چکیده:
پیشزمینه و هدف: این پژوهش با هدف تعیین اثربخشی آموزش گروهی طرحواره درمانی بر کاهش رفتارهای خودزنی و خودکشی دختران بین 14 تا 18 سال مراجعه کننده به مرکز مشاوره آموزش و پرورش مشهد انجام شد.
مواد و روش کار: پژوهش حاضر از نوع پژوهش نیمه آزمایشی بوده که در آن از طرح پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل استفاده شده است. به منظور اجرای پژوهش، پس از هماهنگیهای لازم با مرکز مشاوره، ابتدا جلسهای جهت آشناسازی و جلب مشارکت دختران دانش آموز شامل رفتارهای آسیب به خود برگزار گردید. سپس پرسشنامه فرم کوتاه طرحواره یانگ، افکار خودکشی بک، خودآسیب زنی بر روی آنها اجرا شد و 30 نفر از دانش آموزان دختر که شرایط شرکت در پژوهش را داشتند، انتخاب شده و به صورت تصادفی در دو گروه کنترل و آزمایش قرار گرفتند. به این ترتیب، طرحواره درمانی در قالب 10 جلسه 90 دقیقه گروهی اجرا شد و پس از اتمام جلسات، مجددا پرسشنامههای یادشده، توسط گروه آزمایش و کنترل تکمیل شد. پردازش دادههای پژوهش با استفاده از آمار توصیفی و آزمون تحلیل کوواریانس تک متغیره و چند متغیره برای گروهها انجام گرفت.
یافتهها: نتایج نشان داد که روش آموزش گروهی طرحواره درمانی، برکاهش رفتارهای خودزنی و خودکشی تاثیر دارد.
بحث و نتیجهگیری: آموزش گروهی طرحواره درمانی، به واسطه تاثیرات ناشی از تکنیکهای شناختی منجر به کاهش رفتارهای خودزنی و خودکشی شده است که به این اعتبار میانگین نمرات خودکشی و خودزنی گروه آزمایش کاهش پیدا کرده است.
خلاصه ماشینی:
سپس پرسشنامه فرم کوتاه طرحواره يانگ ، افکار خودکشي بک ، خودآسيب زني بر روي آنها اجرا شد و ٣٠ نفر از دانش آموزان دختـر کـه شـرايط شرکت در پژوهش را داشتند، انتخاب شده و به صورت تصادفي در دو گروه کنترل و آزمايش قرار گرفتند.
بحث و نتيجه گيري : آموزش گروهي طرحواره درماني، به واسطه تاثيرات ناشي از تکنيک هاي شناختي منجر به کاهش رفتارهـاي خـودزني و خودکشـي شـده است که به اين اعتبار ميانگين نمرات خودکشي و خودزني گروه آزمايش کاهش پيدا کرده است .
باتوجه به ارتباط خودزني با اختلال شخصيت کلاستر B و همچنين تکانشگري بودن اين شخصيت ، مي تـوان از طرحـواره درمـاني براي کاهش اين رفتارها استفاده کرد و اميدواريم با اجراي اين طرح درماني بتوانيم رفتارهاي آسيب به خود را در ايـن افـراد کـاهش بـدهيم تـا بتوانيم از تشخيص اختلال شخصيت مرزي در مقاطع ديگر زندگي اين افراد خودداري کنيم .
طرحـواره هـاي ناسازگار اوليه به عقايد منفي درباره خود،ديگران و جهان اشاره دارد که ممکن است در طي اولين سال هاي زندگي بوجود بيايد(ويرجيل زيگلـز- بررسي اثر بخشي طرحواره درماني بر افکار خودکشي و رفتارهاي خودآسيب رسان دختران نوجوان مي تواند راهکاري ارائـه دهـد کـه در آينـده شاهد کاهش آسيب هاي اجتماعي اين گروه در اجتماع باشيم .
بنابراين در اين پژوهش سعي گرديده است تا اثر بخشي رويکرد طرحواره درماني بر کاهش افکار خودکشي و رفتارهـاي خود آسيب رسان در دانش آموزان دختر مورد بررسي قرار داده شود.
[Persian] Ahi Gh, Normative Finder of the Young Schema Questionnaire Short Form, Investigating Factor Structure among Students of Tehran Universities in the academic Year 2004-2005, Masters Thesis, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Allameh Tabatabai University,2005.