چکیده:
خوانش کتابها با دیدگاه انتقادی، یکی از بهترین شیوههای سوق دادن نویسندگان بهسمت کاربردیسازی آثار و بهبود سطح علمی و آموزشی تألیفات آنهاست. بررسی و سنجش ساختاری و محتوایی اثر با معیارهای علمی و ارائۀ راهکارهایی برای رفع نواقص و افزایش اثربخشی مطالب کتاب، به نویسنده در ارائۀ هر چه بهتر محتوای علمی و آموزشی یاری میرساند. در این میان، نقد کتابهای درسی اهمیت ویژهای دارد. از جملۀ این کتابها، میتوان به آموزش صرف عربی اثر عبدالهادی فقهیزاده اشاره کرد. روش نویسنده در این کتاب روش استنباطی است؛ بدینصورت که ابتدا شاهد مثالها را ذکر میکند و سپس قواعد را توضیح میدهد. این پژوهش با روش توصیفی ـ تحلیلی نقاط قوت و ضعف این اثر را از دو جنبۀ شکل و محتوا بررسی کرده و به این نتیجه رسیده است که کتاب در برخی درسها به آن دسته از قواعدی که ضروری بهنظر نمیرسد و گاهی در حاشیه قرار دارند، پرداخته است. همچنین، به مسئلۀ معنا و ظرافتهای
Reading books from a critical point of view is one of the best ways to lead authors to apply their works and improve the scientific and educational level of their writings. Structural and content evaluation of the work with scientific criteria and providing solutions to eliminate shortcomings and increase the effectiveness of the book, the author helps to provide better scientific and educational content. In this regard, textbook critique is of special importance, which can be referred to " Arabic inflection education" by Abdulhadi Feqhhizadeh. The author's method in this book is an inferential method in that he first mentions the examples and then explains the rules. Therefore, this descriptive-analytical method has examined the strengths and weaknesses of this work in terms of form and content and has concluded that the book address in some courses to those rules that do not seem necessary and even marginalized. It also does not address the issue of meaning and semantic subtlety in morphological forms and structures.
خلاصه ماشینی:
پيشينۀ تحقيق درخصوص اين کتاب تاکنون نقدي صورت نگرفته ، اما مطالعۀ کتاب هايي با موضوع نقد و مقالاتي که در حيطۀ نقد کتاب هاي صرف و نحو به چاپ رسيده ، الگوهايي براي نگارش مقالۀ حاضر بوده است ؛ مقالاتي چون «بررسي و نقد کتاب قواعد کاربردي زبان عربي» از حسين کياني؛ «نقد کتاب صرف ساده » از معصومه نعمتي قزويني و سيده اکرم رخشنده نيا؛ «نقدي بر کتاب آموزش صرف (دستور کاربردي زبان عربي) اثر عبدالرسول کشفي» از فرشته فرضي شوب ؛ «بررسي و نقد کتاب دستور کاربردي زبان عربي جلد دوم : آموزش نحو تأليف عبدالرسول کشفي» از محمد علي سلماني مروست ( همگي اين مقالات در نشريۀ نقدنامۀ زبان و ادب عربي، سال اول ، شمارة اول منتشر شده اند).
البته در راستاي قواعد صرف و نحو کتاب ها و مقالات زيادي به نگارش درآمده است که به اختصار به چند مورد از آن ها براي نمونه اشاره ميشود: ـ التطبيق الصرفي (٢٠٠٩) از عبده الراجحي: از ويژگيهاي بارز اين کتاب آوردن مشتقات در بخش فعل ، تمرين هاي کم و خارج از جمله و متن ، نداشتن نظم منطقي در پرداختن به مباحث ، عدم رعايت نظم و منطق در ترتيب عنوان هاي درس ها، نپرداختن به همۀ مباحث صرفي مثل انواع تنوين ، اسم منصرف و غير منصرف و ...
ـ «الصرف ١ در ترازوي نقد» (١٣٩٤) به قلم وصال ميمندي و نعيمه خبازي اشرف : نويسندگان در اين مقاله کتاب الصرف ١ از احمد پاشازانوس را که به مبحث فعل مرتبط است از نظر شکل و محتوا نقد و بررسي کرده و به اين نتيجه رسيده اند که نبايد به بهانۀ تسهيل امر آموزش ، مطالب به شکل نادرستي بيان شود و همچنين استفاده از تمرين هاي متعدد و متنوع و کاربرد جدول در تفهيم و تعميق مباحث آموزشي ازجمله صرف تأثير بسزايي دارد.