چکیده:
دیالوگهای افلاطون همواره در حوزه فلسفه بستر مطالعه و بررسی بوده، اما در حوزه درام، کمتر توجهی به ویژگیهای دراماتیک این دیالوگها شدهاست. بهویژه آنکه افلاطون از مخالفان هنرهای محاکاتی بهویژه تئاتر و درام بوده، و همین امر موجب تفوق عنصر روایت در آثار او شده بود. ازاینرو میتوان دیالوگهای او را با معیارهای درامهای روایی بررسی کرد. درامهای روایی در دوره مدرن در اروپا رونق یافت و تحت عنوان درامهای خواندنی به رسمیت رسید. پژوهش پیش رو به بررسی مؤلفههای محاکاتی و روایی در این درامها و تطبیق آن با دیالوگهای افلاطونی میپردازد. ابتدا مفاهیم محاکات و روایت تشریح، و سپس آراءِ افلاطون درباره محاکات و روایت بیان شدهاست. رابطه افلاطون با تراژدی و کمدی نیز به طور مشخص مورد بررسی قرار گرفتهاست. سپس به جایگاه تئاتر در دوره مدرن و در میان هنرهای غیرمحاکاتی پرداختهایم که حاصل آن، درامهای خواندنی هستند. در تفسیر درامهای خواندنی، نمایشنامه چهار قدیس در سه پرده اثر گرترود استاین و ساختار کلی نمایشنامههای برتولت برشت و ساموئل بکت، از نمایشنامهنویسان مدرنیست، بررسی شدهاست. در انتها با دستیابی به مؤلفههای درامهای خواندنی و تطبیق آنها با دیالوگهای افلاطونی، به مختصات دیالوگهای افلاطونی در قالب گونهای دراماتیک دست مییابیم.
Even though in philosophical studies the Platonic dialogues have always been an area for investigation, little attention has been paid to their dramatic aspects. Since Plato was an opponent of the mimetic arts, in particular theatre and drama, narrative has been given priority in his works. Therefore, his dialogues can be measured against the criteria of narrative drama. In the modern period, narrative drama gained popularity in Europe and was recognized as closet drama. The present article studies the mimetic and narrative features of such dramas and compares them with Platonic dialogues. First, the concepts of mimesis and narrative are described and, then, Plato’s ideas on these concepts are explained. Plato’s views on tragedy and comedy have also been specifically studied. We have, then, concentrated on the place of theatre in the modern period and among non-mimetic arts – an outcome of which is closet drama. In interpreting closet dramas, Gertrude Stein’s Four Saints in Three Acts as well as the overall structure of the plays of Bertolt Brecht and Samuel Beckett, two modernist playwrights, have been examined. Finally, by extracting the features of closet drama and comparing them with Plato’s dialogues, we arrive at the coordinates of Platonic dialogues as a dramatic type.
خلاصه ماشینی:
این همذات پنداری با محاکات نباید باعث شـود مباحث روایت یا دایجسیس را از مطالعات درام کنار بگذاریم ، زیـرا مؤلفـه هـای روایـی ، عنصـر اصلی گونه ای از درام است که به «درام های خواندنی »٣ شناخته شده اند.
تحلیل و بررسـی درباره این نوع درام های روایی همواره ما را بـه دیـالوگ هـای افلاطـون مـی رسـاند، زیـرا ایـن دیالوگ ها از اولین متونی هستند که بار روایی آنها بر بـار اجرایـی شـان تفـوق داشـته و بـرای خوانده شدن نوشته می شدند.
1 در زمینه بررسی و مطالعه جنبه های دراماتیک دیـالوگ هـای افلاطـون ، جیمـز اریتـی در کتاب تأویل افلاطون : دیالوگ ها به مثابه درام ٢، به شباهت های دیالوگ های افلاطون با گونه های تراژدی و کمدی اشاره می کند و معتقد است جنبه دراماتیک این دیالوگ ها بر جنبـه فلسـفی آنها تفوق دارد.
6 5 در حـوزه مطالعـات درام هـای خوانـدنی مـدرن نیـز آنسـگار نونینـگ و روی زومـر، دو نظریه پرداز ادبی معاصر، در مقاله ای با عنوان «روایتگری روایی و محاکاتی : گام هـای بیشـتر در جهت روایت شناسی فراگونه ای درام کـه در کتـاب نظریـه کـردن روایتگـری ٧ (٢٠٠٨) منتشـر شده است ، به این مسأله می پردازنـد کـه در دوره مـدرن گونـه بنـدی انـواع درام ، طبـق سـنت افلاطونی و برخلاف سنت ارسطویی ، فراتر از دو گونه مشخص تراژدی و کمـدی رفتـه اسـت و شامل گونه های روایی با مؤلفه های روایی نیز می شود.