چکیده:
این پژوهش تلاش میکند به نقش احتمالی شبکههای ماهوارهای بر شکلگیری تصور جوانان از ازدواج بپردازد و مشخص نماید تا چه اندازه برنامههای شبکههای ماهوارهای توانسته در نگاه جوانان تهرانی در امرازدواج مؤثّر باشد. در این پژوهش، نظریات تأثیر رسانهها مرور شده، از این میان، نظریهی «کاشت» انتخاب گردیده که بر آثار درازمدت و تدریجی رسانهها به ویژه تلویزیون بر شکلگیری تصویر ذهنی مخاطبان از دنیای اطراف و مفهومسازی آنان از واقعیت اجتماعی، تأکید میکند.
برای انجام این پژوهش از تلفیق دو روش تحقیق کیفی و کمّی بهره گرفته شده است. در ابتدا مصاحبههای عمقی با 9 نفر از جوانان تهرانی 18 تا 29 سال انجام شده و بعد از تحلیل محتوای کیفی این مصاحبهها، گزارههایی استخراج شد که پرسشنامهی پژوهشِ کمّی را شکل داد. جامعهی آماری این پژوهش را جوانان تهرانی 18تا 29 سال تشکیل میدهند که 306 نفر از آنها به عنوان جمعیت نمونه، براساس نمونهگیری خوشهای چندمرحلهای، انتخاب شدند.
تحلیل دادهها و نتایج به دست آمده، فرضیههای این پژوهش را تأیید میکند که بر اساس آن، ماهواره توانسته بر تغییر انگارههای ذهنی جوانان از ازدواج مؤثّر باشد، ضمن اینکه توجه آنها را به مسایل جنسی نیز جلب نماید. به نظر میرسد تماشای ماهواره بر الگوی انتخاب همسر در بین جوانان تهرانی تأثیرگذار بوده و میان الگوی همسرگزینی آنها نوعی همنوایی ایجاد کرده است؛ همچنین تفاوت اندکی در تأثیری که ماهواره بر انگارههای زنان و مردان جوان از ازدواج داشته، قابل مشاهده است.
This research tries to study the possible role of satellite TV channels in forming the image of marriage in the youth of Tehran, and measure their impact on how the youth view marriage. Theories of the impacts of the media have been reviewed and among them the Cultivation Theory which emphasizes on the long term and gradual effects of the media, particularly TV on the image formation of the audience and their conceptualization of the social reality, has been selected. This study has utilized both quantitative and qualitative research methods. First, nine Tehrani youth aged 18 to 20 years were interviewed in depth and then the collected data were analyzed qualitatively and statements were extracted to form the questionnaire of the qualitative research. The statistical population of the research included Tehrani youth aged 18 to 29 years and through multi-stage cluster sampling, 306 of them were selected as sample population. Data analysis and obtained results confirm the hypotheses of the research based on which satellite TV channels are effective in changing the mental image of marriage among the youth while attracting their attention towards sexual issues. It seems that watching satellite TV channels has had an effect on patterns of spouse selection among Tehrani youth and has created a conformity of mating patterns among them. An insignificant difference is observed in the impact of satellite TV channels on the mental image of marriage among male and female participants of the study.
خلاصه ماشینی:
ماهواره ، تصويري از ازدواج (نقش هاي همسري ، روابط بيـن دو جنس ، دنيـاي زنانه و مردانه ) ارائه مي دهد کـه مي تواند بر تصور زنان و مردان جوان ، مؤثر باشـد؛ زيرا آن ها منابع متعددي براي کسـب اطلاعات و آگاهي ندارند و آموزش چنداني هم در زمينه ي ازدواج ، ارتباط با جنس مخالف و مسـايل جنسـي در نظام رسمي تعليمي و تربيتي کشـور دريافت نمي کنند، و ممکن است تصوير رسانه ها را از همين مسايل ، به گوش جان بشنوند، و همين موضوع مي تواند مشـکلاتي براي آن ها به دنبال آورد.
پرسش هاي اصلي تحقيق اين پژوهش در پي يافتن پاسخ براي پرسش هاي زير است : • آيـا ميـان انگاره هاي ذهني جوانـان از ازدواج و روابط بـا جنس مخالف ، تفاوت معني داري وجود دارد يا نه ؟ • آيا ميان انگاره هاي انتخاب همسـر بين افراد مذهبي و غيرمذهبي ، تفاوت معني داري وجود دارد يا نه ؟ • آيا تماشـاي برنامه هايي با محتواي جنسي مي تواند بر ديدگاه جوانان تأثير بگذارد؟ روش پژوهش در اين پژوهش ، علاوه بر مصاحبه با ٩ نفر از جوانان تهراني ، با توجه به ماهيت و موضـوع پژوهش و هنجارهايي که پيرامون اسـتفاده ي غيرقانوني از ماهواره وجود دارد، و دشوار بودن اظهارنظر پاسخ گويان درباره ي برخي جنبه هاي ازدواج چون روابط جنسي ، محقق ناچار شد از روش هاي تحقيقي که به طور غيرمستقيم با مخاطب ارتباط برقرار مي کنند نيز بهره ببرد.