چکیده:
نسخههای مختلفی از دیوان خاقانی در دست است. این اثر، تاکنون چندین بار تصحیح شده و تصحیح ضیاءالدین سجادی، از کارهای شناخته شدهاست. نسخۀ اساس سجادی، نسخۀ لندن است. این نسخه، همانطور که سجادی اشاره کردهاست، قدیمیترین نسخۀ موجود از دیوان خاقانی است. سعید مهدویفر در مقالهای با عنوان «تأمّلى در نسخۀ دیوان خاقانى کتابخانۀ مجلس» به بازتصحیح برخی ابیات این تصحیح پرداخته و ضبطهای نسخۀ مجلس را ارجح دانستهاست. روش مهدویفر در تصحیح دیوان خاقانی در مقاله، علمی و منتقدانه است. این روش تصحیح، مبتنیبر چند معیار شناختهشده همچون اصالت تصویری، اصالت بدیعی و اصل قرینگی است. با وجود روش دقیق و علمی، مؤلف مقاله در انطباق این معیارها با نسخهها دچار برخی لغزشها شدهاست. در این مقاله، سعی بر آن است تا اصالت نسخۀ لندن و ارجحیت ضبطهای آن در تصحیح سجادی اثبات و نظر مهدویفر در جعلی بودن و اصالت نداشتن این نسخه رد گردد.
خلاصه ماشینی:
پيشينۀ تحقيق دربار ە تصحيح سجادي ، چند مقالـه نوشـته شـده اسـت : «نگـاهي بـه ديـوان خاقـاني تصـحيح سيدضياءالدين سجادي براساس معيارهاي نويافته » و «اصـالت تصـويري مهـم تـرين معيـار در تصحيح ديوان خاقاني » از سعيد مهدوي فـر؛ «بـازخواني و تصـحيح ابيـاتي از قصـيد ە بغداديـۀ خاقاني (بر مدار نسخ چاپي )» از هادي درزي رامندي و ناصـر چـک نژاديـان در مـورد تصـحيح قصايد عربي خاقاني و نقصان هاي آن ؛ مطالـب ترکـي در وبگـاه «فصـل فاصـله » در اشـاره بـه تصحيحات و ضبط هاي نسخ ديوان خاقاني ، نيز «يک ممدوح ناشناختۀ خاقاني و نکتـه اي مهـم دربار ە نسخۀ لندن » دربار ە نسخۀ لندن ؛ «ضرورت توجه به تصـحيف در تصـحيح اشـعار عربـي خاقاني » از يوسف اصغري بايقوت و «بازخواني بيتي از خاقاني (تأملي در مفهوم «دوگروهـي » و «گروه » در شعر خاقاني » از علي محمد گيتي فروز؛ «تصحيح دو تصحيف در ديـوان خاقـاني » از سيد احمد پارسا؛ «تصحيح و تحليل چند تصحيف در شعر خاقاني » از عبدالرضا سيف و مجيـد منصوري ؛ «ديد ە آهوي دشت » از عليرضا حاجيان نژاد در تصحيح و تحليل بيتي از خاقاني .
علاوه براين مؤلف که اصـل بـديعي و لفظي را اصلي غالب در شعر خاقاني دانسته ، توجه نکرده که پاک و ناپاک تضاد دارند و اين نيز دليل ديگري در ارجحيت ضبط نسخۀ ل و انتخاب سجادي در تصحيح ديوان خاقاني است .