چکیده:
بررسی پویایی و تغییرپذیری عوارض ژئومورفولوژیکی زمین بهویژه در مناطق خشک و بیابانی که به طور عمده از عوارض ماسهای پوشیده شده است، به دلیل تاثیر منفی ماسههای متحرک در زندگی مردم، اهمیت ویژهای دارد. از طرف دیگر تصاویر ماهوارهای و تکنیکهای سنجش از دور، امروزه بهدلیل هزینه و زمان کمتر مورد نیاز، همپوشانی با تصاویر قبلی و همچنین ارائه قدرت تفکیک مکانی بالا و امکان بررسی تغییرات زمانی، کاربرد گستردهای در روند-یابی این تغییرات پیدا کرده است. از آنجا که تپههای ماسهای بخش عمدهای از عوارض ژئومورفولوژیکی در مناطق بیابانی میباشند، لذا در این مطالعه تغییرات مورفومتری تپه ماسهای جنوب شرقی شهر عشقآباد، در فاصله زمانی 12 ساله از سال 2000 تا 2012 میلادی و با استفاده از تصاویر سنجنده ETM+ماهوارهی لندست 7 مورد بررسی قرار گرفت. تصاویر ماهوارهای پس از تصحیحات هندسی، به سه روش نظارت شده با بیشترین شباهت، نظارت شده با کمترین فاصله از میانگین و روش نظارت نشده در نرم افزار ENVI مورد طبقهبندی قرار گرفتند. روش طبقهبندی نظارت شده با بیشترین شباهت، دقت بالاتری را در شناخت تپه ماسهای مورد نظر نسبت به دو روش دیگر ارائه داد. تصاویر طبقهبندی شده به روش نظارت شده با بیشترین شباهت پس از برش به صورت رستری وارد نرمافزار Arc-GIS شد و پس از تبدیل فرمت رستری به پلیگون، مساحت و محیط تپه ماسهای مورد مطالعه برای هر سال محاسبه گردید. نتایج نشان داد که طی 12 سال مورد مطالعه، مساحت و محیط تپه ماسهای به ترتیب کاهشی برابر با 872/42 هکتار و 307/781 متر داشته است که علت اصلی آن مربوط به طرحهای بیابانزدایی اجرا شده در قالب تاغ کاری درسالهای گذشته و همچنین زادآوری طبیعی تاغ در روی تپه ماسهای و نواحی اطراف آن بوده و اثرات مثبت طرحهای بیولوژیکی بیابانزدایی را در تثبیت تپه ماسهای نشان میدهد.
خلاصه ماشینی:
بررسي تغييرات مورفومتري تپة ماسه اي با استفاده از روش سنجش از دور (مطالعة موردي : جنوب شرقي عشق آباد) رسول ايماني *ـ دانشجوي کارشناسي ارشد آبخيزداري ، دانشکدة منابع طبيعي و علوم زمين ، دانشگاه کاشان مهدي عبدالهي ـ دانشجوي کارشناسي ارشد بيابان زدايي ، دانشکدة منابع طبيعي و علوم زمين ، دانشگاه کاشان عباسعلي ولي ـ دانشيار گروه بيابان زدايي ، دانشکدة منابع طبيعي و علوم زمين ، دانشگاه کاشان علي آلبوعلي ـ دانشجوي کارشناسي ارشد آبخيزداري ، دانشکدة منابع طبيعي و علوم زمين ، دانشگاه کاشان پذيرش مقاله : ١٣٩٢/٠٩/٢٥ تأييد نهايي : ١٣٩٢/٠٣/١٠ چکيده بررسي پويايي و تغييرپذيري عوارض ژئومورفولوژيکي زمين ، به ويژه در مناطق خشک و بياباني که به طور عمده از عوارض ماسه اي پوشيده شده است ، به دليل تأثير منفي ماسه هاي متحرک در زندگي مردم ، اهميت ويژه اي دارد.
نتايج نشان داد که طـي ١٢ سال مورد مطالعه ، مساحت و محيط تپة ماسه اي به ترتيب کاهشي برابر با ٤٢/٨٧٢ هکتار و ٧٨١/٣٠٧ متر داشته است که علت اصلي آن مربوط به طرح هاي بيابان زدايـي اجـرا شـده در قالب تاغ کاري درسال هاي گذشته و همچنين زادآوري طبيعي تاغ روي تپـة ماسـه اي و نـواحي اطراف آن بوده و اثرات مثبت طرح هاي بيولوژيکي بيابان زدايي را در تثبيت تپة ماسه اي نشـان مي دهد.
سرسنگي ، رنگزن ، سليماني و آبشيريني (١٣٨٦) به بررسي ميزان تغييرات حادث شده در تپه هاي ماسه اي مناطق بيابـاني شرقي ـ شمال شرقي اهواز، در بازة زماني يازده ساله و با استفاده از تصاوير ماهواره اي پرداختند.