چکیده:
هدف از مطالعه حاضر تحلیل فضایی پایداری سکونتگاههای مناطق روستایی در استان ایلام با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) میباشد. این پژوهش از نوع مطالعات توصیفی- تحلیلی است و جهت جمعآوری اطلاعات از روشهای اسنادی ـ میدانی استفاده شده است. در انجام این مطالعه ابتدا اطلاعات مورد نیاز در زمینه موضوع و منطقه جمعآوری و سپس بر اساس روشی سیستمی و با استفاده از رایانه، تجزیه و تحلیل و جمعبندی دادهها و همچنین تلفیق و ترکیب لایههای اطلاعاتی صورت گرفته و در ادامه نقش عوامل موثر بر الگوهای استقرار فضایی سکونتگاههای روستایی استان ایلام تحلیل شده است. نتایج نشان داد، 42/28 درصد استان ایلام (5583 کیلومتر مربع) در پهنهی مساعد قرار دارد که در این پهنه، 486 سکونتگاه روستایی استقرار یافته است. پهنهی نسبتاً مناسب یا متوسط، به لحاظ استقرار پایدار سکونتگاههای روستایی، دارای مساحتی برابر با 8902 کیلومتر مربع بوده که 423 سکونتگاه روستایی برابر با 49/39 درصد از کل سکونتگاههای روستایی استان ایلام است را در بر میگیرد. همچنین، پهنهی نامناسب به لحاظ استقرار پایدار سکونتگاههای روستایی، 5154 کیلومتر مربع یا 24/26 درصد از مساحت کل استان را در بر میگیرد که شامل 162 سکونتگاه روستایی میشود. بنابراین ملاحظه میشود که ساکنان سکونتگاههای روستایی در گذشته به صورت تجربی و بومی به درصد بالایی از عوامل مؤثر بر پایداری استقرار سکونتگاهها توجه کافی نمودهاند.
The purpose of this study is spatial analysis the stability of rural areas of settlements in Ilam is done with the use of Geographic Information System (GIS). This study, according to its purpose, application type, and according to the method of data collection, descriptive and causal comparison is that the survey has been done. In this study, we needed information on the subject was collected. Then the based on a system, and with the use of computers to analyze and summarize the data was performed. Integration and composition of the layers was done, then, is spatial analysis the factors affecting the spatial settlement patterns of rural settlement of Ilam. The results showed that 28.42% of Ilam (5583 square kilometers), the zone is favorable. This zone is located 486 rural settlements. Zone is relatively favorable or moderate, due to the establishment of sustainable rural settlements, with an area of 8902 square kilometers, which is equivalent to 423 rural settlements, equal to 39.49% of all rural habitations Ilam Province, takes over. Also, a inappropriate zone, in terms of sustainable rural residence, 5154 square kilometers, or 26.24% of the total land area in the province, which is comprised of 162 rural settlements. Thus can be seen that residents of rural settlements in the experimental and the factors affecting the stability of the high percentage of indigenous settlements have enough attention.
خلاصه ماشینی:
در انجام اين مطالعه ابتدا اطلاعات مورد نياز در زمينه موضوع و منطقه جمع آوري و سپس بر اساس روشي سيستمي و با استفاده از رايانه ، تجزيه و تحليل و جمع بندي دادهها و همچنين تلفيق و ترکيب لايه هاي اطلاعاتي صورت گرفته و در ادامه نقش عوامل موثر بر الگوهاي استقرار فضايي سکونتگاههاي روستايي استان ايلام تحليل شده است .
نتايج مطالعه رضواني (١٣٧٥)، با هدف بررسي فضايي ـ مکاني سکونتگاه هاي روستايي شهرستان شاهرود و بهينه سازي آنها، نشان داد که يکي از عوامل مهم در موقعيت استقرار سکونتگاهها، ناشي از وضعيت ناهماري و شکل زمين مي باشد.
صيدائي و نوروزي آورگاني (١٣٨٩) در تحليل الگوهاي استقرار فضايي سکونتگاه هاي روستايي استان چهارمحال و بختياري به اين نتيجه رسيدهاند که الگوي استقرار فضايي سکونتگاه هاي روستايي استان مورد مطالعه بيشتر تحت تأثير عوامل طبيعي (ناهمواري ها، اقليم ، رودخانه ) و همچنين عوامل انساني 590 (ساختار و سازمان اجتماعي ايلات و عشاير و مالکيت آنان) و در مواردي تأثير ترکيبي چند عامل ، سامان گرفته اند و الگوي پراکنش آنها عمدتا از نوع خطي است .
يافمه هاي پژوهم س وامل مکان گزيني و الگوهاي اسمقرار فضايي سکونمگاه هاي روسمايي براي بررسي الگوهاي استقرار سکونتگاه هاي روستايي در استان ايلام ، تبيين و تعيين نقش عوامل مختلف به - ويژه عوامل طبيعي ، در اين الگوهاي استقرار در محيط سامانه هاي اطلاعات جغرافيايي (GIS) به شرح زير مورد تجزيه و تحليل قرار گرفته است .