چکیده:
در این طرح، نمای کلی از نرمافزار ریشهیاب ماضی و مضارع از مصدر افعال ناگذر در زبان فارسی در مرکز منطقهای اطلاعرسانی علوم و فناوری تهیه و ارائه گردیده است. عملکرد نرمافزار به گونهای است که با ارائه مصدر فعل میتوان به بن ماضی و بن مضارع آن مصدر دسترسی پیدا کرد. علاوه برآن، تعدادی از افعال که بن مضارع آنها برخلاف روال معمول ساخته میشوند نیز بهعنوان استثناء بیان شدهاند.
The vast quantity of scientific information has made linguistic analysis almost impossible without application of linguistic software. Stemming is considered to be one of the essentials of information retrieval systems. This paper introduces a stemmer for Persian intransitive verbs, made by the author. In this software, rule-based algorithms and Bruth Force algorithms and also syntactic and morphological analyzers are used. Persian intransitive verbs are generally divided into 8 groups and the rest listed under exceptions, available to users when necessary. This stemmer is able to perform the followings in the shortest time: (1) Identifying infinitives from Persian verb stems 2. Identifying Persian infinitive-maker suffixes (3) Removing infinitive-maker suffixes and providing past stems (4) Removing suffixes and offering present stems (5) Identifying exceptions and offering their stems. This software can be applied in the areas of information retrieval, language teaching, syntax, morphology and grammar writing
خلاصه ماشینی:
ريشه ياب ماضي و مضارع از مصدر افعال ناگذر در زبان فارسي شاپوررضا برنجيان * عضوهيئت علمي، گروه پژوهشي زبان شناسي رايانه اي دريافت : ١٣٩٠/٠٢/٢٦ پذيرش : ١٣٩٠/١٢/١٣ در اين طرح ، نماي کلي از نرم افزار ريشه يـاب ماضـي و مضـارع از مصدر افعال ناگذر در زبـان فارسـي در مرکـز منطقـه اي اطـلاع رسـاني علـوم و فناوري تهيه و ارائه گرديده است .
اگر چه تعدادي از افعال در ايـن فرهنـگ ضـبط شـده اسـت کـه چنـدان کـابردي در زبـان فارسي امروزي ندارد، ولي به دليل انجام بررسي دقيق و اسـتخراج قـوانين مـورد نيـاز ايـن طـرح ، تمامي آنها مورد بررسي و تجزيه و تحليل قرار گرفت وبن هاي ماضـي و مضـارع آنهـا اسـتخراج گرديد.
فهرست مصدرهاي موجود در زبان فارسي و چگونگي ارتباط هر کدام (رجوع شود به تصویر صفحه) در مجموعه افعال ، تعدادي با شکل هاي مختلـف کـاربردي و گـويش هـاي متفـاوت منـاطق مختلف وجود دارند که آنها نيز مورد بررسي قرار گرفتند،مانند (ستاندن ، ستدن ، استدن ).
چون در زبان فارسـي صـرف افعـال توسـط دو بـن ماضـي و مضـارع (کـه اشـکال مختلـف دارند) ساخته مي شوند،بنابراين ، به نظرمي رسد بايد ذخيره سازي به صورت مصدر انجام گيرد.
٥. مراحل انجام پژوهش طرح پژوهشي "ريشه ياب ماضي و مضارع از مصدر افعال ناگـذر در زبـان فارسـي "کـه در مرکز منطقه اي اطلاع رساني علوم و فناوري انجام گرفت در تـاريخ ٨٧/١٠/١آغـاز شـدو در سـه مرحله انجام پذيرفت : ١.