چکیده:
بخش کشاورزی یکی از بخشهای مهم اقتصاد ایران است که عاملهای مختلفی بر رشد آن تأثیرگذارند. خشکسالی یکی از عاملهای طبیعی تأثیرگذار بر این بخش است. امروزه، دانش عامل اصلی رشد، تولید و حل چالشهای مختلف در کشورها میباشد. هزینههای تحقیق و توسعه و شاخص حاکمیت قانون از شاخصهای اقتصاد دانش میباشند. هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر متغیرهای خشکسالی، هزینههای تحقیق و توسعه و حاکمیت قانون بر نرخ رشد بخش کشاورزی ایران است. بدین منظور از اطلاعات دوره زمانی 96-1381و روش شبکه علّیبیزین، استفاده شد. نتایج نشان داد که افزایش نرخ رشد هزینههای تحقیق و توسعه، افزایش شاخص حاکمیت قانون و قرار گرفتن کشور ایران در شرایط ترسالی، موجب افزایش بهرهوری آب در بخش کشاورزی و رشد این بخش شده است. افزایش هزینههای تحقیق و توسعه بهترین عملکرد را در راستای بهبود شاخص خشکسالی نشان داد. بهطوریکه با قرار دادن احتمال هزینههای تحقیق و توسعه در وضعیت زیاد (100 درصد)، بیشترین احتمال شاخص خشکسالی در وضعیت بالا با احتمال 2/24 درصد قرار گرفت. سناریوی شاخص حاکمیت قانون بهترین عملکرد را در کاهش مصرف آب در بخش کشاورزی نشان داد. بهطوریکه با قرار دادن احتمال شاخص حاکمیت قانون در وضعیت زیاد، بیشترین احتمال رشد مصرف آب در بخش کشاورزی، در وضعیت پایین با احتمال 5/49 درصد قرار گرفت. لذا با افزایش هزینههای تحقیق و توسعه و هدفمند کردن آنها و همچنین اعمال قوانین و سیاستهای لازم در زمینههای مختلف از جمله منابع آب میتوان به افزایش بهرهوری آب در بخش کشاورزی و رشد این بخش کمک کرد.
The agricultural sector is one of the most important sectors of the Iranian economy that have various factors affecting its growth. Drought is one of the natural factors affecting this sector. Nowadays, knowledge is the main factor of growth, production and solving different problems in countries. Research and development (R&D) costs and the rule of law index are indicators of the knowledge economy. The purpose of this study was to investigate the impact of drought, R&D costs and rule of law on the growth rate of Iran′s agricultural sector. For this purpose, the casual Bayesian network method was used and data were collected for the period 2002-2017. The results showed that increasing the growth rate of R&D costs, increasing the rule of law index and placing Iran in wet conditions increased the agricultural water productivity and growth of this sector. Increasing R&D costs showed the best performance in improving the drought index. The highest probability of drought index was in the high condition with probability of 24.2% with 100% probability of R&D. The Rule of Law scenario showed the best performance in reducing water use in agriculture. So, by placing the rule of law probability in high position, the highest probability of growth of agricultural water use was in the low position with probability of 50.5%. Therefore, increasing R&D costs and targeting them, as well as enforcing laws and policies in various fields such as water resources can help increase water productivity in the agricultural sector and growth this sector.
خلاصه ماشینی:
لذا، در این پژوهش با بهره گیری از نتایج بررسیهای گذشته و نظر کارشناسان ، در قالب شبکه علی بیزین ، به بررسی تأثیر متغیرهای مختلف و به طور خاص به تحلیل تأثیر متغیرهای خشکسالی، هزینه های تحقیق و توسعه و شاخص حاکمیت قانون بر نرخ رشد بخش کشاورزی ایران پرداخته شده است .
(2014), Haji Rahimi & Torkamani (2003), Keshavarz & DehghaniSanij (2012), Abbasi et al.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل (٣) نقشه علی بیزین با احتمال قرار دادن متغیر هزینه های تحقیق و توسعه در وضعیت بالا Figure (3) Bayesian causal network with the probability of placing R&D costs in a high state منبع : یافته های تحقیق Source: Research Findings ٢) سناریوی حاکمیت قانون در این سناریو به بررسی تأثیر شاخص حاکمیت قانون بر متغیر رشد بخش کشاورزی پرداخته شده است .
(به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل (٤) نقشه علی بیزین با احتمال قرار دادن شاخص حاکمیت قانون در وضعیت بالا Figure (4) Bayesian causal network with the probability of placing the rule of law index in the high state منبع : یافته های تحقیق Source: Research Findings ٣) سناریوی شاخص خشکسالی در این سناریو، به بررسی تأثیر شاخص خشکسالی بر متغیر نرخ رشد بخش کشاورزی پرداخته شده است .
جدول (١) درجه اثرگذاری تغییرپذیری متغیرهای نقشه علی بیزین بر نرخ رشد بخش کشاورزی Table (1) Effectiveness of changes in Bayesian causal network variables on Agricultural Growth Rate (به تصویر صفحه مراجعه شود) نتیجه گیری و پیشنهادها امروزه ، دانش اصلیترین عامل پیشرفت بهره وری عامل ها و نهاده های تولید و رشد میباشد.