الکترونیکی فرایند تعامل کاربران هنگام جستجو در فهرست رایانهای کتابخانه) گردآوری شد و مقولهبندی (دستهبندی) آنها با استفاده از روش تحلیل محتوی انجام گرفت. یافتهها نشان داد که در دانشکده کشاورزی میزان همخوانی کامل 9/30 درصد، میزان همخوانی نسبی
5/19 درصد، و میزان عدم همخوانی 6/49 درصد است؛ در دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی نیز میزان همخوانی کامل 7/37 درصد، میزان همخوانی نسبی 1/21 درصد، و میزان عدم همخوانی 2/41 درصد است. در این دانشکدهها، 4/98 درصد از شکلهای عبارتهای جستجوی موضوعی با آن دسته از انواع شکلهای سرعنوانهای موضوعی فارسی همخوانی داشتند که بهاحتمال، در زبان طبیعی بیشتر مورد استفاده قرار میگرفتند. میان زبان جستجوی دانشجویان دانشکدههای مورد نظر در مورد بیشتر انواع همخوانیهای عبارت جستجوی موضوعی با سرعنوانهای موضوعی فارسی، تفاوت معنیداری وجود نداشت. میان دو دانشکده در مورد هر یک از انواع همخوانی شکلی عبارتهای جستجوی موضوعی دانشجویان با سرعنوانهای موضوعی فارسی تفاوت معنیداری وجود نداشت.
This research aimed to compare the degree of form and vocabulary match between user's subject queries (user vocabulary) and the List of Persian subject headings (system vocabulary) in two subject areas: 1) Agriculture (applied sciences) 2) library and information science, education, and psychology (humanities). The research population included the students at the two faculties of agriculture and education and psychology. Data were collected through observation and transaction log method. Findings showed that in subject queries carried out by students in the faculty of agriculture, the degree of "full match" was 30.9%, of "partial match" was 19.5%, and of "no match" was 49.6% and in subject queries carried out in the faculty of education and psychology, the degree of "full match" was 37.7%, of "partial match" was 21.1%, and of "no match" was 41.2%. In the two determined faculties, more than 95% of the forms of subject queries accord with those various forms of Persian subject headings more likely used in natural language, including: queries with more than one word simple subject queries and subject queries including several words plus conjunctions and prepositions. There was no significant difference between the search language of the two faculties' students in terms of the degree of match between users' subject queries and Persian subject headings regarding vocabulary and form.
خلاصه ماشینی:
در بيشتر پـژوهش هـاي مـرتبط بـا چگـونگي تعامل کاربران با فهرست هاي رايانـه اي، شناسـايي ويژگـي هـاي عناصـر فراينـد جسـتجو از جملـه کاربر نهايي، عبارت جستجو، بازيافت ها، و نيز کشف روابط ميان آن ويژگي ها مورد توجـه بـوده اسـت Smith ;١٩٩١ Hunter ;١٩٨٨ Kaske ;١٩٨٧ Lewis ;٢٠٠٥ cited in Salaba ١٩٧٧ Bates) 1991; Saito 1992; Summey and Walchle 1992; Millsap and Ferl 1993; Wallace 1993; Connaway, Budd, and Kochtanek 1995; Shishido 1997; Olson and Boll 2001 cited in Salaba 2005; Dinet, Favart, and Passerault 2004; Sridhar 2004; Yu and Young 2004; Lau (٢٠٠٨ Antell and Huang ;٢٠٠٦ .
از سوي ديگر پژوهش هايي با برقراري رابطه ميان عبـارت جسـتجوو بازيافـت هـا و يـا بـا اسـتفاده از پرسـش از کـاربران بـه ايـن نتيجـه دسـت يافتنـد کـه کـاربران در انجـام جسـتجوهاي موضوعي در فهرست هـاي رايانـه اي بـا مسـائلي از جملـه جسـتجوهاي بـدون نتيجـه ١(جسـتجوي ناموفق )٢و يا اضافه بار اطلاعاتي ٣مواجه مـيشـوند ( cited ١٩٩١ Large and Beheshti ;١٩٨٧ Lewis in Lau and Goh 2006; Hunter 1991; Saito 1992; Shishido 1997; Yu and Young 2004; ٢٠٠٨ Antell and Huang ;٢٠٠٦ .
matching studies چنانچه پيش از اين بيان شد، پژوهش هاي بسياري به فرايند تعامـل کـاربرو فهرسـت رايانـه اي پرداخته اند و تلاش نموده اند تا درباره فرايند اطلاع يابي کاربران به هنگام جسـتجو در فهرسـت هـاي رايانه اي با استفاده از روش هـايي از جملـه ثبـت دادو گرفـت ( ;٢٠٠٥ cited in Salaba ١٩٨٩ Lester ٢٠٠٨ Moulaison ;١٩٩٥ Connaway, Budd, and Kochtanek ;١٩٩٣ Wallace ;١٩٩١ Hunter؛ شاپوري ١٣٧٩)، مصـاحبه (١٩٩٧ Shishido)، و پرسشـنامه cited in Lau ١٩٩١ Large and Beheshti) (٢٠٠٦ and Goh شـناخت بـه دسـت آورنـد.