چکیده:
هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی درمان فراشناختی بر تغییر نگرش نوجوانان نسبت به مواد مخدر است. برای دستیابی به این هدف، نمونهای100 نفری از نوجوانان کوی سازمانی منطقه پدافند هوایی شهید نصر اصفهانی اصفهان بهصورت نمونهگیری تصادفی خوشهای انتخاب و پرسشنامه استاندارد نگرش نسبت به مواد مخدر را پاسخ دادند. از میان افرادی که نگرش مثبتی داشتند 30 نفر انتخاب و بهصورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند (در هرگروه 15 نفر). ابزار گردآوری دادهها پرسشنامه نگرش و تمایل به مصرف مواد مخدر توسط اسپادا (2005) بود. جلسات درمانی فراشناختی در 8 جلسهی60 دقیقهای و بهصورت هفتهای برگزار شد. روش تجزیهوتحلیل مبتنی بر تحلیل کوواریانس بوده است. یافتهها نشان داد که درمان فراشناختی بهطور معناداری باعث تغییر نگرش نوجوانان نسبت به مواد مخدر در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل شده است. این معناداری نتایج در رابطه با مولفههای نگرش (شامل: نگرش محیطی و نگرش فردی) نیز معنادار بود. پیشنهاد میشود تا از آموزشهای درمانی فراشناخت بهصورت گستردهای در ارتباط با نوجوانان در خلال آموزش مهارتهای زندگی استفاده شود.
خلاصه ماشینی:
یافتهها نشان داد که درمان فراشناختی بهطور معناداری باعث تغییر نگرش نوجوانان نسبت به مواد مخدر در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل شده است.
دیدگاهها و نظریات متفاوتی سعی در اتخاذ تدابیر پیشگیرانه در ارتباط با تغییر نگرش نسبت به مواد مخدر داشتهاند، پژوهشهای صورت گرفته در زمینه سوءمصرف موادمخدر نشان دادهاند که یکی از عوامل اصلی در گرایش جوانان و نوجوانان به مواد مخدر، پایین بودن عزت نفس و ضعف در مهارتهای ارتباط حل مسئله است (باقری، - Substance abuse - Addiction - Substance Dependency 1392).
جدول شماره 1: پروتکل درمان فراشناخت برای تغییر نگرش به مواد مخدر {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} طرح این پژوهش از پژوهشهای كاربردی از نوع نیمه آزمایشی و به شیوه پیش آزمون و پس آزمون با یك گروه آزمایشی و یک گروه گواه است.
در پژوهش حاضر نوجوانان و جوانانی که دارای نگرش مثبت به مواد مخدر هستند، جهت اجرای متغیر مستقل و تأثیر آن بر میزان کاهش نگرش مثبتشان مورد آموزش قرار خواهند گرفت، به این صورت كه قبل از اجرای مداخله رویکرد درمانی از هر دو گروه پیش آزمون گرفته خواهد شد و پس از اتمام درمان پس آزمون گرفته خواهد شد (دلاور، 1383).
از اینرو فرض پژوهش مبنی بر اثربخشی تأثیر متغیر مستقل (درمان فراشناختی) بر مؤلفههای محیطی و فردی نگرش نوجوانان نسبت به مواد مخدر تأیید میشود.