چکیده:
مکان از مهمترین عوامل موثر در پیشگیری و مدیریت جرائم اجتماعی است. در حقیقت میتوان گفت بین جرائم و مکان یک رابطه وجود دارد. هدف این پژوهش، بررسی شاخصهای مؤثر در انتخاب مکان جرائم سرقت از منازل در شهرستان شهرکرد است. پژوهش حاضر از نظر نوع، «توصیفی- تحلیلی» و از نظر هدف، «کاربردی» است. با توجه به ویژگی موضوع مورد بررسی در این پژوهش از روش پیمایشی استفاده شد. نتایج نشان داد که بین شرایط محیطی محل وقوع جرم و انتخاب مکان جرم از سوی سارقین در سطح معناداری برابر با 001/0 رابطه وجود دارد. شرایط محیطی محل وقوع جرم 20 درصد از انتخاب مکان جرم را تبیین میکند و یک عامل مهم و تعیین کننده میتواند باشد. متغیر موقعیت زمانی ارتکاب جرم حدود 32 درصد از انتخاب مکان جرم سرقت را تبیین میکند و این مقدار مناسب است؛ همچنین ویژگیهای فردی سارقین میتواند 28 درصد از نحوه انتخاب مکان جرم را تبیین کند. نتیجه تحقیقات نشان میدهد که بین شرایط محیطی محل وقوع جرم و انتخاب مکان جرم از سوی سارقین رابطه وجود دارد؛ همچنین بین طرح و نقشهی قبلی سارقین و انتخاب مکان جرم از سوی آنان رابطه وجود دارد و در نهایت اینکه بین موقعیت زمانی ارتکاب جرم و خصوصیات و ویژگیهای فردی سارقین و انتخاب مکان جرم سرقت منزل رابطه وجود دارد.
خلاصه ماشینی:
از آن جا که بيشتر ناهنجاريها در حوزه هاي شهري اتفاق ميافتد، برنامه ريزي شهري به عنوان علم هدايت نحوه رشد شهرها و ساماندهي محيط فيزيکي، اجتماعي، اقتصادي شهرها نقش بسيار مهمي در بهبود شرايط زندگي و افزايش ايمني و سلامت اجتماعي داشته و ميتواند در زمينه کاهش ناهنجاريهاي اجتماعي مورد استفاده قرار گيرد؛ بنابراين ضرورت دارد متخصصان جرم شناسي و مسئولين قضايي و انتظامي در راستاي سياست هاي پيشگيرانه براي کنترل بزه کاري از دستاوردهاي علمي برنامه ريزان شهري استفاده کنند و عوامل مکاني و فضايي موثر در وقوع بزه کاري را شناسايي کرده و سپس با استفاده از شيوه هاي نوين پيشگيري؛ از جمله پيشگيري مکاني (طراحي محيطي) براي هر مکان از وقوع جرائم و ناهنجاريهاي واقع در آن با ارائه راهکارهاي مناسب پيشگيري کند.
مباحث مربوط به جغرافياي بزه کار و مطالعه رابطه جرم و مکان در کشور تنها طي چند سال اخير مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است و بررسيها نشان از افزايش توجه به موضوع فوق در متون علمي کشور دارد که از مهم ترين پژوهش هاي انجام شده در اين زمينه ميتوان به موارد زير اشاره کرد: باراني و همکاران (١٣٨٩) در تحقيقي با عنوان تحليل الگوهاي مکاني- زماني بزه - کاري در مناطق شهري با هدف تحليل مکاني و زماني ارتکاب جرايم در بخش مرکزي شهر تهران انجام گرفته است .
نتايج اين تحقيق نشان ميدهد که بين ارتکاب جرايم و ويژگيهاي محل وقوع جرم مثل تاريکي و خلوتي محيط ، ارتباط معناداري وجود دارد؛ به علاوه تراکم جمعيت و افزايش تعداد مهاجرين به کرج به عنوان عامل مؤثر در بروز جرم شناخته شده است .