چکیده:
یکی از رویکردهای نوین شکلگرفته در عرصه سیاستگذاری و حکمرانی، بحث سیاستگذاری داده باز حاکمیتی است. سیاستگذاری داده باز حاکمیتی، مفهوم و رویکردی جدیدی است که به دنبال بهرهگیری از ظرفیتهای مردمی در عرصه سیاستگذاری است. پژوهش حاضر با هدف فهم سیاستگذاری داده باز حاکمیتی و فواید و مزایای آن در عرصه سیاستگذاری شکل گرفته است. این پژوهش با روش و رویکرد توصیفی تحلیلی انجام شده است و با بهرهگیری از روش تحلیل اسنادی، مزایا و فواید سیاستگذاری داده باز در عرصه حاکمیتی مشخص میشود. پژوهش حاضر از نوع توصیفی و اکتشافی است و فاقد فرضیه پژوهشی است. با مشاهده پژوهشهای انجام شده در حوزه داده باز و همچنین اقدامات عملی که در سطح جهان انجام شده است، مشخص میشود که سیاستگذاری داده باز حاکمیتی باعث تأثیرات اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و تأثیرات مدیریتی و حاکمیتی میشود که این تأثیرات بهنوبه خود گامهایی مهم در راستای تحول دولت و سیاستگذاری دولتی است
خلاصه ماشینی:
دادة باز عبارت است از داده اي ديجيتالي که با مشخصات فني و قانوني لازم براي استفاده ، استفاده و توزيع مجدد آزادانه ، در هر زمان و هر مکان ، در دسترس قرار دارد (١ :٢٠١٦ ,Open data charter).
به تعبير دقيق تر، دادة باز حاکميتي به داده اي ساختاريافته ، قابل خوانش توسط ماشين (ماشين خوان ١٦) و قابل اقدام توسط ماشين ١٧ است که حاکميت ها و سازمان هاي تحقيقاتي که بودجۀ عمومي دريافت مي کنند، به صورت فعال روي وب منتشر مي کنند تا عموم مردم بتوانند آن داده ها را بدون محدوديت و پرداخت هزينه اي ، مورداستفادة مجدد قرار دهند (von &Geiger ;٢٠١٣ ,European Commission .
(Gurin, 2014; Open Knowledge Foundation, 2015 Lucke, 2012; سياست گذاري دادة باز١٨ مجموعه اقداماتي است که دولت و حکومت بايد انجام دهد تا با رعايت محرمانگي دسترسي به داده ها و اطلاعات سياستي براي مردم فراهم گردد و مردم و نخبگان در فرايند سياست گذاري مشارکت داشته باشند.
از آنجا که اطلاعات دولتي ترکيبي از داده هاي عمومي و اطلاعات شخصي است ، حسب محدوديت هاي قانوني دستگاه ها، اين مسئله مهم است که دقيقا مشخص گردد آيا موارد موضوع قانون کپي رايت و هر دادة غير باز ديگري، در دسترس قرار دارد و يا دسترسي به آن نيازمند مجوز ِ است يا نه ؟ ( ٢٠١٠ ,Open Knowledge Foundation ;٢٠١٦ ,open government Data).
مؤسسۀ جهاني مک کنزي گزارشي بسيار مفيد را پيرامون آثار مختلف دادة باز در حوزه هاي مختلفي همچون آموزش ، حمل ونقل ، محصولات مصرفي ، الکترونيک ، نفت و گاز، سلامت ، و حوزه مالي منتشر کرده است (٤ :٢٠١٣ ,McKinsey Global Institute).