چکیده:
موضوع درون گرایی به عنوان یکی از شاخص ترین ویژگی های مطرح شده در شهرسازی منتسب به اسلام می باشد. اگر بخواهیم یک ویژگی مشترک بین تمام رویکردهایی که در مطالعات معماری اسلامی وجود دارد ذکر کنیم درونگرایی مسلما از اولین گزینه هاست. در معماری اسلامی محرمیت و نداشتن دید روی بنای مجاور به عنوان یکی از معیارهای طراحی در ساخت شهرهای اسلامی نام برده می شود و اهمیت حریم خصوصی و استحقاق برخورداری از آن و احترام به آن مورد توجه قرار گرفته استدر شهرهای امروزی ما و الگوهای موجود مسکن حتی در شهرهای جدید، اغلب این اصول رخت بربسته و این اصل را تنها با عناوینی همچون سلسله مراتب دسترسی در طرح ها و نقشه های پیشنهادی می توان مشاهده کرد که آن هم چندان راه به جایی نبرده است. روش تحقیق در پژوهش حاضر روشی توصیفی تحلیلی و استفاده از منابع کتابخانه ای می باشد. هدف از این مقاله بررسی پیرامون درونگرایی و دو اصل آن، محرمیت و سلسله مراتب شهری با استفاده از متون اسلامی، قرآن مجید و پژوهش های صورت گرفته می باشد و همچنین بکارگیری راهکارها و اصولی درجهت احیای هویت شهر اسلامی در شهرهای معاصر و رعایت اصل محرمیت و درونگرایی در شهرسازی شهرهای امروزی می باشد. در نهایت اصولی متناظر برای استفاده در طراحی معماری مسکن برای آن ارائه گردیده است. این راهکارها جهت احیای مفهوم الگوی سلسله مراتب فضایی و محرمیت و درونگرایی در مجتمع های مسکونی پاسخگو می باشد.
Introspection is one of the most prominent features discussed in Urban attributed in Islam. If we want to mentioned a common feature among all the approaches in the study of Islamic architecture, Introspection is definitely the first choice. In Islamic architecture, Confidentiality and lack of vision on the adjacent building is named as one of the design criteria used in the manufacture of Islamic cities and The importance of privacy and the enjoyment and respect of that is considered. In our modern cities and housing patterns, even in New urbans, most of the principles disappeared And this principle can be seen only with titles such as hierarchical access in the suggests plans Which is not effective. The present study methods is a descriptive and using library resources. The purpose of this paper is to examine the Introspection and the principle of the confidentiality of the urban hierarchy with using Islamic texts, the Qur'an and the research is done, the Qur'an and the research is done, Also the use of guidelines and principles for the revival of Muslim identity in contemporary cities and the principle of privacy and introversion in modern cities. Finally, the principles provided to using in the design of housing architecture. These strategies is accountable to revive the concept of space and privacy and Introspection in the residential hierarchy.
خلاصه ماشینی:
در معماري اسلامي محرميت و نداشتن ديد روي بناي مجاور به عنوان يکي از معيارهاي طراحي در ساخت شهرهاي اسلامي نام برده مي شود و اهميت حريم خصوصي و استحقاق برخورداري از آن و احترام به آن مورد توجه قرار گرفته استدر شهرهاي امروزي ما و الگوهاي موجود مسکن حتي در شهرهاي جديد، اغلب اين اصول رخت بربسته و اين اصل را تنها با عناويني همچون سلسله مراتب دسترسي در طرح ها و نقشه هاي پيشنهادي مي توان مشاهده کرد که آن هم چندان راه به جايي نبرده است .
درونگرايي موجود در شهرها و بناها يکي از اثرات اعمال سلسله مراتب مورد نظر در قلمروهاي مختلف حيات فردي و جمعي بوده، مي توان گفت که حفظ و اعمال ارزش هايي مانند: محرميت ، آرامش ، امنيت ، خلوت گزيني ، حيا، سادگي ، تنظيم شرايط محيطي در انواع اقليم ها و توجه به درون بيشتر از بيرون سبب شد تا يک نوع سلسله مراتب قوي، روشن و منحصر به فرد در شهرهاي اسلامي به وجود بيايد (طبيبيان و همکاران، ١٣٩٠: ٣٧).
در بخش مطالعات کتابخانه اي به بررسي مباني نظري و پيشينه ي تحقيق موضوع مورد بحث پرداخته شده، سپس در مرحله دوم برخي از مهمترين اصول و ارزشهاي اخلاقي و سنت هاي حسنه پيامبر اکرم(ص) از مدارک مکتوب حديث و متون و تحقيقات در حيطه ي معماري و شهرسازي مرتبط استخراج شده و در نهايت نحوه ي نمود هر يک از اين اصول و مؤلفه ها در سبک زندگي و به تبع آن در ساختار فضايي خانه به توصيف و بررسي شاخص هاي محرميت و درونگرايي در شهر اسلامي پرداخته شده است .