چکیده:
آزادیهای بنیادین و حقوق مقرر در قانون اساسی، مهمترین ارزشهای مورد حمایت دولتها و جوامع بشری هستند. حمایت از این حقوق و آزادیها در واقع حمایت از انسانیت وکرامت انسان است. به همین دلیل حمایت از آزادیهای بنیادین و حقوق اساسی مقرر در قانون اساسی به وسیله آحاد مختلف حقوقی، نظامی و انتظامی جامعه صورت میگیرد. کارکرد پلیس در حمایت از این حقوق و آزادیها در چند سطح به طور کلی و مصداقی مورد بررسی قرار میگیرد. البته ابتدا باید به جایگاه پلیس به طور کلی در زمینه حقوق کیفری بپردازیم، سپس به شناخت و مفهومشناسی آزادیهای بنیادین و حقوق مقرر در قانون اساسی روی میآوریم. پس از آن نقش پلیس را در حمایت از این دو در مباحث جداگانه و اشاره تلویحی به مصادیق مختلف این نوع حمایتها و همچنین بررسی مواد مطرح شده و مرتبط در قانون بررسی خواهد شد. روشی که برای گردآوری مطالب در این مقاله استفاده شده روش کتابخانهای است. یافتههای پژوهش نشان میدهد که حمایت پلیس و نقش آن در حفظ آزادیهای بنیادین و احقاق حقوق مقرر در قانون اساسی افراد جامعه، جایگاه ویژه و بسزایی دارد. البته گرچه باز هم با توجه به خلا قانونی در برخی موارد و یا ابهام قانون و عدم تصریح قانونگذار در مواد قانونی حمایت در سطوح مختلف از آزادیهای بنیادین در ایران ناکارآمد و ناقص است، نیاز به بازنگری و جدیت دارد.
The fundamental freedoms and rights enshrined in the constitution are the most important values that protected by the state. Protection of the rights and freedoms is actually protection of humanity and human dignity. For this reason, protection of fundamental freedoms and fundamental rights enshrined in the constitution is done by different military units. Police performance in support of the rights and freedoms is generally studied in multilevel. At first, therole of the police in the field of rights is studied. Then, the recognition and the concept of the fundamental freedoms and rights enshrined in the constitution are done and the role of the police in support of these two separate issues, various examples of this type of support and review of the relevant provisions in the law arebrought. In order to collect data, the Library method is used. The results show that the police protection and its role in protection of the fundamental freedoms and realization of the rights enshrined in the constitution have a special position. Though, attention to the legal vacuum in some cases or ambiguity of the law and lack of the precision by legislator in support of the fundamental freedoms are incomplete and the laws require review.
خلاصه ماشینی:
پليس و نيروي انتظامي، به عنوان نيروي امنيتي که وظيفه برقراري نظم و امنيت اجتماعي را به عهده دارد، از يک سو وظيفه تضمين آزاديهاي بنيادين و حمايت از حقوق مقرر در قانون اساسي افراد را دارد و از سوي ديگر، به هنگام انجام وظايف خود در راستاي حفظ امنيت ، ممکن است اقداماتي صورت دهد که به حق يا ناحق باعث تضييع حقوق و آزاديهاي افراد شوند.
براي حمايت از آزاديها کافي نيست و چنانکه پيش از اين اشاره شد، امروز قوه موسس کشور نه تنها به ذکر اصول کلي آزاديها در متن قانون اساسي ميپردازد، بلکه کوشش ميکند در حد امکان رئوس تضمينات اجرايي آن ها را نيز در کنار آن معين کند و بدين وسيله به آن ها خصلت الزامي دهد تا از احتمال تجاوز قوه مقننه و يا قوه مجريه به حقوق و آزاديها جلوگيري شود.
در ايران ، تعيين حدود و اصول اجرايي حقوق و آزاديهاي مندرج در قانون اساسي به عهده قوه مقننه است و قوه مجريه نيز ميتواند در صورت تفويض اختيار از طرف مجلس و يا در صورت سکوت او به وضع آيين نامه ها و نظاماتي در اين باره ، اقدام کند (طباطبايي موتمني، .
قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران که در اصول متعدد براي مردم جايگاه ويژه اي در آزاديهاي فردي و حقوق اجتماعي و سياسي قايل شده ، در اصل نهم ، آزادي را يکي از محورهاي اصلي نظام سياسي کشور قرار داده که به صورت هاي گوناگون متظاهر ميشوند: ١.
قانون اساسي به عنوان منشور ملي، اصول و موازين همه جانبه اي را که بيان کننده شقوق مختلف آزادي است مقرر داشته است : الف : حقوق و آزاديهاي فردي در نظام جمهوري اسلامي ايران افراد بايد از حقوق گوناگون فردي برخوردار باشند.