چکیده:
یکی از ابزار توانمند در مطالعه توفانهای گرد و غبار روشهای عددی میباشند که امروزه در دنیا کاربرد زیادی پیدا کردهاند. در این مطالعه با استفاده از مدلسازی عددی به بررسی توزیع زمانی و مکانی غبار در یکی از شدیدترین رخدادهای گرد و غباری کشور در طول روزهای 13 تا 17 تیر 1388 پرداخته شده است. مدل WRF/Chem برای شبیهسازی شرایط همدیدی حاکم بر طوفان، نشر و توزیع زمانی و مکانی غلظت گرد و غبار و مدل HYSPLIT برای دستیابی و دقیقتر شدن روی چشمه توفان بکار گرفته شده است. همچنین دادههای سنجنده مودیس و مشاهدات دید افقی ایستگاههای همدیدی برای صحت سنجی خروجی مدلها استفاده شده است. نتایج حاصل از خروجی مدل WRF/Chem نشان داد که عبور یک چرخند جبههای قوی از روی خاورمیانه باعث ایجاد یک برش باد سطحی قوی شده و گرد و غبار را از روی دشت آبرفتی دجله و فرات بلند کرده و وارد جو کرده است. غلظتهای شبیهسازی شده غبار، اعتبار خوبی را برای توزیع زمانی و مکانی غلظت گرد و غبار، با توجه به تصاویر مرئی سنجنده مودیس نشان میدهد. همچنین نتایج مدل HYSPLIT نشان داد که اغلب مسیرهای بدست آمده، از مناطق شمالی و مرکزی عراق و سوریه گذشته و منشا توفان گرد و غبار ذکر شده، مناطق کویری و خشک شمال - مرکز عراق و سوریه میباشد. که این نتایج مطابقت خوبی با تصاویر بدست آمده از سنجده مودیس دارد و بیانگر این میباشد که مدلهای عددی ذکر شده توانایی خوبی در پیشبینی توفانهای گرد و غبار دارند.
One of the powerful tools in dust storms analysis that have recently found extensive application is atmospheric-chemistry numerical modeling. Spatial and temporal distribution of Middle Eastern dust for a severe dust event during 4-8 July 2009 was analyzed by Weather Research and Forecasting with Chemistry (WRF/Chem) model simulations and remote sensing observations. The HYSPLIT model is applied to achieve back-trajectories and identify the sources of dust storm in the other way. Analyses of simulated Weather conditions, during maximum dust concentrations in low level, were occurred with high pressure gradient and surface wind shear in present of cyclonic system. This condition was caused extreme value emission of dust and sand from alluvial plain of the Tigris and Euphrates. The simulation results were found to well reproduce spatial and temporal distribution of mineral dust concentrations according to visible images based on the high-spatial resolution NASA MODIS. HYSPLIT model results also showed that most of the back-trajectories from receptors were crossed dry desert areas of north - central Iraq and Syria. These results were also showed good agreement with that obtained from visible bands of MODIS images.